Του ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΑΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΥ
Η κρίση του συστήματος έχει πλήξει όλα τα κοινοβουλευτικά, θεσμικά, κόμματα, από τα δεξιά ως τα αριστερά. Κατηγορούνται για διαφθορά ή/και ανικανότητα, είναι το κοινό χαρακτηριστικό τους. Είτε είναι διεφθαρμένα τόσο ώστε εθελοντικά ή εξ ανάγκης (εκβιαζόμενα) στηρίζουν το «σύστημα» και στρέφονται εναντίον των πολιτών
και της χώρας τους είτε είναι τόσο ανίκανα ώστε δεν ξέρουν ή δεν
τολμούν να προτείνουν ριζοσπαστικές αλλά εφικτές λύσεις εξόδου από την
κρίση. Πλήθος οπαδών τους τα εγκαταλείπουν.
Ο «θεσμικός» χώρος αδειάζει αλλά δεν «γεμίζει» αντίστοιχα το κενό
από ήδη γνωστά κόμματα ή ομάδες που από χρόνια διεκδικούν ή, έστω,
διακηρύσσουν, ριζικές ανατροπές, της Αριστεράς ειδικότερα. Και αυτά
είναι μέρος της κρίσης. Και η ακροδεξιά σε όλη την Ευρώπη παραμένει καθηλωμένη με εξαίρεση το «Εθνικό Μέτωπο» της Λεπέν - το φασιστικό κόμμα στην Ιταλία εξαφανίστηκε στις εκλογές.
Το «σύστημα» διευρύνει τον κύκλο των υποστηρικτών του και πέραν της παραδοσιακής σοσιαλδημοκρατίας, απορροφά πλέον πολιτικό προσωπικό και από την (ιστορική) Αριστερά χωρίς, όμως, να προσεταιρίζεται, αντίστοιχα, και το πλήθος των (τέως) οπαδών της. Παράδειγμα ο Μπερσάνι και η ΔΗΜΑΡ.
Η κρίση της Αριστεράς έχει βέβαια τη δική της ιδιαίτερη ιστορία, έχει τη ρίζα της στις ερμηνείες και μεθερμηνείες των κλασικών του μαρξισμού και στις πρακτικές του «υπαρκτού» σοσιαλισμού. Εκτός αυτού, όμως, η κρίση της Αριστεράς οφείλεται, μεταπολεμικά, κατά ένα σημαντικό μέρος, στην αλλαγή των συνθηκών, στην ευημερία στη Δυτική Ευρώπη. Ευημερία που άλλαξε τους όρους ζωής και της εργατικής τάξης (και των αγροτών) και απομάκρυνε τις επαναστατικές ανατροπές.
Η πτώση της ΕΣΣΔ έκλεισε οριστικά το παρελθόν, το πέρασε στην
προϊστορία του κομμουνιστικού κινήματος - λέω έκλεισε και όχι έσβησε.
Πάντως ούτε η εμμονή στα σύμβολα και την κομμουνιστική φρασεολογία ούτε η διακηρυσσόμενη ανανέωσή τους
ούτε οι φλογερές διακηρύξεις των «θεσμικά» εξωκοινοβουλευτικών,
βοήθησαν την Αριστερά ώστε όταν το σύστημα κατακλύστηκε από την κρίση να
είναι έτοιμη να αντιδράσει, να εισακουστεί και να κινήσει ανατροπές -με τη μερική εξαίρεση του ΣΥΡΙΖΑ που συγκεντρώνει αντίστοιχα και τη «μερική» εμπιστοσύνη των ψηφοφόρων...
Το κενό από τη συνολική απαξίωση του συστήματος είτε παραμένει κενό είτε τείνει να καταληφθεί από ένα καινοφανές «προϊόν» της κρίσης: Ένα αδέσποτο πλήθος που νιώθει ορμέμφυτα την ανάγκη πρώτον να αντιδράσει και δεύτερον να κινηθεί εκτός και εναντίον του υπαρκτού θεσμικού πλαισίου το οποίο απορρίπτει συλλήβδην. Αγανακτισμένοι στην Ελλάδα, ψηφοφόροι του Γκρίλο στην Ιταλία, ψηφοφόροι, εν πολλοίς, της Χρυσής Αυγής, ίσως κάτι άλλο αύριο, αλλού. Αλλά και ο ΣΥΡΙΖΑ ξεπετάχτηκε από αυτό το ορμητικό και αντιφατικό ρεύμα, τον στήριξε το πιο πολιτικοποιημένο τμήμα του, ίσως και το πιο θεσμικό. Η προεκλογική γλώσσα του ΣΥΡΙΖΑ εξέπεμπε ένα αέρα ανατροπής, αντίστοιχο με το πνεύμα του κόσμου, ίσως πιο συγκροτημένο πολιτικά αλλά ανάλογο με το λόγο του Γκρίλο στην Ιταλία. Η νεανική εικόνα του αρχηγού του (του Τσίπρα), ασυνήθιστη στην Αριστερά, συμπλήρωσε τα υπόλοιπα.
Ωστόσο η Αριστερά, συνολικά, εξακολουθεί να μην κατανοεί το αναδυόμενο άμορφο πλήθος. Κραυγάζει πχ διάφορα περί φασισμού της ηγεσίας της ΧΑ,
αλλά ούτε που αναρωτιέται γιατί ξαφνικά τόσος κόσμος (και ποιος κόσμος)
την ψήφισε και γιατί, επιτέλους, αφού βροντοφωνάζουν όλοι ότι πρόκειται για ξεσκολισμένους φασίστες, αντί ο κόσμος να φεύγει τρέχοντας, η ΧΑ φουσκώνει διαρκώς-έστω δημοσκοπικά. Η Αριστερά (και όχι μόνο) επιτίθεται στο φασισμό της ΧΑ χωρίς να διακρίνει ηγεσία από οπαδούς όπως ακριβώς στην Ιταλία λοιδορεί τον Γκρίλο παραγνωρίζοντας, δήθεν, το 25% που τον ψήφισε. Λες και τα θεσμικά κόμματα υπερασπίζονται πρωτίστως τον εαυτό τους από το νιόφερτο παρείσακτο που απειλεί την ύπαρξή τους: Δηλαδή το μη ελεγχόμενο πλήθος. Φοβούνται ότι αυτό που ξέφυγε από το μαντρί δεν είναι το πρόβατο. Είναι ο λύκος, σωστή αγέλη. Τα κόμματα και οι ομάδες λες και αισθάνονται πολιορκημένα. Ανατροπή και Επανάσταση; Όχι ακόμα.
Το πλήθος είναι μεγάλο αλλά όχι μέγα. Μόλις γεννήθηκε, κινδυνεύει από παιδική θνησιμότητα.
Έχει πολλές μητριές, αλλά όχι στοργική μητέρα για τα πρώτα του βήματα.
Αν ο ΣΥΡΙΖΑ δεν ξέρει πώς να συντονιστεί μαζί του είτε γίνει κυβέρνηση
είτε όχι θα πληρώσει ακριβό τίμημα. Αν έχει κόκκο
αλήθειας αυτή η οπτική τότε η κριτική περί δεξιάς στροφής του ΣΥΡΙΖΑ
μόλις που χαϊδεύει την επιφάνεια του προβλήματος που αντιμετωπίζει το
σύστημα.
Αυτό το πλήθος, άμορφο και αντιφατικό, ξεσπάει εδώ, εξαϋλώνεται εκεί, ταξιδεύει σήμερα από την Ελλάδα στην Ιταλία, αύριο αλλού. Ίσως διαλυθεί, ηττηθεί. Ίσως μπει σε άγνωστη, νέα κοίτη. Ίσως αποδεχθεί την ηγεσία των πρόσφατων, αυθόρμητων επιλογών του. Υπάρχει ακόμα καιρός για όλους και για όλα.
Δευτέρα 11 Μαρτίου 2013.
