28 Απριλίου 2013

Νέα εξίσωση στην ανατολική Μεσόγειο

Η συμφωνία των Κούρδων με την Αγκυρα και η απόφαση του ΡΚΚ να δρομολογήσει την αποχώρηση μαχητών του από το τουρκικό έδαφος με αφετηρία την εβδομάδα του Πάσχα (8 Μαΐου αρχίζει επισήμως η «έξοδος») είναι μία ιστορική εξέλιξη. Αν το σχέδιο που ανακοινώθηκε υλοποιηθεί, θα σηματοδοτήσει την έναρξη μίας νέας εποχής για την Τουρκία. Το σχέδιο, όπως το παρουσίασε ο αντικαταστάτης του φυλακισμένου Οτσαλάν, Μουράτ Καραγιλάν, προβλέπει: αποχώρηση των ένοπλων μαχητών του ΡΚΚ, βήματα από την τουρκική κυβέρνηση για επίλυση του Κουρδικού - μεταξύ των οποίων ψήφιση νέου Συντάγματος - ενώ γίνεται λόγος για τρίτη φάση, με αποφυλάκιση Οτσαλάν και μελών του ΡΚΚ και τελική κατάληξη τον αφοπλισμό των Κούρδων.
Δηλαδή τον τερματισμό ενός πολέμου, που συνεχίζεται επί σαράντα χρόνια, έχοντας αφήσει πίσω χιλιάδες νεκρούς. Είναι μία προοπτική, που μπορεί να ανατρέψει τα δεδομένα πολλών δεκαετιών και να μεταμορφώσει την Τουρκία σε μία διαφορετική χώρα. Αλλά όχι μόνο την Τουρκία. Γιατί, ταυτόχρονα, θα σημάνει ένα «τέλος εποχής» για την ανατολική Μεσόγειο.

Το όραμα, πίσω από το πολιτικό σχέδιο για την «εξομάλυνση» (ο όρος ανήκει στον Καραγιλάν) ανήκει στον Ταγίπ Ερντογάν. Τον μακροβιότερο πρωθυπουργό στην ιστορία της Τουρκίας, αλλά και – πλέον – τον ισχυρότερο ηγέτη σε χώρα της ανατολικής Μεσογείου. Σε αυτόν πιστώνεται το επίτευγμα της μεταστροφής στη στάση των τουρκικών ΜΜΕ και στις διαθέσεις της κοινής γνώμης, με αποτέλεσμα να διαμορφωθεί μία ισχυρή δυναμική για τερματισμό της σύγκρουσης. Αυτό δε σημαίνει ότι το θέμα θεωρείται λήξαν. Αντίθετα, βρισκόμαστε στην αρχή μίας πολύ δύσκολης διαδρομής, που πιθανότατα θα είναι δύσβατη.

Η διαφαινόμενη ανατροπή στο Κουρδικό συμπίπτει χρονικά με την αλλαγή κλίματος στις σχέσεις Τουρκίας – Ισραήλ, που επεδίωξε προσωπικά ο Μπαράκ Ομπάμα. Η παρέμβασή του για να βρεθεί διέξοδος και να ζητήσει «συγγνώμη» ο Νετανιάχου από τον Ερντογάν για τους νεκρούς του «Μαβί Μαρμαρά», μας δείχνει πώς φαντάζονται οι Αμερικανοί το «ειρηνικό μέλλον» στην ανατολική Μεσόγειο. Και μας υπενθυμίζει ότι η διαχείριση των κοιτασμάτων της Κύπρου (και πιθανώς της Ελλάδας) παραμένει μία εξαιρετικά λεπτή υπόθεση. Ο Ερντογάν μοιάζει να κινείται όχι ένα – αλλά τουλάχιστον δύο βήματα μπροστά μας, από τη στιγμή που αποδεικνύει στην πράξη ότι διαθέτει την ικανότητα και το πολιτικό θάρρος για να κλείνει μέτωπα, αντί να λαϊκίζει συντηρώντας τα ανοικτά. Καιρός να διδαχθούμε κάτι από το παράδειγμά του.
http://www.agelioforos.gr