Του Κώστα Ράπτη-Οποτεδήποτε η Τουρκία
του Tayyip Erdogan δέχεται επικρίσεις στην Ευρώπη, η σταθερή πλέον
απάντηση είναι ότι η Γηραιά Ήπειρος διακατέχεται από "ισλαμοφοβία” (τόσο
πολύ, θα παρατηρούσε κανείς, ώστε να εκλέξει τον πακιστανικής καταγωγής
Sadiq Khan, δήμαρχο μιας πόλης σαν το Λονδίνο...).
Στην ανακοίνωση του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών αναφέρεται επίσης ότι "μεταξύ των αξιών των σύγχρονων, δημοκρατικών και κοσμικών κοινωνιών, υπάρχει και ο σεβασμός απέναντι σε άλλες θρησκείες και λατρείες".
Υπενθυμίζεται ότι το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών (εγκαταλείποντας, λόγω των διαστάσεων που έδωσε στο θέμα η ΝΔ, την αρχική επιλογή του να τηρήσει χαμηλούς τόνους, επικρίνοντας απλώς μέσω "κύκλων” τα τεκταινόμενα στην Αγία Σοφία) είχε καταδικάσει "ως οπισθοδρομική" την ανακοίνωση των τουρκικών Αρχών για τον προγραμματισμό της ανάγνωσης του κορανίου στην Αγία Σοφία στην Κωνσταντινούπολη επ' ευκαιρία του Ραμαζανιού, κάνοντας λόγο για ακατανόητες εμμονές που αγγίζουν τα όρια της θρησκοληψίας για μουσουλμανικές τελετές σε ένα μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς και φανερώνουν έλλειψη σεβασμού και επαφής με την πραγματικότητα. Επιπλέον, σημείωνε πως τέτοιες ενέργειες δεν είναι συμβατές με σύγχρονες, δημοκρατικές και κοσμικές κοινωνίες.
Στην πραγματικότητα, το τηλεοπτικό πρόγραμμα ανάγνωσης του Κορανίου (κατά την ώρα του παραδοσιακού γεύματος του Ραμαζανίου πριν ξημερώσει), με φόντο το εσωτερικό της Αγίας Σοφίας, αποτελεί πρωτίστως ένα μήνυμα προς το εσωτερικό της γείτονος, καθώς η μετατροπή του μνημείου το 1935 από τέμενος σε μουσείο αποτελεί μία από τις εμβληματικές κινήσεις του Kemal Ataturk για την "απο-ισλαμοποίηση” της χώρας. Την πρωτοβουλία είχε το Diyanet, δηλ. η Διεύθυνση Θρησκευτικών Υποθέσεων παρά τω Πρωθυπουργώ, η οποία επιβλέπει όλα τα τεμένη και τους ιμάμηδες της Τουρκίας και έχει εξελιχθεί επί των ημερών του Tayip Erdogan, σε μια πανίσχυρη υπηρεσία, με προϋπολογισμό και προσωπικό ανώτερο λ.χ. του υπουργείου Υγείας. Ο επικεφαλής του Diyanet δρ. Mehmet Görmez ήταν μάλιστα ο προσκεκλημένος της πρώτης από τις επίμαχες τηλεοπτικές εκπομπές από την Αγία Σοφία.
Στους χώρους δε της λεγόμενης "τουρκο-ισλαμικής σύνθεσης”, οι οποίοι και πρωταγωνιστούν στις απαράμιλλου κιτς εκδηλώσεις των τελευταίων χρόνων για την επέτειο της Άλωσης της Πόλης, το αίτημα της μετατροπής της Αγίας Σοφίας σε τζαμί αποτελεί κύριο ζητούμενο. Μάλιστα φέτος στις 28 Μαΐου, παραμονή της 563ης επετείου της Άλωσης, εκατοντάδες ισλαμο-εθνικιστές ανέπεμψαν στο προαύλιο της Αγίας Σοφίας την "προσευχή του Πορθητή” ζητώντας και πάλι την επαναφορά του μνημείου στην ισλαμική λατρεία.
Το επιχείρημα επανεμφανίσθηκε, αυτή τη
φορά με στόχο την Ελλάδα, εξ αφορμής των αντιδράσεων που προκάλεσε η
ανάγνωση του Κορανίου στον χώρο της Αγίας Σοφίας, συνδυαζόμενο όμως με
τον παλαιόθεν διεκδικούμενο από τη γείτονα ρόλο "καθοδηγητή" της
μουσουλμανικής μειονότητας της Δυτικής Θράκης.
Έτσι, επιλέγοντας να ανεβάσει τους
τόνους, το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών χαρακτήρισε "απαράδεκτη” την
προηγούμενη ανακοίνωση του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών, σχετικά με
τη ζωντανή εκπομπή που μεταδίδει η τουρκική κρατική τηλεόραση από την
περασμένη Δευτέρα, πρώτη μέρα του Ραμαζανιού, από την Αγία Σοφία, όπου
διαβάζεται και το Κοράνι.
Συγκεκριμένα, στην ανακοίνωση του
τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών, σημειώνεται: "Καλούμε σε σωφροσύνη, στο
ύφος και τις δηλώσεις της, την Ελλάδα, η οποία εδώ και χρόνια δεν
επιτρέπει την κατασκευή τεμένους στην πρωτεύουσά της, παρεμβαίνει
συνεχώς στις θρησκευτικές ελευθερίες της τουρκικής μειονότητας στη
Δυτική Θράκη και μπερδεύει την εναντίωση προς το Ισλάμ με τον
εκσυγχρονισμό".
Στην ανακοίνωση του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών αναφέρεται επίσης ότι "μεταξύ των αξιών των σύγχρονων, δημοκρατικών και κοσμικών κοινωνιών, υπάρχει και ο σεβασμός απέναντι σε άλλες θρησκείες και λατρείες".
Υπενθυμίζεται ότι το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών (εγκαταλείποντας, λόγω των διαστάσεων που έδωσε στο θέμα η ΝΔ, την αρχική επιλογή του να τηρήσει χαμηλούς τόνους, επικρίνοντας απλώς μέσω "κύκλων” τα τεκταινόμενα στην Αγία Σοφία) είχε καταδικάσει "ως οπισθοδρομική" την ανακοίνωση των τουρκικών Αρχών για τον προγραμματισμό της ανάγνωσης του κορανίου στην Αγία Σοφία στην Κωνσταντινούπολη επ' ευκαιρία του Ραμαζανιού, κάνοντας λόγο για ακατανόητες εμμονές που αγγίζουν τα όρια της θρησκοληψίας για μουσουλμανικές τελετές σε ένα μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς και φανερώνουν έλλειψη σεβασμού και επαφής με την πραγματικότητα. Επιπλέον, σημείωνε πως τέτοιες ενέργειες δεν είναι συμβατές με σύγχρονες, δημοκρατικές και κοσμικές κοινωνίες.
Στην πραγματικότητα, το τηλεοπτικό πρόγραμμα ανάγνωσης του Κορανίου (κατά την ώρα του παραδοσιακού γεύματος του Ραμαζανίου πριν ξημερώσει), με φόντο το εσωτερικό της Αγίας Σοφίας, αποτελεί πρωτίστως ένα μήνυμα προς το εσωτερικό της γείτονος, καθώς η μετατροπή του μνημείου το 1935 από τέμενος σε μουσείο αποτελεί μία από τις εμβληματικές κινήσεις του Kemal Ataturk για την "απο-ισλαμοποίηση” της χώρας. Την πρωτοβουλία είχε το Diyanet, δηλ. η Διεύθυνση Θρησκευτικών Υποθέσεων παρά τω Πρωθυπουργώ, η οποία επιβλέπει όλα τα τεμένη και τους ιμάμηδες της Τουρκίας και έχει εξελιχθεί επί των ημερών του Tayip Erdogan, σε μια πανίσχυρη υπηρεσία, με προϋπολογισμό και προσωπικό ανώτερο λ.χ. του υπουργείου Υγείας. Ο επικεφαλής του Diyanet δρ. Mehmet Görmez ήταν μάλιστα ο προσκεκλημένος της πρώτης από τις επίμαχες τηλεοπτικές εκπομπές από την Αγία Σοφία.
Στους χώρους δε της λεγόμενης "τουρκο-ισλαμικής σύνθεσης”, οι οποίοι και πρωταγωνιστούν στις απαράμιλλου κιτς εκδηλώσεις των τελευταίων χρόνων για την επέτειο της Άλωσης της Πόλης, το αίτημα της μετατροπής της Αγίας Σοφίας σε τζαμί αποτελεί κύριο ζητούμενο. Μάλιστα φέτος στις 28 Μαΐου, παραμονή της 563ης επετείου της Άλωσης, εκατοντάδες ισλαμο-εθνικιστές ανέπεμψαν στο προαύλιο της Αγίας Σοφίας την "προσευχή του Πορθητή” ζητώντας και πάλι την επαναφορά του μνημείου στην ισλαμική λατρεία.