Το
δίλημμα της προσαρμογής σε μια Νέα Τάξη στην Ευρύτερη Μέση Ανατολή που
διαμορφώνεται ερήμην της ή της περιχαράκωσης στη δυσαρέσκεια και την
παρενόχληση των ΗΠΑ θα αντιμετωπίσει ως κυρίαρχη πρόκληση το 2016 η
Τουρκία του Ερντογάν.Υπάρχουν δύο πρόσφατα παραδείγματα ηγετών που διατέλεσαν προνομιακοί σύμμαχοι της Ουάσιγκτον και δεν μπόρεσαν ή δεν θέλησαν να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα, με μοιραίες συνέπειες για τους ίδιους και τις χώρες τους:• Στο Ιράκ ο Σαντάμ Χουσεΐν, που μετά τον οκταετή πόλεμο με το Ιράν στην περίοδο 1980-88 πίστευε ότι δεν αρκούσε η χάρη στην αμερικανική επέμβαση αποτροπή της ήττας του αλλά διεκδικούσε αποζημίωση μέσω περιφερειακού ηγεμονικού ρόλου για τη Βαγδάτη.
• Στη Γιουγκοσλαβία, όπου στην αρχή της σύγκρουσης ο Μιλόσεβιτς έμοιαζε να έχει την εύνοια της Ουάσιγκτον, δεν κατάλαβε όμως ποια είναι τα όριά της. Οταν Γαλλία και Βρετανία συμβιβάστηκαν λίγο πριν από το Μάαστριχτ με τη Γερμανία ως προς την αναγνώριση της διάλυσης της Γιουγκοσλαβίας, οι ΗΠΑ ευθυγραμμίστηκαν αφήνοντας τον Μιλόσεβιτς απομονωμένο να οραματίζεται τη Μεγάλη Σερβία. Σήμερα οι ΗΠΑ έχουν στην πράξη διαμηνύσει ξεκάθαρα στην Αγκυρα ότι δεν υπάρχει γι' αυτήν ρόλος για την επόμενη μέρα της συντριβής των τζιχαντιστών στη Συρία και στο Ιράκ.
Εχουν επιπλέον αποδεχθεί ως πολύτιμο σύμμαχο τους Κούρδους της Βορειοανατολικής Συρίας που είναι αδελφή οργάνωση του ΡΚΚ στη μάχη κατά του Ισλαμικού Κράτους στη Συρία αλλά και στο Ιράκ. Δυστυχώς για τον Ερντογάν οι εσωτερικές πολιτικές του σκοπιμότητες βρίσκονται σε μετωπική σύγκρουση με τον εξαιρετικά δυσμενή για την Αγκυρα περιφερειακό συσχετισμό δυνάμεων.
Η προσαρμογή είναι αδιανόητη επιλογή καθώς η συνταγή πόλεμος κατά των Κούρδων, που οδήγησε εκβιαστικά στην εκλογική αυτοδυναμία του κυβερνώντος κόμματος ΑΚΡ στις επαναληπτικές εκλογές της 7.11, σήμερα υπηρετεί τη Συνταγματική Μεταρρύθμιση που θα καταστήσει τον πρόεδρο επικεφαλής της Εκτελεστικής Εξουσίας με αρμοδιότητες σουλτάνου. Ετσι, το 2016 ανέτειλε χθες με πυκνή νέφωση και βαρομετρικό χαμηλό στον ανατολικό μας γείτονα: η στρατηγική σταθεροποίησης του Ερντογάν ως πανίσχυρου σουλτάνου με φιλοδοξίες χαλίφη και με ορίζοντα παραμονής στην εξουσία τουλάχιστον μέχρι το τέλος της δεύτερης πενταετούς θητείας, το 2024, εγκλωβίζει την Αγκυρα στον ρόλο παράγοντα αποσταθεροποίησης στην ευρύτερη Μέση Ανατολή.
Ακόμη χειρότερο αν η κατάσταση στο Κουρδικό εκτός συνόρων είναι πλέον εκτός ελέγχου, μια παρόμοια διολίσθηση καταγράφεται πλέον και εντός συνόρων στη Ν. Ανατολική περιοχή της χώρας.
kapopoulos@pegasus.gr
