Εμφύλιος πόλεμος, μεταξύ της
κυβέρνησης και όσων βαπτίζονται «τρομοκράτες», προβλέπει να ξεσπά στην
Τουρκία ο Κερέμ Καραμπογκά, ακτιβιστής και πρόεδρος του Τμήματος
Θεατρολογίας στο Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης, ο οποίος από την
πρώτη μέρα των κινητοποιήσεων βρίσκεται στην πλατεία Ταξίμ και το πάρκο
Γκεζί.
Μακροπρόθεσμα προβλέπει ανατροπή του πολιτικού σκηνικού.
«Μπορεί να έχουμε ακόμη και νεκρούς. Θα περάσουμε μια μεγάλη περίοδο χάους και επεισοδίων. Αλλά στο τέλος θα αναλάβουν την εξουσία νέες πολιτικές δυνάμεις, με επικεφαλής πρόσωπα άφθαρτα», κάτι που ο ίδιος εκτιμά πως θα συμβεί αμέσως μετά τις δημοτικές εκλογές του Απριλίου του 2014. Υπάρχει μέλλον, με άλλα λόγια, ώς την αλλαγή. «Εχουμε υπομονή. Η χώρα και οι πολίτες της έχουν ήδη χωριστεί στα δύο. Στους "τρομοκράτες" και τους μη, μετά την πρωθυπουργική ανακοίνωση η οποία βαπτίζει τρομοκράτη όποιον επιθυμεί να προσεγγίσει την πλατεία Ταξίμ. Ακόμη και οι κάτοικοι της περιοχής δεν μπορούν να βγουν από τα σπίτια τους», διευκρινίζει από την άλλη μεριά της τηλεφωνικής γραμμής.
Αυτό που «αναμεταδίδει» από την προχθεσινή Κωνσταντινούπολη, αμέσως μετά τη σαββατιάτικη αιματηρή επίθεση της αστυνομίας στο πάρκο, είναι η εικόνα μιας νεκροζώντανης πόλης. Δεν υπάρχει γειτονιά χωρίς ισχυρή αστυνομική παρουσία. Τελευταία, βγήκε στο δρόμο και ο στρατός. Δεν είναι πάντως (ακόμα;) η δική του παρουσία «ηχηρή» (σ.σ. την ώρα που γραφόταν αυτό το κείμενο, το BBC μιλούσε για επερχόμενη μαζική έξοδο του τουρκικού στρατού). «Φέρανε αστυνομικές δυνάμεις και από άλλες περιοχές. Η αστυνομία έχει καταλάβει την πόλη. Υπάρχει ένταση στις γειτονιές. Οσοι ξεκινάνε να πάνε στην Ταξίμ από διαφορετικά σημεία της πόλης εμποδίζονται να προσεγγίσουν. Και είναι η πρώτη φορά που ο στρατός δηλώνει έμπρακτα την υποστήριξή του στον Ερντογάν», προσθέτει ο καθηγητής, χαρακτηρίζοντας «στημένες» τις συνομιλίες που είχαν με τον Τούρκο πρωθυπουργό οργανώσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα, διανοούμενοι, καλλιτέχνες και καθηγητές. «Αντιδρούμε γιατί διεκδικούμε περισσότερη δημοκρατία», του μετέφεραν το μήνυμα της πλατείας και του πάρκου. Κι ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, αφού τους άκουσε, τους ζήτησε να εγκαταλείψουν το πάρκο για να πολεμήσει τις παράνομες ριζοσπαστικές ομάδες.
«Φέρανε αστυνομικές δυνάμεις και από άλλες
περιοχές της Τουρκίας. Η αστυνομία έχει καταλάβει την πόλη», λέει για
την Κωνσταντινούπολη ο Κ. Καραμπογκά
«Προσπάθησε να διαχωρίσει τους διαδηλωτές, με άλλα λόγια, σε
παράνομους και μη. Ενας διαχωρισμός αυθαίρετος. Το πάρκο δεν ανήκει σε
μια ομάδα, αλλά σε όλο τον τουρκικό λαό. Ο πυρήνας των διαδηλωτών είναι
τα νόμιμα κόμματα, οι ανθρωπιστικές οργανώσεις και οι απλοί άνθρωποι»,
υπογραμμίζει ο Κερέμ Καραμπογκά. Επιμένοντας σε μια ποιοτική παράμετρο, η
οποία δεν έχει καταγραφεί: το υψηλό μορφωτικό επίπεδο των διαδηλωτών.
«Το 90% του κόσμου που έχει ξεχυθεί στο δρόμο είναι άνθρωποι με
πανεπιστημιακό επίπεδο. Ανάμεσά τους βρίσκονται διαρκώς διανοούμενοι και
καλλιτέχνες».
Η εικόνα του πάρκου, πριν απ' την άγρια εκκένωσή του, θύμιζε την πλατεία Συντάγματος των Αγανακτισμένων με τις ανοικτές συνελεύσεις. «Οι αποφάσεις λαμβάνονται με δημοκρατικές διαδικασίες. Ολοι μπορούν να πάρουν το μικρόφωνο και να διατυπώσουν την άποψή τους». Μετά το τελεσίγραφο Ερντογάν να εγκαταλείψουν το πάρκο, η ανοικτή συνέλευση αποφάσισε να μην κουνηθεί κανένας. Γύρω στις 7 το βράδυ του Σαββάτου η αστυνομία διέταξε μέσα από μεγάφωνα την εκκένωσή του. «Ο κόσμος τούς φώναζε "δεν ενοχλούμε κανέναν, δεν απειλούμε κανέναν. Αφήστε μας". Παρ' όλα αυτά, η επίθεση ήταν άγρια. Δεν υπήρξε νεκρός, όμως αυτό που ζήσαμε το Σάββατο ήταν πόλεμος. Ηταν ένας καλά οργανωμένος, μεθοδικά σχεδιασμένος πόλεμος. Οι ημέρες του διαλόγου ήταν ημέρες υποκρισίας».
Κάποτε... στο πάρκο Γκεζί, πριν από την
τελευταία αιματηρή επίθεση εκκένωσής του το Σάββατο, καλλιτεχνικές
δυνάμεις δήλωναν καθημερινά την παρουσία τους. Θυμίζει το Σύνταγμα των
Αγανακτισμένων;
- Τι προκάλεσε πραγματικά την «έκρηξη», που λαμβάνει διαστάσεις κοινωνικού φαινομένου;
«Η συμπεριφορά δικτάτορα που επέδειξε ο Ερντογάν, λέγοντας "αποφασίζω και διατάζω" και δεν αλλάζω γνώμη παρ' όλες τις διαμαρτυρίες. Η άγρια επίθεση κατά των αμάχων από την αστυνομία από την πρώτη στιγμή. Εβγαλε από τα σπίτια του, σταδιακά, ακόμη περισσότερο κόσμο. Και η λογοκρισία που έχει επιβληθεί σε όλα τα μέσα μαζικής ενημέρωσης της χώρας. Ακόμη και τα ιδιωτικά κανάλια και έντυπα αυτολογοκρίνονται. Οι επιχειρηματίες-ιδιοκτήτες τους έχουν κάνει συμφωνία κάτω απ' το τραπέζι με την κυβέρνηση. Αυτή τη στιγμή παρουσιάζεται σχεδόν αποκλειστικά η πλευρά του Ερντογάν».
- Ποια είναι η ταυτότητα όσων έχουν ξεχυθεί στους δρόμους; Καταγράφονται οι δυνάμεις των διαδηλωτών;
«Είναι κεμαλιστές, φιλελεύθεροι, αναρχικοί, αριστεροί, μέλη οργανώσεων για τα ανθρώπινα δικαιώματα, φοιτητές, δάσκαλοι, απλοί άνθρωποι που δεν ανήκουν σε κανένα κόμμα. Πάνω από το 70% των πολιτών διαφωνούν με τον Ερντογάν και ζητούν την ανατροπή του».
- Η αξιωματική αντιπολίτευση, το εθνικιστικό, το κουρδικό και το σοσιαλδημοκρατικό κόμμα, τι κάνουν;
«Είναι μειοψηφικά. Δεν μπορούν να αντιδράσουν δυναμικά. Αναγκαστικά θα αναδυθεί νέος πολιτικός σχηματισμός για να οδηγήσει τα πράγματα έξω από την κρίση».
- Τι προβλέπετε να γίνεται τις επόμενες μέρες; Θα ατονήσει η διαμαρτυρία ή θα ενταθεί;
«Είμαι σίγουρος ότι ο κόσμος θα ξεχυθεί στους δρόμους ξανά, καλά οργανωμένος. Και θα συνιστά πλέον ανοικτά ένα αντικυβερνητικό κίνημα. Θα βγουν οι πολίτες της χώρας από τα σπίτια τους απαιτώντας την παραίτηση του Ερντογάν. Αναγκαστικά θα έρθει το τέλος του. Ο κόσμος είναι αποφασισμένος να πολεμήσει ακόμα κι αν βγει ο στρατός εναντίον του. Θα έχουμε εμφύλιο πόλεμο. Αυτό που βλέπω στους δρόμους είναι οργισμένους ανθρώπους με θέληση να ανατρέψουν τα πράγματα για τη δημοκρατία».
- Θα είναι αναγκαστικά αιματηρός ο δρόμος για τη δημοκρατία;
«Θα έχουμε μεγαλύτερες και συχνότερες οδομαχίες, ακόμη και θανάτους. Η αλλαγή δεν θα έρθει σε δύο ημέρες ή σε μία εβδομάδα. Απαιτεί χρόνο. Εως ότου παραιτηθεί η κυβέρνηση θα περάσουμε μια χαοτική μεταβατική φάση. Με οδομαχίες και θανάτους. Ο Ερντογάν ήδη αποδυναμώνεται και περιθωριοποιείται. Υπάρχουν φωνές που διαφωνούν ανοιχτά μαζί του και μέσα στο κόμμα του (ΑΚΡ)».
Ετοιμος να πετάξει και το τεχνητό μέλος
του στη διαλυμένη πλατεία Ταξίμ. «Ακόμα και οι κάτοικοι της περιοχής δεν
μπορούν να βγουν από τα σπίτια τους τώρα»
«Μπορεί να έχουμε ακόμη και νεκρούς. Θα περάσουμε μια μεγάλη περίοδο χάους και επεισοδίων. Αλλά στο τέλος θα αναλάβουν την εξουσία νέες πολιτικές δυνάμεις, με επικεφαλής πρόσωπα άφθαρτα», κάτι που ο ίδιος εκτιμά πως θα συμβεί αμέσως μετά τις δημοτικές εκλογές του Απριλίου του 2014. Υπάρχει μέλλον, με άλλα λόγια, ώς την αλλαγή. «Εχουμε υπομονή. Η χώρα και οι πολίτες της έχουν ήδη χωριστεί στα δύο. Στους "τρομοκράτες" και τους μη, μετά την πρωθυπουργική ανακοίνωση η οποία βαπτίζει τρομοκράτη όποιον επιθυμεί να προσεγγίσει την πλατεία Ταξίμ. Ακόμη και οι κάτοικοι της περιοχής δεν μπορούν να βγουν από τα σπίτια τους», διευκρινίζει από την άλλη μεριά της τηλεφωνικής γραμμής.
Αυτό που «αναμεταδίδει» από την προχθεσινή Κωνσταντινούπολη, αμέσως μετά τη σαββατιάτικη αιματηρή επίθεση της αστυνομίας στο πάρκο, είναι η εικόνα μιας νεκροζώντανης πόλης. Δεν υπάρχει γειτονιά χωρίς ισχυρή αστυνομική παρουσία. Τελευταία, βγήκε στο δρόμο και ο στρατός. Δεν είναι πάντως (ακόμα;) η δική του παρουσία «ηχηρή» (σ.σ. την ώρα που γραφόταν αυτό το κείμενο, το BBC μιλούσε για επερχόμενη μαζική έξοδο του τουρκικού στρατού). «Φέρανε αστυνομικές δυνάμεις και από άλλες περιοχές. Η αστυνομία έχει καταλάβει την πόλη. Υπάρχει ένταση στις γειτονιές. Οσοι ξεκινάνε να πάνε στην Ταξίμ από διαφορετικά σημεία της πόλης εμποδίζονται να προσεγγίσουν. Και είναι η πρώτη φορά που ο στρατός δηλώνει έμπρακτα την υποστήριξή του στον Ερντογάν», προσθέτει ο καθηγητής, χαρακτηρίζοντας «στημένες» τις συνομιλίες που είχαν με τον Τούρκο πρωθυπουργό οργανώσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα, διανοούμενοι, καλλιτέχνες και καθηγητές. «Αντιδρούμε γιατί διεκδικούμε περισσότερη δημοκρατία», του μετέφεραν το μήνυμα της πλατείας και του πάρκου. Κι ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, αφού τους άκουσε, τους ζήτησε να εγκαταλείψουν το πάρκο για να πολεμήσει τις παράνομες ριζοσπαστικές ομάδες.
«Φέρανε αστυνομικές δυνάμεις και από άλλες
περιοχές της Τουρκίας. Η αστυνομία έχει καταλάβει την πόλη», λέει για
την Κωνσταντινούπολη ο Κ. Καραμπογκά
«Προσπάθησε να διαχωρίσει τους διαδηλωτές, με άλλα λόγια, σε
παράνομους και μη. Ενας διαχωρισμός αυθαίρετος. Το πάρκο δεν ανήκει σε
μια ομάδα, αλλά σε όλο τον τουρκικό λαό. Ο πυρήνας των διαδηλωτών είναι
τα νόμιμα κόμματα, οι ανθρωπιστικές οργανώσεις και οι απλοί άνθρωποι»,
υπογραμμίζει ο Κερέμ Καραμπογκά. Επιμένοντας σε μια ποιοτική παράμετρο, η
οποία δεν έχει καταγραφεί: το υψηλό μορφωτικό επίπεδο των διαδηλωτών.
«Το 90% του κόσμου που έχει ξεχυθεί στο δρόμο είναι άνθρωποι με
πανεπιστημιακό επίπεδο. Ανάμεσά τους βρίσκονται διαρκώς διανοούμενοι και
καλλιτέχνες».Η εικόνα του πάρκου, πριν απ' την άγρια εκκένωσή του, θύμιζε την πλατεία Συντάγματος των Αγανακτισμένων με τις ανοικτές συνελεύσεις. «Οι αποφάσεις λαμβάνονται με δημοκρατικές διαδικασίες. Ολοι μπορούν να πάρουν το μικρόφωνο και να διατυπώσουν την άποψή τους». Μετά το τελεσίγραφο Ερντογάν να εγκαταλείψουν το πάρκο, η ανοικτή συνέλευση αποφάσισε να μην κουνηθεί κανένας. Γύρω στις 7 το βράδυ του Σαββάτου η αστυνομία διέταξε μέσα από μεγάφωνα την εκκένωσή του. «Ο κόσμος τούς φώναζε "δεν ενοχλούμε κανέναν, δεν απειλούμε κανέναν. Αφήστε μας". Παρ' όλα αυτά, η επίθεση ήταν άγρια. Δεν υπήρξε νεκρός, όμως αυτό που ζήσαμε το Σάββατο ήταν πόλεμος. Ηταν ένας καλά οργανωμένος, μεθοδικά σχεδιασμένος πόλεμος. Οι ημέρες του διαλόγου ήταν ημέρες υποκρισίας».
Κάποτε... στο πάρκο Γκεζί, πριν από την
τελευταία αιματηρή επίθεση εκκένωσής του το Σάββατο, καλλιτεχνικές
δυνάμεις δήλωναν καθημερινά την παρουσία τους. Θυμίζει το Σύνταγμα των
Αγανακτισμένων;
- Τι προκάλεσε πραγματικά την «έκρηξη», που λαμβάνει διαστάσεις κοινωνικού φαινομένου;
«Η συμπεριφορά δικτάτορα που επέδειξε ο Ερντογάν, λέγοντας "αποφασίζω και διατάζω" και δεν αλλάζω γνώμη παρ' όλες τις διαμαρτυρίες. Η άγρια επίθεση κατά των αμάχων από την αστυνομία από την πρώτη στιγμή. Εβγαλε από τα σπίτια του, σταδιακά, ακόμη περισσότερο κόσμο. Και η λογοκρισία που έχει επιβληθεί σε όλα τα μέσα μαζικής ενημέρωσης της χώρας. Ακόμη και τα ιδιωτικά κανάλια και έντυπα αυτολογοκρίνονται. Οι επιχειρηματίες-ιδιοκτήτες τους έχουν κάνει συμφωνία κάτω απ' το τραπέζι με την κυβέρνηση. Αυτή τη στιγμή παρουσιάζεται σχεδόν αποκλειστικά η πλευρά του Ερντογάν».
- Ποια είναι η ταυτότητα όσων έχουν ξεχυθεί στους δρόμους; Καταγράφονται οι δυνάμεις των διαδηλωτών;
«Είναι κεμαλιστές, φιλελεύθεροι, αναρχικοί, αριστεροί, μέλη οργανώσεων για τα ανθρώπινα δικαιώματα, φοιτητές, δάσκαλοι, απλοί άνθρωποι που δεν ανήκουν σε κανένα κόμμα. Πάνω από το 70% των πολιτών διαφωνούν με τον Ερντογάν και ζητούν την ανατροπή του».
- Η αξιωματική αντιπολίτευση, το εθνικιστικό, το κουρδικό και το σοσιαλδημοκρατικό κόμμα, τι κάνουν;
«Είναι μειοψηφικά. Δεν μπορούν να αντιδράσουν δυναμικά. Αναγκαστικά θα αναδυθεί νέος πολιτικός σχηματισμός για να οδηγήσει τα πράγματα έξω από την κρίση».
- Τι προβλέπετε να γίνεται τις επόμενες μέρες; Θα ατονήσει η διαμαρτυρία ή θα ενταθεί;
«Είμαι σίγουρος ότι ο κόσμος θα ξεχυθεί στους δρόμους ξανά, καλά οργανωμένος. Και θα συνιστά πλέον ανοικτά ένα αντικυβερνητικό κίνημα. Θα βγουν οι πολίτες της χώρας από τα σπίτια τους απαιτώντας την παραίτηση του Ερντογάν. Αναγκαστικά θα έρθει το τέλος του. Ο κόσμος είναι αποφασισμένος να πολεμήσει ακόμα κι αν βγει ο στρατός εναντίον του. Θα έχουμε εμφύλιο πόλεμο. Αυτό που βλέπω στους δρόμους είναι οργισμένους ανθρώπους με θέληση να ανατρέψουν τα πράγματα για τη δημοκρατία».
- Θα είναι αναγκαστικά αιματηρός ο δρόμος για τη δημοκρατία;
«Θα έχουμε μεγαλύτερες και συχνότερες οδομαχίες, ακόμη και θανάτους. Η αλλαγή δεν θα έρθει σε δύο ημέρες ή σε μία εβδομάδα. Απαιτεί χρόνο. Εως ότου παραιτηθεί η κυβέρνηση θα περάσουμε μια χαοτική μεταβατική φάση. Με οδομαχίες και θανάτους. Ο Ερντογάν ήδη αποδυναμώνεται και περιθωριοποιείται. Υπάρχουν φωνές που διαφωνούν ανοιχτά μαζί του και μέσα στο κόμμα του (ΑΚΡ)».
