Τι διημείφθη τελικά ανάμεσα στον αμερικανό πρέσβη John
Koening και τον πρόεδρο Αναστασιάδη κατά την συνάντησή τους στο
προεδρικό στις 22 Απριλίου; Αυτό που γράφτηκε στην εφημερίδα Αλήθεια
στις 23 Απριλίου για «Μήνυμα Ομπάμα στον Αναστασιάδη» ότι ο πρόεδρος
Μπαράκ Ομπάμα «εκδήλωσε χθες το ζωηρό του ενδιαφέρον για το Κυπριακό,»
και ότι ο αμερικανός πρόεδρος «ήθελε να πάρει διαβεβαιώσεις από το νέο
πρόεδρο της Κυπριακής δημοκρατίας ότι παραμένει δεσμευμένος και
προσηλωμένος στις κατά καιρούς διακηρύξεις του για λύση του Κυπριακού
στη βάση της ομοσπονδίας,» που κατά το δημοσίευμα του δόθηκαν; Ή αυτό που έγραφε η εφημερίδα Πολίτης της ιδίας μέρας επικαλούμενη διπλωματικές πηγές περί «τη συμβουλή-εν είδη διπλωματικής παρότρυνσης- να αποφύγει η Κυπριακή δημοκρατία την ένταση στην Ανατολική Μεσόγειο» με τον αμερικανό πρέσβη να συστήνει στον πρόεδρο «να μην δοθούν επί του παρόντος άδειες εξόρυξης για τα οικόπεδα πέντε και έξι για τα οποία (μεταξύ άλλων) ως γνωστόν η Τουρκία φέρει ενστάσεις;» και αυτό για να μείνει ανοιχτό το παράθυρο ευκαιρίας για επίλυση δήθεν του Κυπριακού.
Κατά τον αναπληρωτή κυβερνητικό εκπρόσωπο Βίκτορα Παπαδόπουλο «δεν έγινε καμιά αναφορά και δεν μπορούσε να γίνει σε θέμα που αφορά την άσκηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας από τον αμερικανό πρέσβη κατά την συνάντησή του με τον πρόεδρο της Δημοκρατίας».
Από την Ουάσινγκτον ο Μιχάλης Ιγνατίου μας πληροφόρησε, σε ερώτηση κατά πόσον ευσταθούν οι πληροφορίες του Πολίτη, ότι δηλαδή οι αμερικανοί παρεμβαίνουν στις εσωτερικές υποθέσεις της Κύπρου, ότι ο εκπρόσωπος του υπουργείου εξωτερικών δήλωσε επί του προκειμένου ότι «εμείς δεν πρόκειται να σχολιάσουμε τις ιδιωτικές διπλωματικές συνομιλίες», αυτές δηλαδή μεταξύ του κυρίου Αναστασιάδη και του πρέσβη Koening. Έχει επίσης σημασία να λεχθεί εδώ και θα επανέλθω επί τούτου, ότι ο Ιγνατίου μας έδωσε και την είδηση ότι ο αμερικανός υπουργός εξωτερικών Τζον Κέρη προσκάλεσε τον Κύπριο ομόλογό του να επισκεφτεί την Ουάσινγκτον στις 10 Μάιου.
Θα προσπαθήσω παρακάτω να αποκωδικοποιήσω, να απομυθοποιήσω και ταυτόχρονα να αναδείξω την προπαγανδιστική κυνικότητα και διπλωματική υποκρισία που υποκρύπτουν όλα τα παραπάνω, καθώς επίσης και τι προμηνύουν όλα αυτά για τον χειμαζόμενο Κυπριακό λαό.
Καταρχάς σας διαβεβαιώ ότι ο πρόεδρος Ομπάμα όχι μόνο δε γνωρίζει ποιος είναι ο Νίκος Αναστασιάδης, αν είναι πρόεδρος, πρωθυπουργός ή τραπεζίτης, αμφιβάλλω καν αν γνωρίζει που βρίσκεται η Κύπρος, πόσω δε μάλλον τι διακυβεύεται στην Κύπρο. Εάν λάβουμε και υπόψη ότι το λεγόμενο μήνυμα Ομπάμα στον Αναστασιάδη είναι πρόσφατο και όχι μπαγιάτικο, τότε θα πρέπει να δεχθούμε ότι τις μέρες που η Αμερική δεχόταν το δεύτερο πιο σημαντικό τρομοκρατικό χτύπημα στη Βοστόνη μετά από αυτό της 11ης Σεπτεμβρίου, ο πρόεδρος Ομπάμα θυμήθηκε τον Αναστασιάδη και την Κύπρο, άφησε την τραγωδία της Βοστόνης κατά μέρος και έτρεξε να στείλει μήνυμα μέσο του κυρίου Koening στον δικό μας στην Κύπρο. Λογικά πρέπει να σταματήσω εδώ αλλά θα συνεχίσω σεβόμενος τους αναγνώστες και μόνο.
Επί τούτου χρειάζονται και δύο λόγια για τον εντιμότατο κύριο John Koening, χωρίς να προσωποποιώ το θέμα και σεβόμενος τον επαγγελματισμό του.
Καταρχάς υπενθυμίζω ότι η Ουάσινγκτον κράτησε τη θέση του πρέσβη στη Λευκωσία κενή για μεγάλο χρονικό διάστημα, αρκετό για να δημιουργηθούν σοβαρά ερωτήματα στη Λευκωσία ως προς τους λόγους. Χρειάστηκε μάλιστα να κινητοποιηθεί και το Κυπριακό λόμπυ στην Ουάσινγκτον για να δεήσει η τελευταία να στείλει επιτέλους τον κύριο Koening στη Λευκωσία. Πρέπει επίσης να υπογραμμιστεί ότι ο κύριος Koening δεν κατέχει ιεραρχικά τον βαθμό του πρέσβη. Είναι Minister-Counselor. Είναι δηλαδή δευτεροκλασάτος. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν είναι ικανότατος. Αλλά στη διπλωματία πολλές φορές η ουσία έχει λιγότερη σημασία από τους συμβολισμούς και τα μηνύματα που αυτοί στέλνουν. Επί του συγκεκριμένου ρωτώ ρητορικά: Πιο ήταν το ζόρι της Ουάσινγκτον και απέφευγε να στείλει πρέσβη στη Λευκωσία και όταν το έπραξε έστειλε ένα ιεραρχικά δευτεροκλασάτο; Έστελνε μήπως μήνυμα στον τέως πρόεδρο Χριστόφια; ή, χειρότερα, έστελνε μήνυμα στην Άγκυρα που έχει το δικό της γνωστό ζόρι με την Κύπρο;
Ως προς το κύριο ζήτημα έχουμε πρωτίστως την προπαγάνδα του Προεδρικού για το ζωηρό δήθεν ενδιαφέρον του αμερικανού προέδρου που όχι τυχαία μας μετέφερε η προεδρική πλέον εφημερίδα Αλήθεια. Αυτό που σίγουρα δεν ήταν Προεδρική προπαγάνδα αλλά που περιείχε «μισές αλήθειες», ήταν οι διαβεβαιώσεις που έδωσε ο Κύπριος πρόεδρος ότι παραμένει «δεσμευμένος» και «προσηλωμένος» σε λύση βάση ομοσπονδίας. Η μισή αλήθεια είναι ότι δεν την χαρακτήρισε ως «δικοινοτική ομοσπονδία» διότι κάτι τέτοιο θα ενοχλούσε … τον Αρχιεπίσκοπο για παράδειγμα.
Αυτό που πραγματικά συνέβη είναι ότι ο κύριος Koening μέσα στα πλαίσια της γραφειοκρατικής διαδικασίας (Bureaucratic Process) μετέφερε στον πρόεδρο Αναστασιάδη αυτά που θα του έλεγε ο πρόεδρος Ομπάμα αν γνώριζε ο ίδιος τι θα έπρεπε να του πει. Και επειδή δεν γνώριζε του τα μετέφερε ο κύριος Koening μέσω της γραφειοκρατικής διαδικασίας του αμερικανικού υπουργείου εξωτερικών.
Και είναι εδώ ακριβώς που «κολλά» και ο ισχυρισμός του Πολίτη, ότι δηλαδή ο Κύπριος πρόεδρος πρέπει να «κάτσει καλά», να μην δημιουργήσει δηλαδή επιπλέον προβλήματα π.χ. στα οικόπεδα πέντε και έξι, ώστε να δώσει την ευκαιρία στην Ουάσινγκτον να λειτουργήσει δήθεν πυροσβεστικά και διαμεσολαβητικά με την Άγκυρα ώστε να «σωθούν» αυτός και η Κύπρος από επερχόμενα δεινά. Το αναμενόμενο δηλαδή από το μήνυμα είναι μια πολιτικά «ώριμη» (politically mature) συμπεριφορά του Αναστασιάδη. Τόσο δηλαδή πολιτικά ώριμη όσο και η συμπεριφορά των Κυπρίων καταθετών που ενώ τους καταλήστεψαν οι Ευρωπαίοι συνέταιροί τους, αυτοί στάθηκαν σαν καλά παιδιά σε ουρές μπροστά στις τράπεζες για να εισπράξουν ένα ποσό επιβίωσης από τις δήμευση των οικονομιών τους με το σκεπτικό ότι έτσι, μακροπρόθεσμα και με την μεγαλοψυχία των Ευρωπαίων, θα έχουν ένα λαμπρό μέλλον.
Όλα αυτά μόνο χρονικά τυχαία δεν είναι. Ο περιβόητος Ντάουνερ, που πρόσφατα υπερθεμάτισε με άρθρο του στο διεθνή τύπο πόσo περήφανος παραμένει για τον προσωπικό του ρόλο ως υπουργός εξωτερικών της Αυστραλίας υπέρ του επιδρομικού πολέμου στο Ιράκ το 2003, περιφέρεται σε Λευκωσία Άγκυρα και Αθήνα για να δρομολογήσει επανέναρξη των συνομιλιών που μόνο ένα στόχο έχουν και αυτός είναι η κατάλυση του Κυπριακού κράτους και η ακύρωση της συλλογικής ελευθερίας του Κυπριακού λαού. Βέβαια με κάθε σοβαρότητα ο πολεμοχαρής αυτός κύριος εξέφρασε δημόσια και εκ μέρους του ΟΗΕ την αλληλεγγύη του προς τον υπό πτώχευση Κυπριακό λαό. Αλλά business is business. Ο στόχος της κατάλυσης του κράτους από τον θεσμικό εκπρόσωπο του ΟΗΕ στην Κύπρο παραμένει αμετάβλητος.
Είναι σε αυτό το πλαίσιο ανάλυσης που πρέπει να ενταχθεί και η πρόσκληση για επίσκεψη του κυρίου Κασουλίδη στην Ουάσινγκτον τον Μάιο. Για να ακούσει και αυτός ένα χεράκι όλα όσα μετέφερε ο Koening στον πρόεδρό του. Τούτη τη φορά να τα ακούσει από τον αυθεντικό εκπρόσωπο του Ομπάμα και όχι από κάποιο δευτεροκλασάτο πρέσβη. Έτσι ώστε να μην υπάρξουν παρανοήσεις και παρεξηγήσεις. Και για να μην λαμβάνονται πρωτοβουλίες από τη Λευκωσία που να δημιουργούν εντάσεις δήθεν στην περιοχή και να κλείσει έτσι το «παράθυρο ευκαιρίας» και η πολύ- διατυμπανιζόμενη, από ξένους και δικούς μας καλοθελητές, βούληση της Τουρκίας να συμβάλει ποικιλοτρόπως σε μια τελική, επιτέλους, διευθέτηση του Κυπριακού.
Τους επόμενους μήνες οι θεσμικοί και πολιτικοί ταγοί της Κύπρου θα πρέπει να αποφασίσουν πως πρέπει να πορευθούν. Καταρχάς η κυβέρνηση Αναστασιάδη πρέπει να αποφασίσει κατά πόσο θα συμπεριφερθεί πιστά ή άπιστα στον όρκο που έχει πάρει να υπερασπιστεί την ανεξαρτησία ,την κυριαρχία και το Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας. Κατά πόσο δηλαδή θα πορευθεί με το σκεπτικό ότι υφίστανται αυτονόητα εθνικά συμφέροντα που η κυβέρνηση πήρε όρκο να υπερασπιστεί. Και ότι η συλλογική ελευθερία του Κυπριακού λαού δεν μπορεί να βρίσκεται στο όποιο τραπέζι διαπραγματεύσεων.
Εάν υπάρχει μέγιστο μάθημα για τα όλα εγκληματικά και τραγικά συμβαίνουν στην Κύπρο, είναι ότι όποιος δεν περηφανεύεται και δεν ευλογεί το σπίτι του, με το απαιτούμενο κόστος και τίμημα, αυτό θα πέσει να τον πλακώσει. Δεν γνωρίζω κατά πόσο η Κύπρος έχει ήδη περάσει το όριο της μη επιστροφής και ότι ο λαός της οδηγείται προς μια ειδεχθή μορφή κατοχικής ειλωτίας. Αν δεν έχει ξεπεραστεί το όριο αυτό, τότε υπάρχει ελπίδα. Και η ελπίδα θα ανθίσει με την επανάκτηση της χαμένης αξιοπρέπειας του λαού, που είναι κεφαλαιώδης προϋπόθεση για την συλλογική του απελευθέρωση. Εδώ βρίσκεται η πρόκληση προς τους θεσμικούς και πολιτικούς ταγούς του τόπου. Και αν η πρόκληση αυτή τους ξεπερνά ας πάνε στα σπίτια τους, ή στους εξωχώριους παραδείσους τους και ας αναλάβει ο λαός την τύχη του όπως έπραξε και στο παρελθόν.
* Ο Μάριος Ευρυβιάδης είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων του Τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών στο Πάντειο Πανεπιστήμιο
