Οι υποτιθέμενες συζητήσεις σε πολιτικό επίπεδο έχουν περισσότερο επικοινωνιακούς σκοπούς για το εσωτερικό και περισσότερο το κομματικό ακροατήριο. Το παιχνίδι σε πολιτικό επίπεδο έχει χαθεί μετά το δημοψήφισμα, την αποπομπή Βαρουφάκη και την αποδοχή του τρίτου μνημονίου. Έκτοτε η υποτιθέμενη αντίσταση στους θεσμούς και η «σκληρή» διαπραγμάτευση, θυμίζει τους καβαφικούς Τρώες... Είν' οι προσπάθειές μας των συφοριασμένων· / είν' οι προσπάθειές μας σαν των Τρώων. Η βούληση της Τρόικας στο τέλος θα επιβληθεί. Στο τέλος η κυβέρνηση αναλώνεται σε επικοινωνιακά παιχνίδια και δεν αντιμετωπίζει ούτε τα στοιχειώδη για μια καλύτερη διακυβέρνηση, για την οικοδόμηση ενός αποτελεσματικού κράτους που θα μπορούσε να κάνει τη διαφορά με το παρελθόν.. Αντίθετα, συνεχίζοντας την πεπατημένη, εξακολουθεί να εκτρέφει το πελατειακό κράτος και τον ευρώφιλο παρασιτισμό.
Βεβαίως οι συναντήσεις του Τσίπρα με Ολάντ και Σουλτς στοχεύουν και
στην αναζήτηση ευρωπαϊκων στηριγμάτων απέναντι στο νέο κατεστημένο που
συνασπίζεται γύρω από τον Κυριάκο Μητσοτάκη και γίνεται απειλητικό για
το κυβερνητικό κόμμα. Είναι γνωστό πως οι Ευρωπαίοι σοσιαλιστές ασκούν
πίεση στα υπολείμματα του σημιτισμού, το εναπομείναν ΠΑΣΟΚ και το
«Ποτάμι», να στηρίξουν την κυβέρνηση Τσίπρα και να συμμετάσχουν σε μια
ενδεχόμενη διεύρυνσή της, κάτι που θα επέτρεπε στον ΣΥΡΙΖΑ να απαλλαγεί
από τον Καμμένο και τους «Ανεξάρτητους Έλληνες». Σε αυτή την προσπάθεια
αντιτάσσονται Σημίτης και Βενιζέλος, οι οποίοι επιδιώκουν μιας μορφής
αναδιοργάνωση του κεντρώου χώρου και τη συνεργασία με τη νεοφιλελεύθερη
Δεξιά του Μητσοτάκη. Ο χρόνος θα δείξει πού θα οδηγήσουν όλες αυτές οι
παρασκηνιακές διαβουλεύσεις.
Στο μεταξύ σε σκληρή νεοφιλελεύθερη Δεξιά διαμορφώνεται η Νέα Δημοκρατία, αφήνοντας πίσω της τον υποτιθέμενο «κοινωνικό φιλελευθερισμό», που κάποιοι τον ονομάτιζαν επίσης και «κοινωνικό καραμανλισμό». Εντύπωση προκαλεί επίσης η συσπείρωση πίσω από αυτή τη Δεξιά διαφόρων ομάδων διανοουμένων, πανεπιστημιακών και άλλων, που θεωρούν νομοτελειακή την άνοδό της στην εξουσία και που πιστεύουν πως είναι η ώρα τεθεί τέρμα στη μακρά πολιτιστική κυριαρχία της Αριστεράς στην περίοδο της μεταπολίτευσης.
Με όλα αυτά είναι καθαρό πως το μέλλον της χώρας παραμένει χωρίς προοπτική. Χωρίς προοπτική με την παρούσα κυβέρνηση και χωρίς προοπτική με τη νεοφιλελεύθερη Δεξιά, όταν θα έρθει στην εξουσία. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης και το κατεστημένο γύρω του, τα αστικά τζάκια, βιάζονται βεβαίως, τώρα μάλιστα που οι σφυγμομετρήσεις είναι ευνοϊκές για τη Ν.Δ. Αίφνης ο νεόκοπος αρχηγός της Δεξιάς, από υποτιθέμενος «νεωτεριστής» και «εκσυγχρονιστής», μετετράπη σε παλαιοκομματικό λαϊκιστή μόλις είδε να του χαμογελά η εξουσία. Όμως ο Τσίπρας και ο ΣΥΡΙΖΑ που ξέρουν πια καλά το παιχνίδι της εξουσίας, δεν έχουν πει τον τελευταίο τους λόγο. Ούτε και ο ξένος παράγοντας, από το Βερολίνο και το Παρίσι ώς την Ουάσιγκτον έχουν δώσει το πράσινο φως στη Δεξιά. Προτιμούν να υιοθετηθούν πρώτα όλα τα σκληρά μνημονιακά μέτρα από την κυβέρνηση Τσίπρα, επειδή γνωρίζουν ότι αυτό θα γίνει πιο εύκολα απ΄ό,τι θα μπορούσε να γίνει με μια κυβέρνηση της Δεξιάς.
Το ερώτημα βέβαια είναι τι γίνεται στο μεταξύ η Ελλάδα, η οποία έχει φτάσει πια στα όριά της. Η φτωχοποίηση μεγάλου μέρους του πληθυσμού, η διάλυση της λεγόμενης μεσαίας τάξης, η εγκατάλειψη της χώρας από χιλιάδες επιστήμονες και νέους, η μεταφορά εκτός Ελλάδας των εδρών εκατοντάδων εταιρειών, το προσφυγικό, η άγρια φορολογία, η καταστροφή του παραγωγικού μοντέλου των μικρών επιχειρήσεων και των ελεύθερων επαγγελματιών, όλα αυτά δεν προοιωνίζουν τίποτε το καλό για τη χώρα. Σε όλα αυτά θα πρέπει να προστεθεί και ο κίνδυνος εθνικής συρρίκνωσης, είτε στο Αιγαίο είτε στην Κύπρο, όσο και αν μερικοί υποστηρίζουν ότι κάτι τέτοιο δεν υπάρχει παρά μόνο σε θεωρητικό επίπεδο.
Πολλοί λένε πως μόνο ο γεωπολιτικός παράγοντας, η σημασία του για την Ευρώπη και τη Δύση γενικότερα, αλλά και για χώρες της σημασίας της Ρωσίας και της Κίνας, ακόμη και για μικρότερες χώρες όπως το Ισραήλ, διασώζει τη χώρα επειδή κανένας δεν έχει συμφέρον να τη δει να μετατρέπεται σε κράτος παρία, αυτό που ακούγεται ως failed state. Αυτό μπορεί να είναι αλήθεια. Και η χώρα να επιβιώνει λόγω της γεωπολιτικής της σημασίας. Αλλά επί της ουσίας σημαίνει ότι η Ελλάδα θα παραμείνει για πολλά χρόνια στον αναπνευστήρα, ο λαός της θα υποφέρει, με το επίπεδο διαβίωσής του να υποχωρήσει ακόμη περισσότερο και με την εθνική ταπείνωση να φτάνει σε ακραία όρια. Ενδεχομένως, η έξοδος από τα σημερινά αδιέξοδα θα προκύψει από μια κάποια λαϊκή αφύπνιση και αντίσταση που θα οδηγήσει στην αλλαγή πολιτικού παραδείγματος και πλεύσης.
*Ο Στέφανος Κωνσταντινίδης είναι καθηγητής Πολιτικών
Επιστημών στο Κεμπέκ του Καναδά και επιστημονικός συνεργάτης του
Πανεπιστημίου Κρήτης.
