Νίκος ΣτέλγιαςΤην τελευταία περίοδο είμαστε απασχολημένοι με την κυπριακή οικονομική κρίση. Η κοινωνικοοικονομική και πολιτική κατάρρευση της κοινωνίας μας, μας έχουν απορροφήσει. Ωστόσο, στην γειτονιά μας λαμβάνουν χώρα ιστορικής σημασίας εξελίξεις. Από την Συρία μέχρι την Αίγυπτο οι κοινωνίες βρίσκονται σε κατάσταση κοινωνικού αναβρασμού. Στην γειτονική Αίγυπτο, η περίφημη Αραβική Άνοιξη έχει αρχίσει να λαμβάνει διαστάσεις θρησκευτικών συγκρούσεων.
Η χριστιανική μειοψηφία της χώρας βρίσκεται σε κατάσταση συναγερμού και κανένας αναλυτής δεν είναι σε κατάσταση να προβλέψει τις μελλοντικές εξελίξεις. Η Αιγυπτιακή τραγωδία συνεχίζεται, αναπτύσσοντας νέες, τραγικές διαστάσεις…
Σε μια άλλη γειτονική χώρα της Κύπρου, λαμβάνουν χώρα εξίσου ιστορικής σημασίας εξελίξεις. Εδώ και εβδομάδες, η τουρκική κοινωνία συζητά το μέλλον του Κουρδικού Ζητήματος. Στα τέλη του 2012, η τουρκική πρωθυπουργία ξεκίνησε έναν νέο γύρω συνομιλιών με τον φυλακισμένο ηγέτη του κουρδικού αυτονομιστικού κινήματος, Αμπντουλάχ Οτζαλάν. Οι συγκεκριμένες συνομιλίες πραγματοποιούνται με την διαμεσολάβηση της ηγεσίας των τουρκικών Μυστικών Υπηρεσιών (ΜΙΤ). Ο αρχηγός της συγκεκριμένης υπηρεσίας διατηρεί στενές σχέσεις και στενή συνεργασία με τον Πρωθυπουργό Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Ποιο είναι το περιεχόμενο των συζητήσεων Οτζαλάν – Χακάν Φιντάν (αρχηγός της ΜΙΤ); Η τουρκική πρωθυπουργία επιχειρεί να περάσει το μήνυμα ότι οι συγκεκριμένες συνομιλίες έχουν ως σημείο εκκίνησης τον αφοπλισμό και την τελική απομάκρυνση των Κούρδων ανταρτών και των δυνάμεων της στρατιωτικής πτέρυγας του κουρδικού αυτονομιστικού κινήματος από τα εδάφη της Τουρκίας. Ωστόσο, μια προσεκτική ματιά στο παρασκήνιο των συνομιλιών μας βοηθά να κατανοήσουμε ότι η πραγματικότητα απέχει πολύ από αυτή την απλοϊκή ανάγνωση.
Σήμερα, στο τραπέζι των συνομιλιών ΜΙΤ – Κουρδικού Ζητήματος βρίσκονται πολύ σημαντικά ζητήματα, τα οποία αφορούν το πολιτικό μέλλον της Τουρκίας. Οι νέες συνομιλίες συσχετίζονται άμεσα με την μετάβαση της γειτονικής χώρας σε ένα νέο πολίτευμα. Στην νέα περίοδο, ο Πρωθυπουργός Ερντογάν χρειάζεται την υποστήριξη των Κούρδων για να προχωρήσει στην δημιουργία ενός νέου προεδρικού συστήματος. Οι έδρες του κυβερνώντος κόμματος στην εθνοσυνέλευση δεν είναι αρκετές για αυτό το εγχείρημα. Στην τουρκική εθνοσυνέλευση, η οποία απαρτίζεται από 550 έδρες, η κυβερνητική παράταξη έχει 327 έδρες. Οι 327 έδρες δεν είναι αρκετές για την άμεση διεξαγωγή ενός δημοψηφίσματος για το νέο σύνταγμα. Από την άλλη, σε λίγο χρονικό διάστημα, η τουρκική κοινωνία θα οδηγηθεί σε δυο κρίσιμες εκλογικές αναμετρήσεις (τοπικές εκλογές και προεδρικές εκλογές). Η τουρκική κυβέρνηση δεν επιθυμεί την διεξαγωγή των εκλογών στην σκιά των όπλων.
Η κουρδική πλευρά έχει επιστρέψει στο τραπέζι των συνομιλιών με κάποιους συγκεκριμένους όρους. Οι συγκεκριμένοι όροι είναι πολύ γνωστοί στους Κύπριους, οι οποίοι έχουν την επίγνωση των όσων έχουν διαδραματιστεί σε αυτό το μικρό νησί κατά την περίοδο 1955 – 1974.
Η κουρδική πλευρά έχει συγκεκριμένα αιτήματα: Συγκυβέρνηση Τούρκων – Κούρδων στα πλαίσια του νέου πολιτεύματος, μετατροπή του τουρκικού πολιτεύματος σε ένα ομοσπονδιακό πολίτευμα, παραχώρηση αυτονομίας στις κουρδικές επαρχίες της Τουρκίας κ.α. Τα παραπάνω είναι τα πιο βασικά αιτήματα των Κούρδων. Μέχρι στιγμής, η τουρκική κυβέρνηση δεν έχει δείξει κανένα σημάδι, το οποίο μας αφήνει περιθώρια να πιστέψουμε ότι επίκειται η λύση του Κουρδικού με τις παραπάνω θέσεις της κουρδικής πλευράς.
Σήμερα, η τουρκική πλευρά υπόσχεται στους Κούρδους σύγχρονο, δημοκρατικό καθεστώς, εξασφάλιση των βασικών ανθρωπίνων και πολιτικών δικαιωμάτων, την ελεύθερη χρήση της κουρδικής γλώσσας και εκπροσώπηση στον κρατικό μηχανισμό. Οι συγκεκριμένες υποσχέσεις φέρουν πολλά κοινά στοιχεία με τα όσα υποσχέθηκαν στο παρελθόν οι ελληνοκυπριακές ηγεσίες στους Τουρκοκύπριους. Οι Κούρδοι, όμως, μέχρι στιγμής, δεν θέλουν να περιορίσουν την σκοπιά των πολιτικών πρωτοβουλιών και φιλοδοξιών τους με βάση τα συγκεκριμένα αιτήματα. Μια πολιτική θέση δηλαδή, η οποία φέρει πολλά κοινά στοιχεία με την θέση των τουρκοκυπριακών ηγεσιών.
Το Κουρδικό Ζήτημα λοιπόν παρουσιάζει όλο και περισσότερα σημάδια μετεξέλιξης σε Κυπριακό Πρόβλημα. Από ό,τι φαίνεται, τώρα αρχίζουν τα δύσκολα για τον κ. Ερντογάν και τους συνοδοιπόρους του.
* Ο Νίκος Στέλγιας είναι ανταποκριτής της «Κ» στην Κωνσταντινούπολη
