05 Απριλίου 2013

Νέα εποχή στο Κουρδικό;

Επιτροπή Σοφών για την πολιτική επίλυση του Κουρδκού, σύσταση νέας επιτροπής στη Βουλή που θα παρακολουθεί την ειρηνευτική διαδικασία Άγκυρας-ΡΚΚ και τέλος έκκληση Οτσαλάν για ειρηνική αποχώρηση και χωρίς οπλισμό των μαχητών της οργάνωσης από την τουρκική επικράτεια. Ολα τα παραπάνω στη σκιά των συχνών συναντήσεων του Οτσαλάν στο Ιμραλί με τον επικεφαλής των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών ΜΙΤ. Μια ατμόσφαιρα και ένα κλίμα που κάθε άλλο παραπέμπει σε συνθηκολόγηση του Κούρδου ιστορικού ηγέτη, αλλά αντίθετα θυμίζει τον ακόμη κρατούμενο Μαντέλα στις συναντήσεις του στο κελί του με τον τελευταίο λευκό πρόεδρο της Νότιας Αφρικής Βίλι Ντε Κλερκ.

Ολα τα παραπάνω γίνονται μέσα στο πιο ευνοϊκό για τον Ερντογάν περιφερειακό περιβάλλον: Αποκατάσταση σχέσεων με το Ισραήλ και εντυπωσιακή προσέγγιση με την Ουάσιγκτον, με τον επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Τζ. Κέρι να επισκέπτεται την τουρκική πρωτεύουσα για δεύτερη φορά μέσα σε λίγες εβδομάδες και τον Ερντογάν να επισκέπτεται την αμερικανική πρωτεύουσα στα τέλη Μαΐου.

Με άλλα λόγια, Ουάσιγκτον και Τελ Αβίβ, που σε διαφορετικό βαθμό είχαν επενδύσει την τελευταία δεκαετία στο χαρτί ενός ανεξάρτητου Κουρδιστάν, δεν πρόκειται να παρενοχλήσουν τον Ερντογάν στη λεπτή φάση του αφοπλισμού-αποχώρησης του ΡΚΚ από τη νοτιοανατολική Τουρκία.
Ακόμη, να σημειωθεί ότι είναι δύσκολο να φαντασθούμε τον ηγέτη της Αυτόνομης Κουρδικής Οντότητας στο Βόρειο Ιράκ Μπαραζανί να αντιδρά στις πρωτοβουλίες Ερντογάν με στήριξη των σκληρών του ΡΚΚ χωρίς το «πράσινο φως» της Ουάσιγκτον και τη στήριξη του Τελ-Αβίβ.

Επιπλέον το Ιράν δεν μπορεί να παίξει στο Κουρδικό σε βάρος της Τουρκίας, πρώτον, γιατί υπολογίζει στην Αγκυρα ως ενδιάμεσο στη διαπραγμάτευση με τις ΗΠΑ και δεύτερον, γιατί με δεδομένο το Κουρδικό εντός συνόρων η Τεχεράνη φοβάται κάθε αναμόχλευσή του στην Τουρκία, στο Ιράκ ή και στη Συρία.

Ετσι ο Ερντογάν ξεκινά το τολμηρό του εγχείρημα χωρίς κέντρα, παράκεντρα και μηχανισμούς εντός συνόρων που να μπορούν να τον εμποδίσουν, αλλά και με την ευνοϊκότερη στα ιστορικά χρονικά εκτός συνόρων περιφερειακή συγκυρία.

Το στρατηγικό βάθος του στοιχήματος είναι προφανές: Αν υπάρξει πολιτική διευθέτηση με Κουρδική Αυτόνομη Περιοχή, τότε επόμενο βήμα της Αγκυρας θα είναι ο πλήρης, de facto στην αρχή και de iure οπότε δοθεί η ευκαιρία, έλεγχος, πρώτον, του Βορείου Ιράκ και δεύτερον της Βορειοανατολικής Συρίας, δύο περιοχών που λειτουργούν ως de facto ανεξάρτητες κουρδικές κρατικές οντότητες, η πρώτη από την Ανοιξη του 1991 αμέσως μετά την Καταιγίδα της Ερήμου και η δεύτερη εδώ και ένα χρόνο, όταν ο Ασαντ απέσυρε τον συριακό στρατό, ώστε το ανάχωμά του απέναντι σε ενδεχόμενη ανάμειξη της Τουρκίας να είναι κουρδικό.

Όταν ο Κεμάλ διεκδικούσε την περιοχή της Μοσούλης, το σημερινό Βόρειο Ιράκ, από τη Βρετανία που διοικούσε από τη Βαγδάτη τη νεοσύστατη χώρα και μέχρι το 1918 οθωμανική επαρχία είχε απέναντί του μια αυτοκρατορία, η οποία το 1926 με την απειλή πολέμου τον ανάγκασε να ανακρούσει πρύμνα και να εγκαταλείψει την ανάκτηση εδαφών με πολιορκητικό κλοιό το κοινό κράτος Τούρκων-Κούρδων, με το οποίο άρχισε την ανταρσία του κατά του Σουλτάνου και της Συνθήκης των Σεβρών το 1919.

Ειρήνη στο εσωτερικό, επιρροή στους Κούρδους εκτός συνόρων και ταυτόχρονα εγγυητής της έστω προσχηματικής εδαφικής ακεραιότητας του Ιράκ και της Συρίας: Το στοίχημα Ερντογάν είναι υπερφιλόδοξο και εξ ορισμού κίνηση υψηλού κινδύνου παρά την ευνοϊκή διεθνή και περιφερειακή συγκυρία.
Στρατηγικό βάθος
Το στρατηγικό βάθος του στοιχήματος είναι προφανές: Αν υπάρξει πολιτική διευθέτηση με Κουρδική Αυτόνομη Περιοχή τότε επόμενο βήμα της Αγκυρας θα είναι ο πλήρης -de facto στην αρχή και de iure οπότε δοθεί η ευκαιρία- έλεγχος, πρώτον, του Βορείου Ιράκ και δεύτερον της Βορειοανατολικής Συρίας, δύο περιοχών που λειτουργούν ως de facto ανεξάρτητες κουρδικές κρατικές οντότητες
Γ. ΚΑΠΟΠΟΥΛΟΣ