Bullying: Η άσχημη πλευρά της σχολικής πραγματικότητας

της Μάριελ ΜπόμπαΟ καιρός που το bullying αποτυπωνόταν μόνο σε σκηνές ξένες ταινιών αποτελεί σίγουρα μακρινό παρελθόν. Η ενδοσχολική βία, ή αλλιώς ο σχολικός εκφοβισμός, ή τραμπουκισμός, ή όπως αλλιώς μπορεί να περιγράψει κανείς το συγκεκριμένο φαινόμενο, αποτελεί απτή πραγματικότητα και μάλιστα όχι και τόσο αφανή. Ο αριθμός των περιστατικών που σημειώνονται καθημερινά, ο οποίος αυξάνεται σταδιακά με το πέρασμα των χρόνων, εφιστά σίγουρα την προσοχή όλων
Η κλινική ψυχολόγος- παιδοψυχολόγος, ψυχοθεραπεύτρια, επίτιμο μέλος της Αμερικάνικης Κοινωνίας της Ψυχολογίας PSI CHI, Μαρία Σαράντη και ο κ. Άλκης Κωνσταντίνος Τσιάντης, ψυχίατρος- ψυχοθεραπευτής, αναπληρωτής επιστημονικός υπεύθυνος της Εταιρείας Ψυχοκοινωνικής Υγείας του Παιδιού και του Εφήβου (Ε.Ψ.Υ.Π.Ε.) αναλύουν το φαινόμενο του bullying, καταδεικνύοντας τις αιτίες, τις συνέπειες, αλλά και τους τρόπους με τους οποίους θα πρέπει να κινηθούν οι γονείς και τα παιδιά για να το αντιμετωπίσουν.

Τι είναι το bullying
Ο αγγλικός όρος bullying χρησιμοποιείται για να περιγράψει κάθε μορφή βίας, ή εκφοβισμού μεταξύ συμμαθητών, τόσο στο χώρο του σχολείου, όσο και έξω από τα σύνορα του σχολικού περιβάλλοντος. Πρόκειται δηλαδή για μία συστηματική και φυσικά εσκεμμένη, επιθετική συμπεριφορά, η οποία εκδηλώνεται από έναν μαθητή, αλλά συχνά και από ομάδες μαθητών, και σκοπεύει στην πρόκληση πόνου σε συμμαθητές τους. Στις μέρες μας αποτελεί πλέον ένα από τα σημαντικότερα κοινωνικά προβλήματα με συνέπειες, οι οποίες συχνά ξεπερνούν τα όρια του σχολικού περιβάλλοντος. Είναι δύσκολο να αντιληφθεί κανείς πόσο μεγάλες διαστάσεις μπορεί να πάρει ένα τέτοιο περιστατικό. Ωστόσο, η σοβαρότητα της κατάστασης φαίνεται στο μέγιστο βαθμό σε περιστατικά αυτοκτονιών εφήβων που καταγράφονται παγκοσμίως, τα οποία αποδίδονται σε τέτοιες μορφές βίας, τις οποίες οι νέοι δεν μπόρεσαν τελικά να διαχειριστούν.

Όπως μας είπε ο κ. Τσιάντης, «η σχέση μεταξύ αυτού που εκφοβίζει και αυτού που εκφοβίζεται χαρακτηρίζεται από μία ασυμμετρία δύναμης, η οποία δεν περιγράφει μόνο σωματική υπεροχή, αλλά μπορεί να καταδεικνύει και υπεροχή σε ψυχονοητικά γνωρίσματα, σε δημοτικότητα στο σχολείο κλπ. Πρέπει δε να αναφέρουμε ότι σε περιστατικά εκφοβισμού λίγο πολύ υπάρχουν πάντα και παρατηρητές, οι οποίοι είτε παρακολουθούν σιωπηρά, είτε παρεμβαίνουν, παίρνοντας το μέρος αυτού που εκφοβίζει, ή αυτού που εκφοβίζεται. Στους παρατηρητές ανήκουν συχνά και οι ενήλικοι (γονείς-εκπαιδευτικοί) με διαφορετικές κατά περίπτωση αντιδράσεις. Καταλαβαίνει κανείς πως ο εκφοβισμός είναι ένα περίπλοκο φαινόμενο με ομαδικό χαρακτήρα που ξεφεύγει συχνά από το δίπολο θύτης-θύμα, που συνήθως αποτελεί το πλαίσιο κατανόησης του φαινομένου. Χρειάζεται στο σημείο αυτό να αναφερθεί ότι είναι καλό να αποφεύγονται γενικότερα οι όροι θύτης-θύμα, μιας και μπορεί να οδηγήσουν επιπλέον σε στιγματισμό και ενδεχομένως σε απομόνωση κάποιων από τους εμπλεκομένους».

Η σημερινή κατάσταση στην Ελλάδα Ποια είναι τελικά η κατάσταση που επικρατεί στη χώρα μας; Το φαινόμενο εμφανίζεται με την ίδια συχνότητα που εμφανίζεται στο εξωτερικό και παίρνει το ίδιο σοβαρές διαστάσεις;
O κ. Τσιάντης αναφέρει ότι «πρόκειται για ένα καθημερινό πρόβλημα στα σχολεία της χώρας μας. Τα ποσοστά εκφοβισμού και θυματοποίησης στα ελληνικά σχολεία μπορεί να κυμαίνονται από 7 έως 15%. Σε απόλυτο αριθμό τα νούμερα αυτά σημαίνουν χιλιάδες παιδιά στη χώρα μας. Σύμφωνα με αναφορές του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, από το 2005 και μετά το φαινόμενο παρουσιάζει αύξηση στην Ελλάδα, λόγω κοινωνικών μεταβολών, οικονομικής κρίσης κλπ.
Τα ποσοστά φαίνεται να έχουν πραγματικά ανοδική πορεία και αυτό μεταξύ άλλων σημαίνει ότι δάσκαλοι, γονείς και μαθητές καταγράφουν και καταγγέλλουν ανάλογα περιστατικά πιο εύκολα σε σύγκριση με το παρελθόν, μιας και το φαινόμενο του εκφοβισμού δεν είναι νέο για την ελληνική πραγματικότητα». 

http://www.in2life.gr