Του Μάριου Ευρυβιάδη*Ο Αλεξάντερ Ντάουνερ, που αρέσκεται να παρουσιάζεται ως Alexander John Gosse Downer για να διαφημίζει το αριστοκρατορικό γενεαλογικό του δέντρο και τα φιλοβασιλικά του πιστεύω ως Αυστραλιανός, είναι κυριολεκτικά ο τελευταίος παράγοντας της λεγόμενης Διεθνούς Κοινότητας, της International Community, γνωστής και ως INTCOM, που μπορεί και νομιμοποιείται να γυροφέρνει στην Κύπρο και την περιοχή για να παράξει ειρήνη.
Όπως συμβαίνει, όλοι αυτοί οι διεθνείς τσαρλατάνοι λειτουργούν φορώντας έναν ηθικοπλαστικό μανδύα, προσποιούμενοι ότι αγωνίζονται για την ανθρωπότητα (humanity) και για την εμπέδωση της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας. Αν όμως τους ψάξει κανείς, έστω και επιφανειακά, θα ανακαλύψει ένα προσωπικό φαρισαϊσμό που θα τον ζήλευαν και οι πραγματικοί φαρισαίοι της βιβλικής εποχής.
Για το δικό μας αρχιφαρισαίο, τον Alexander John Gosse Downer, οι πληροφορίες για το ποιόν του βρίσκονται κυριολεκτικά στο δρόμο, τουλάχιστον από το 1996 όταν ανέλαβε ως Υπουργός Εξωτερικών της Αυστραλίας. Μέχρι το διορισμό του ως ειδικός εκπρόσωπος του ΟΗΕ στην Κύπρο, τον Ιούλιο του 2008 και ως ένας “highly respected diplomat” κατά τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, διαμεσολάβησαν 12 χρόνια. Αυτά ήταν υπέρ αρκετά για τη δική μας πλευρά να μάθει πολύ καλά ποιος ήταν ο κύριος αυτός, πως και ποιοι βουτυρώνουν το ψωμί του αλλά κυρίως τη συμπεριφορά του σε διεθνή ζητήματα για τα οποία ο αθεόφοβος σήμερα υπερηφανεύεται, όπως θέματα πολέμου, προσφύγων, κρατικής κυριαρχίας και άλλα, όλα άμεσα συναφή με το κυπριακό πρόβλημα. Το Υπουργείο Εξωτερικών και η Προεδρία της Δημοκρατίας δεν έκαναν τη στοιχειώδη έρευνα για το ποιόν του ανθρώπου ώστε να μη συναινέσουν στο διορισμό του. Ως αποτέλεσμα ο κυπριακός λαός φορτώθηκε ένα διεθνή τυχοδιώκτη, που μόλις είχε χάσει την εξουσία στη χώρα του και αναζητούσε καινούρια καριέρα. Αυτοί που τον διόρισαν, αντίθετα με τους δικούς μας γνώριζαν καλά τι έκαναν.
Επειδή όμως θα κατηγορηθώ ως συκοφάντης θα αφήσω τον Alexander John Gosse Downer να μιλήσει μόνος του. Με αφορμή τη δέκατη επέτειο του επιδρομικού πολέμου (aggressive war) στο Ιράκ το 2003, ο κύριος αυτός υπερθεμάτισε υπέρ του πολέμου στην The Sidney Morning Herald στις 25 Μαρτίου υπερηφανευόμενος για το ρόλο της Αυστραλίας και για τη δική του προσωπική εμπλοκή. Νιώθει, γράφει πολύ υπερήφανος για τον ρόλο του. Είναι περήφανος, ουσιαστικά, για το μέχρι στιγμής αιματοκύλισμα στο Ιράκ, για το θάνατο εκατομμυρίων και την καταστροφή ενός ιστορικού πολιτισμού. “Even with hindsight the Iraq war was the best option for for all concerned”, είναι ο τίτλος του κειμένου του. Συμμετείχε, λέει, η Αυστραλία υπό την ηγεσία του ως Υπουργού Εξωτερικών (α) για να εξανθρωπίσει και να εκδημοκρατικοποιήσει το Ιράκ ανατρέποντας τον δικτάτορα , (β) διότι ο Σαντάμ Χουσεΐν κατείχε χημικά και βιολογικά όπλα που τα χρησιμοποίησε κατά του Ιράν και «κατά του λαού του», δηλαδή των Κούρδων του Ιράκ και (γ) για γεωπολιτικούς λόγους, δηλαδή την ανατροπή του Σαντάμ ώστε να μην γίνει απειλή στους γείτονες του και στο Ισραήλ.
Όλα τα επιχειρήματα του Ντάουνερ τότε, και περισσότερο σήμερα, αποδείχθηκαν έωλα. Επι τούτου θα επανέλθω αφού δούμε τι γράφουν κάποιοι συμπατριώτες του στην ίδια εφημερίδα, σε απάντηση. Ο Andrew Worsam υπογραμμίζει : «Έχω πολύ σπάνια διαβάσει μια πιο αρρωστημένη και εκ των υστέρων εκλογίκευση πράξεων με στόχο την αυτοδικαίωση, όσο την προσπάθεια του Alexander Downer να υπερασπισθεί το ανυπεράσπιστο – την παράνομη και στρατιωτικά ανεπαρκή εισβολή στο Ιράκ». Ένας άλλος, ο Justin Burman γράφει, « πολλές χιλιάδες άμαχοι, άνδρες, γυναίκες, παιδιά – σφαγιάσθηκαν στη διάρκεια της «σόκ και δέος» εισβολής. Ακολούθησαν σεχταριακές σφαγές πολλές περισσότερες από όσες καταλογίζονται στον Σαντάμ. Εάν κατά τον Downer το κίνητρο ήταν «ανθρωπιστικό», θα ήταν καλύτερα να παραμείνει ο Σαντάμ στην εξουσία».
Υπήρξαν και άλλες απαντήσεις και αντιδράσεις για την πολεμοχαρή τοποθέτηση του Downer. Εγώ θα σταθώ μόνο στην ανθρωπιστική διάσταση που επικαλείται ως ανθρωπιστής και δεν θα περιοριστώ μόνο στο Ιράκ, αλλά θα επεκταθώ και στο δικό του βίο και πολιτεία στο ζήτημα αυτό.
Από τον αυστραλιανό και διεθνή Τύπο μαθαίνουμε ότι τη δεκαετία του 1990, όταν η Δύση επέβαλλε εμπάργκο στον Σαντάμ αλλά του επέτρεπε να αγοράζει φαγώσιμα και ιατροφαρμακευτικά μέσω του ΟΗΕ, αναπτύχθηκε ένα απίστευτο και πολυδαίδαλο σκάνδαλο διαφθοράς που ενέπλεξε διάφορες κυβερνήσεις, οργανώσεις, και άτομα μέχρι ακόμα και τον γιό του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ Κόφι Ανάν. Η κυβέρνηση του Ντάουνερ γνώριζε για το αυστραλιανό σκάνδαλο δωροδοκίας Ιρακινών αξιωματούχων από Αυστραλούς ώστε να αγοράζονται αυστραλιανά προϊόντα, κυρίως σιτάρι. Αλλά επειδή, αυτό βόλευε τη χώρα του, ο Ντάουνερ προσωπικά το απέκρυψε επιμελώς. Επιπλέον όταν οι Αμερικανοί αναζητούσαν συμμάχους υπέρ του πολέμου, ο Ντάουνερ προσέφερε την Αυστραλία. Και για να πείσει τους Αυστραλούς ξέρετε τι τους έλεγε ο αθεόφοβος; Ότι μια αμερικανική εισβολή θα αυξήσει τη ζήτηση σιτηρών και έτσι θα πουληθεί η υπερπαραγωγή σιτηρών της Αυστραλίας της εποχής εκείνης. Είναι ή δεν είναι αυτή ηθική της χαβούζας;
Είναι όμως η προσωπική του συμπεριφορά σε ζητήματα προσφύγων που μας δίνει το μέτρο του ανδρός. «Η κυριαρχία των κρατών» γράφει, είναι σημαντική αλλά πιο σημαντικό αγαθό είναι ο ανθρωπισμός». Δείτε τον ανθρωπισμό του ανδρός. Ως Υπουργός Εξωτερικών το 2001 αρνήθηκε στο πλοίο MV Tampa να ελλιμενισθεί στο λιμάνι Christian Island της Αυστραλίας διότι «ατύχησε» το πλοίο αυτό να περισυλλέξει πρόσφυγες που ναυάγησαν σε διεθνή ύδατα. Εδώ η κυριαρχία της Αυστραλίας υπερίσχυσε του ανθρωπισμού του Ντάουνερ. Το 2003 επανελήφθη το ίδιο σκηνικό με το αυστραλιανό πλοίο Pacific Solution και με τον Ντάουνερ πάλι σε ρόλο πρωταγωνιστή. Κάποιος πρέπει εδώ να θυμίσει στον ανθρωπιστή Ντάουνερ ότι η συμπεριφορά του παραπέμπει ευθέως σε αυτή του φιλοναζιστικού καθεστώτος της Τουρκίας στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Τότε, το 1942 ένα ταλαιπωρημένο πλοίο, το Struma, με περισσότερους από 700 Εβραίους πρόσφυγες εκδιώχθηκε από την Κωνσταντινούπολη όπου ζήτησε καταφύγιο. Ως αποτέλεσμα, όλοι οι επιβάτες του πλήν ενός πνίγηκαν στα μαύρα νερά του Βοσπόρου χειμωνιάτικα.
Στο ζήτημα του ανθρωπισμού ο Alexander John Gosse Downer έχει παρόμοιες ιδέες με την ομοϊδεάτισσά του και τότε ομόλογό του Υπουργό Εξωτερικών, Μαντλίν Ολμπράϊτ. Όταν η κυρία αυτή ρωτήθηκε το 1996 από Αμερικάνα μεγαλοδημοσιογράφο να σχολιάσει το γεγονός ότι το εμπάργκο κατά του Ιράκ τη δεκαετία του 1990 στοίχισε τις ζωές 500.000 παιδιών (περισσότερα από όσα χάθηκαν στη Χιροσίμα) η κυρία αυτή απάντησε ότι ο στόχος, δηλαδή η τιμωρία του καθεστώτος Σαντάμ, άξιζε το τίμημα των 500.000 ζωών. “We think the price was worth it”, ήταν η ακριβής απάντηση στο ερώτημα που της τέθηκε.
Αυτή είναι η ανθρωπιστική ηθική του Ντάουνερ και των ομοϊδεατών του. Όπως και τότε, ο κ. Ντάουνερ, συνεργάζεται και σήμερα σε επαγγελματικό επίπεδο με την κ. Όλμπράϊτ. Η αυστραλιανή εταιρεία Bespoke βρίσκει πελάτες στον Ντάουνερ για να τους συμβουλεύει. Και στην σχετική της ιστοσελίδα αναφέρεται με περηφάνια ότι μέσω της φιλίας του κ. Ντάουνερ με την κ. Όλμπράιτ και την εταιρεία της τελευταίας, την Albright Stonebridge Group, η Bespoke διαθέτει προνομιακή πρόσβαση στο κέντρο λήψεως αποφάσεων της Ουάσιγκτον. Εδώ χρειάζεται να ερευνηθεί κατά πόσο ο κ. Ντάουνερ, που «συμβουλεύει» πάμπολλες διεθνείς εταιρείες σε ζητήματα ενέργειας, έχει συμφέροντα ή μελλοντικά θα αποκτήσει τέτοια σε εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Ανατολική Μεσόγειο σε ενεργειακά ζητήματα.
Επειδή γύρω από το βίο και πολιτεία του κ. Ντάουνερ η έρευνά μου συνεχίζεται, θα επανέλθω μελλοντικά, κυρίως γύρω από τις οικονομικές του δραστηριότητες. Ωστόσο, αναφέρω κλείνοντας και τούτο το αξιοπερίεργο. Ο κ. Alexander John Gosse Downer έγινε το 1987 επίτιμος διδάκτορας του υπερσυντηρητικού Ισραηλινού Πανεπιστημίου Bar Ilan. Επιπλέον, αρκετές εβραϊκές οργανώσεις της διασποράς, στην Αμερική και αλλού, τιμούν περιοδικά τον κ. Ντάουνερ. Κάποιες από τις οργανώσεις αυτές παρακολουθούν επισταμένα πως ο κ. Ντάουνερ «διαχειρίζεται» το θέμα των προσφύγων της Κύπρου, το δικαίωμα επιστροφής, το δικαίωμα περιουσιών κλπ. Και όλοι γνωρίζουμε ότι ο κ. Ντάουνερ δεν αναγνωρίζει δικαίωμα επιστροφής στους Κύπριους πρόσφυγες, ούτε δικαίωμα περιουσίας και όπου κάτσει και όπου σταθεί πλέκει το εγκώμιο της κατοχικής επιτροπής αποζημιώσεων όπως έκανε για παράδειγμα σε συνέντευξή του στο περιοδικό Middle East Quarterly το 2011.
Όποιος ενδιαφέρεται να μάθει περισσότερα για τη συγκεκριμένη ατζέντα του κ. Ντάουνερ ας επισκεφθεί την ιστοσελίδα του ως εκπροσώπου του ΟΗΕ στην Κύπρο. Εκεί θα δεί το μεγαλόσχημο έργο δυο χρηματοδοτούμενων από το γραφείο του «οργανώσεων» της Cyprus 2015 και της αμφιλεγόμενης ψυχροπολεμικής οργάνωσης PRIO που ιδρύθηκε το 1958. Και θα καταλάβει. Τελευταία, η έννοια του Ντάουνερ και των συνεργατών του στο ζήτημα προσφύγων και περιουσιών είναι τέτοια, ώστε όλες οι δημοσιεύσεις της PRIO και της Cyprus 2015 περνούν από μια σταλινικού τύπου εσωτερική επιτροπή ελέγχου. Αυτό θεωρείται αναγκαίο ώστε το περιεχόμενό τους αλλά και η ορολογία που χρησιμοποιείται να είναι “politically correct” και να συνάδει με το υψηλό αρχών έργο του ανθρωπιστή και ειρηνιστή κ. Ντάουνερ. Αυτού που οσονούπω θα καταθέσει «ιδέες» για επίλυση του Κυπριακού. Και επειδή κανείς από τους κρατούντες στην Κύπρο δεν αποτολμά να τον αποπέμψει, ας ελπίσουμε ότι ως ματαιόδοξος που είναι να τα βροντήξει και να φύγει για πιο πράσινα λιβάδια, όπως είναι η πρωθυπουργία της Αυστραλίας. Οψόμεθα.
* Ο Μάριος Ευρυβιάδης είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων του Τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών στο Πάντειο Πανεπιστήμιο
