Δύσκολες ημέρες για τον Ερντογάν

Του Νίκου Στέλγια
Την παρούσα περίοδο, ο Πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης δεν είναι ο μοναδικός πολιτικός ηγέτης, ο οποίος βρίσκεται με μεγάλα προβλήματα στο πολιτικό πεδίο της χώρας του. Τις τελευταίες εβδομάδες, ο Πρωθυπουργός της γειτονικής Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγγίπ Ερντογάν βρίσκεται αντιμέτωπος με μεγάλα προβλήματα και εμπόδια στο πολιτικό σκηνικό της χώρας του. Η στασιμότητα στις συνομιλίες για την επίλυση του Κουρδικού Ζητήματος δημιουργεί πολλά ερωτηματικά για το πολιτικό μέλλον της Τουρκίας και του ίδιου του Πρωθυπουργού Ερντογάν.

Στα τέλη του προηγούμενου έτους, έχοντας συνειδητοποιήσει ότι στο «μέτωπο» της Ανατολής  είχε ενισχυθεί η θέση της στρατιωτικής πτέρυγας του κουρδικού αυτονομιστικού κινήματος, η τουρκική πρωθυπουργία έλαβε μια στρατηγικής σημασίας απόφαση. Την περίοδο που οι Κούρδοι αντάρτες εντατικοποίησαν την παρουσία τους στα τουρκικά εδάφη και έδιναν μάχες σώμα με σώμα με τις τουρκικές δυνάμεις ασφαλείας, με εντολή του Πρωθυπουργού Ερντογάν, η ηγεσία των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών (ΜΙΤ) ξεκίνησε έναν νέο γύρω συνομιλιών με τον φυλακισμένο ηγέτη του κουρδικού κινήματος, Αμντουλλάχ Οτζαλάν.

Με την έναρξη των συνομιλιών, η τουρκική Πρωθυπουργία επιχείρησε να εκπέμψει στην τουρκική κοινωνία το μήνυμα ότι ο στόχος του νέου γύρω των συνομιλιών είναι η «περιθωριοποίηση» και η απομάκρυνση της στρατιωτικής πτέρυγας του κουρδικού κινήματος από τα τουρκικά εδάφη. Μέχρι σήμερα, το κουρδικό κίνημα όχι μόνο δεν διέψευσε κατηγορηματικά τον συγκεκριμένο ισχυρισμό της πρωθυπουργίας, αλλά ξεκαθάρισε ότι οι συνομιλίες αφορούν την δημιουργία του νέου συντάγματος της Τουρκίας.

Από την σκοπιά των εκπροσώπων του κουρδικού κινήματος, στις αρχές του 21ου αιώνα, η Τουρκία πρέπει να προχωρήσει με συνοπτικές διαδικασίες στην αποκέντρωση του τουρκικού κράτους και στην δημιουργία ενός νέου ομοσπονδιακού μοντέλου. Το περίφημο μοντέλο της «δημοκρατικής αυτονομίας» του κουρδικού κινήματος προβλέπει την δημιουργία ενός μεγάλου κουρδικού ομοσπονδιακού κρατιδίου στα νοτιοανατολικά εδάφη της Τουρκίας, το οποίο θα διατηρεί «ειδικές σχέσεις» με την Άγκυρα, την Τεχεράνη, την Βαγδάτη, το Βόρειο Ιράκ, την Βόρεια Συρία και την Δαμασκό. Προχωρώντας ένα βήμα πιο πέρα, οι ιδεολόγοι του κουρδικού κινήματος προτείνουν την σταδιακή ένταξη της Τουρκίας, του Ιράν, του Ιράκ, της Συρίας και του αυτόνομου Κουρδιστάν σε ένα συνομοσπονδιακό μοντέλο, το οποίο θα έχει ως πρότυπο την Ευρωπαϊκή Ένωση και θα βασίζεται στα κοινά στρατηγικά και οικονομικά συμφέροντα.

Ο Πρωθυπουργός Ερντογάν, οι συνεργάτες του, το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) και μεγάλες μερίδες της τουρκικής κοινωνίας προσεγγίζουν με μεγάλο προβληματισμό το νέο «συνομοσπονδιακό» μοντέλο που προτείνουν οι εκπρόσωποι του κουρδικού κινήματος. Μέχρι στιγμής, η τουρκική πρωθυπουργία και η κυβέρνηση εξακολουθούν να ισχυρίζονται ότι ο βασικός στόχος του νέου γύρου των συνομιλιών είναι ένας και μοναδικός: Ο περιορισμός της δράσης των ένοπλων ομάδων του Κουρδικού Κινήματος στα τουρκικά εδάφη. Πέρα από τον συγκεκριμένο στόχο, η τουρκική κυβέρνηση αρνείται να συζητήσει δημοσίως με τους Κούρδους την δημιουργία του νέου συντάγματος. Η συγκεκριμένη άρνηση της τουρκικής κυβέρνησης, σε συνδυασμό με τα «τεχνικά προβλήματα», τα οποία έχουν προκύψει στο τραπέζι των συνομιλιών τις τελευταίες εβδομάδες, έχουν οδηγήσει τις συνομιλίες σε αδιέξοδο. Σύμφωνα με τον τουρκικό τύπο, τις επόμενες ημέρες αναμένονται νέες πρωτοβουλίες από την ΜΙΤ και τον κ. Οτζαλάν για την συνέχιση των συνομιλιών.

Την παρούσα περίοδο, το Κουρδικό Ζήτημα δεν αποτελεί τον μοναδικό «πονοκέφαλο» του κ. Ερντογάν. Στην Μεγάλη Εθνοσυνέλευση της Τουρκίας, οι διαπραγματεύσεις για την δημιουργία του νέου συντάγματος έχουν οδηγηθεί σε αδιέξοδο, Η τουρκική αντιπολίτευση δεν αποδέχεται την πρόταση περί δημιουργίας ενός προεδρικού συστήματος. Σε συνδυασμό με τις αντιρρήσεις της κουρδικής πλευράς, η συγκεκριμένη εξέλιξη επισκιάζει τα μελλοντικά, φιλόδοξα, πολιτικά σχέδια του κ. Ερντογάν.