Μεγάλα ιδιωτικά λόμπι και
επιχειρήσεις θα μπορούν ελεύθερα και νόμιμα να χρηματοδοτούν απευθείας
τα πολιτικά κόμματα, αρκεί να το δηλώνουν στην Εφορία, πετυχαίνοντας
μάλιστα έτσι και φορολογικές απαλλαγές.
Ταυτόχρονα, θεσμοθετείται εξονυχιστικός έλεγχος «πόθεν έσχες»
για όλους τους υπουργούς της Μεταπολίτευσης από ανεξάρτητη αρχή με τη
συμμετοχή δικαστικών λειτουργών και διοικητικών επιστημόνων, ενώ ο
έλεγχος για το πολιτικό χρήμα και τις προεκλογικές δαπάνες για κόμματα
και βουλευτές φεύγει από τη Βουλή και θα διεξάγεται πλέον από ανώτατη
επιτροπή που θα συσταθεί ειδικά για αυτόν το σκοπό.
Πρόκειται για δυο σημαντικές καινοτομίες που προετοιμάζει αυτό
τον καιρό το υπουργείο Εσωτερικών σε νομοσχέδιο που κατ' αρχήν θα τεθεί
σε δημόσια διαβούλευση μέσα στο καλοκαίρι και θα προωθηθεί για ψήφιση
στη Βουλή το φθινόπωρο.
Ηδη ο υπουργός Εσωτερικών Ευριπίδης Στυλιανίδης τις επόμενες
ημερες θα ενημερώσει σχετικά τον πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά και στη
συνέχεια τους πολιτικούς αρχηγούς της τρικομματικής κυβέρνησης,
προκειμένου να επιτευχθεί η όσο το δυνατόν μεγαλύτερη συναίνεση στις
πτέρυγες της Βουλής.
Το νομοσχέδιο αποτελεί ένα συγκερασμό διατάξεων που ισχύουν ήδη
σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, αλλά ταυτόχρονα έχει «πινελιές» από την
ελεύθερη πλην όμως υποχρεωτικά διαφανή χρηματοδότηση των κομμάτων στις
Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής.
Επιπλέον, σε μια προσπάθεια να ξεπεραστεί το... άγος των
παρελθόντων ετών με τη διαπλοκή και τη διαφθορά στην πολιτική ζωή του
τόπου και να αναβαπτισθεί το πολιτικό σύστημα στην κολυμβήθρα του Σιλωάμ
της επιχειρούμενης αυτοκάθαρσης, θα ελεγχθεί το «πόθεν έσχες» όλων των
βουλευτών που έχουν χρηματίσει υπουργοί από τη Μεταπολίτευση και μετά,
δηλαδή από το 1974 έως σήμερα. Τα αποτελέσματα αυτής της έρευνας θα
δημοσιοποιηθούν για να εξαχθούν και τα πολιτικά συμπεράσματα, ενώ
ταυτόχρονα προωθείται μέσω του νομοσχεδίου ένας άλλος μεγάλος έλεγχος
σχετικά με τον πλουτισμό των πολιτικών: τα πολιτικά πρόσωπα θα δηλώνουν
υποχρεωτικά τα «πόθεν έσχες» που διαθέτουν πριν μπουν στην πολιτική και
αμέσως μετά θα γίνεται ένας συγκριτικός οικονομικός έλεγχος, τα
αποτελέσματα του οποίου επίσης θα δημοσιοποιούνται.
Τέλος, το πολιτικό χρήμα δεν ελέγχει πλέον η Βουλή, καθώς στην
περίπτωση αυτή είναι ταυτόχρονα και «ελέγχουσα και ελεγχόμενη», αλλά
ανεξάρτητη αρχή που θα θεσμοθετηθεί και θα αναρτά κάθε χρόνο τα
πορίσματά της στο Διαδίκτυο.
Οι εννέα άξονες
Αναλυτικά, οι εννέα άξονες που συνθέτουν τη φιλοσοφία και την
πρακτική του νομοσχεδίου για το πολιτικό χρήμα είναι οι εξής:
1. Μειώνεται η κρατική χρηματοδότηση για όλα τα κόμματα, με
ισχυρή μείωση του ποσοστού της επιχορήγησης από τον κρατικό κορβανά,
πράξη που υπαγορεύεται και από τις παρούσες άσχημες οικονομικές
συνθήκες. Θα αλλάξει σημαντικά η αναλογία χρηματοδότησης των κομμάτων
από ιδιώτες και κράτος με την ανατροπή του 60% προς 40% - δηλαδή τώρα
πλέον το 60% θα προέρχεται από χρηματοδότηση ιδιωτών και το 40% από το
κράτος.
2. Νομιμοποιείται πλήρως η ιδιωτική χρηματοδότηση των κομμάτων.
Αυτό σημαίνει ότι ισχυρά οικονομικά λόμπι μπορούν να χρηματοδοτούν
πολιτικά κόμματα ελεύθερα, πρακτική που, όπως υποστηρίζουν αρκετοί,
γεννά ταυτίσεις και δεσμεύσεις στο πολιτικό σύστημα, με ό,τι αυτό μπορεί
να συνεπάγεται. Ασφαλιστική δικλίδα αυτού του συστήματος, που
εφαρμόζεται στις ΗΠΑ, είναι η υποχρέωση διαφάνειας και δημοσιοποίησης
όλων των στοιχείων. Στο νομοσχέδιο θα προβλέπεται ρητά ότι οι εισφορές
υπέρ των κομμάτων θα έχουν ονοματεπώνυμο. Ταυτόχρονα, θα αυξηθεί το
ετήσιο επιτρεπόμενο όριο ιδιωτικής χρηματοδότησης σε κόμματα και
πολιτικούς, που είναι σήμερα από 15.000 και 3.000 αντίστοιχα.
3. Απαγορεύονται οι ανώνυμες οικονομικές ενισχύσεις και
επιχορηγήσεις. Τα ποσά θα δηλώνονται υποχρεωτικά επωνύμως και τα ονόματα
των πολιτικών «χορηγών» θα δημοσιοποιούνται.
4. Ολες οι δωρεές και επιχορηγήσεις θα διακινούνται μέσω
τραπεζών προς τα κόμματα και τα πολιτικά πρόσωπα και θα δηλώνονται στην
Εφορία από το δωρητή. Στην περίπτωση αυτή, θα υπάρχει έκπτωση φόρου που
θα οριστεί έπειτα από διαβούλευση.
5. Εάν για οποιονδήποτε λόγο οι όροι αυτού του είδους της
χρηματοδότησης δεν τηρηθούν, όσον αφορά τους δωρητές, αλλά και τους
δωρολήπτες, θα υπάρχουν αυστηρές ποινές και για τα δύο μέρη. Σε ειδικές
περιπτώσεις θα προβλέπεται ακόμα και η έκπτωση από το βουλευτικό αξίωμα.
6. Ο οικονομικός έλεγχος για κόμματα και βουλευτές δεν θα
πραγματοποιείται πλέον από τη Βουλή. Θα διεξάγεται από ανεξάρτητη αρχή
και από ανώτατη επιτροπή στην οποία δεν θα έχουν θέση βουλευτές εν
ενεργεία, αλλά δικαστικοί και επιστήμονες διοίκησης - ιδιαίτερα από το
υπουργείο Οικονομικών. Τιμητικά -και μόνο- μέλη αυτών των επιτροπών
μπορεί να είναι πολιτικοί που έχουν χρηματίσει βουλευτές.
7. Ο έλεγχος των προεκλογικών δαπανών δεν θα σταματά στις 20
ημέρες που ισχύει σήμερα, αλλά θα περιλαμβάνει το χρονικό διάστημα των
τελευταίων έξι μήνων.
8. Θα πραγματοποιηθεί έλεγχος του πολιτικού συστήματος της
Μεταπολίτευσης με ανάλυση των οικονομικών δεδομένων όσων βουλευτών
διετέλεσαν υπουργοί από το 1974 και μετά.
9. Δημοσιοποίηση του «πόθεν έσχες» των πολιτικών προσώπων και
συγκριτικός οικονομικός έλεγχός τους πριν και αφού εισέλθουν στην
πολιτική.
