Θυμάμαι ότι στα τέλη του Αυγούστου του 2011, η ανήμπορη κυβέρνηση του ηλικιωμένου Μπουλέντ Ετζεβίτ υποχρεώθηκε να αποδεχθεί τη βοήθεια της ελληνικής και της ιρακινής κυβέρνησης. Ένα Ιράκ, το οποίο ήταν αποκλεισμένο από τον εξωτερικό κόσμο και αντιμετώπιζε τις επιπτώσεις του οικονομικού εμπάργκο, έτρεξε προς βοήθεια του τουρκικού λαού. Το ίδιο και η ελληνική κυβέρνηση. Για πρώτη φορά, ύστερα από πολλές δεκαετίες, η τουρκική κυβέρνηση υποχρεώθηκε να αποδεχθεί δημοσίως ότι ήταν ανήμπορη σε ότι αφορά την παροχή των βασικών αναγκών των πολιτών της.
Η μεγάλη τραγωδία του 1999 έδειξε στον Τούρκο πολίτη μια πραγματικότητα: Το σύγχρονο τουρκικό κράτος βρισκόταν αιώνες πίσω από τα σύγχρονα καπιταλιστικά πρότυπα. Σε αντίθεση με τα πρότυπα του δυτικού κόσμου, η Τουρκία αντιμετώπιζε μεγάλα συστημικά προβλήματα στο κοινωνικοπολιτικό πεδίο και φυσικά στο πεδίο της πολιτικής.
Την κατάρρευση του τουρκικού κράτους το καλοκαίρι του 1999 ακολούθησαν σαρωτικές αλλαγές στο πολιτικό και κοινωνικοπολιτικό πεδίο. Η τουρκική κοινωνία μπήκε στον δρόμο του νεοφιλελευθερισμού και του καπιταλιστικού εκσυγχρονισμού Πάνω στα κόκαλα και στο αίμα των ανήλικων εργατών, με τίμημα την διεύρυνση της κοινωνικής ανισότητας, η κοινωνική και πολιτική ανασυγκρότηση άνοιξε τον δρόμο για την ανάδυση μια νέας φιλελεύθερης κοινωνικής και πολιτικής νοοτροπίας. Η συγκεκριμένη νοοτροπία διευκόλυνε από την πλευρά της την ανάδυση της νέας, συντηρητικής, τουρκικής - σουνιτικής μεσαίας τάξης.
Δεν κρύβω ότι διαφωνώ με την νεοφιλελεύθερη κοινωνικοπολιτική γραμμή, την οποία ακολουθούν από τις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας μέχρι σήμερα οι τουρκικές κυβερνήσεις. Η διαιώνιση της κοινωνικής και ταξικής ανισότητας είναι ο εφιάλτης του σύγχρονου κόσμου και το εφαλτήριο της ανθρώπινης μιζέριας. Αυτό είναι ένα κεφάλαιο, για το οποίο υπάρχουν περιθώρια να γραφτούν διατριβές. Ωστόσο, υπάρχει μια εξέλιξη, η οποία σφραγίζει την τελευταία δεκαετία της γειτονικής χώρας, την οποία λαμβάνω με μεγάλη προσοχή υπόψη μου: Ανεξάρτητα από την πολιτική και κοινωνική κοσμοθεωρία της, η άρχουσα συμμαχία της Τουρκίας, η οποία ανέλαβε τα πολιτικά ηνία της χώρας πριν από μια δεκαετία, έφερε στο προσκήνιο του τουρκικού κοινωνικοπολιτικού γίγνεσθαι έναν νεωτερισμό: Την συστηματική και οργανωτική σκέψη. Παρά το γεγονός ότι σήμερα η τουρκική κοινωνία αντιμετωπίζει μεγάλα εμπόδια στα πεδία της ελεύθερης σκέψης και συνείδησης, το σύγχρονο τουρκικό κράτος και οι κοινωνικοί σύμμαχοι του αντιμετωπίζουν το κάθε πρόβλημα και την κάθε πρόκληση με συστηματικότητα και οργάνωση. Σε εικοσιτετράωρη βάση, επτά ημέρες την εβδομάδα, τεχνοκράτες, γραφειοκράτες, επιστήμονες και ειδικοί καταβάλλουν προσπάθειες για να ορθώσουν συστημική σκέψη σε διάφορα πεδία.
Για ποιο λόγο αισθάνομαι να υπογραμμίσω την παραπάνω επισήμανση; Για τον εξής απλούστατο λόγο: Στην Ελλάδα του 2013, στην χώρα της δήθεν ανάκαμψης και εξόδου από την μεγάλη κοινωνικοοικονομική κρίση, μια έντονη βροχόπτωση είναι αρκετή για να παραμείνουν για 15 ολόκληρες ημέρες εκατοντάδες νοικοκυριά δίχως τηλέφωνο και ίντερνετ. Και όλα αυτά εξαιτίας μια μικρής γραφειοκρατικής ασυνεννοησίας Ίσως αυτό να είναι ένα γελοίο παράδειγμα. Ωστόσο, ας σκεφτούμε τι συμβαίνει σε καθημερινή βάση στις κρατικές υπηρεσίες, στα κρατικά νοσοκομεία, στην ελληνική κοινωνία. Απόγνωση, εκνευρισμός και συνεχόμενη μιζέρια... Έλλειψη κάθε ίχνους συστημικής και οργανωμένης σκέψης...
Δεν θα πρέπει να έχουμε ψευδαισθήσεις. Δεν μας χωρίζουν μεγάλες αποστάσεις από την Ελλάδα και την Τουρκία. Σήμερα, η κυπριακή κοινωνία καλείται να λάβει μια πολύ σημαντική απόφαση: Την ριζική ανασυγκρότηση του πολιτικού και κοινωνικοοικονομικού οικοσυστήματος της. Ο δρόμος των κοινωνικών ανισοτήτων, ο νεοφιλελευθερισμός της Τουρκίας, δεν θα έπρεπε να είναι η μοναδική συνταγή μας. Όπως δεν πρέπει να παραδειγματιστούμε από την κοινωνική πτώση της Ελλάδας. Υπάρχει άλλος δρόμος; Υπάρχει «κυπριακός δρόμος»; Όποια και αν είναι η απάντηση μας, εύχομαι η συστημική και οργανωμένη σκέψη, πλαισιωμένη από την εργατικότητα που διακρίνει τον εργάτη αυτής της γης, να είναι ο μπούσουλας μας στην μεγάλη τρικυμία που μας περιμένει.
* Ο Νίκος Στέλγιας είναι ανταποκριτής της «Κ» στην Κωνσταντινούπολη
