Του Κώστα Ράπτη-Αξιοποιώντας την ευκαιρία της
τηλεφωνικής του επικοινωνίας με τον Τούρκο ομόλογό του, για να τον
συγχαρεί για την εκλογική του νίκη, ο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας
επιβεβαίωσε την αποδοχή της πρόσκλησης που ο Ahmet Davutoglu του είχε
απευθύνει στη Νέα Υόρκη, προκειμένου να επισκεφθεί την Τουρκία. Το
ταξίδι αυτό που δηλώνεται ότι θα μπορούσε να γίνει "και εντός δέκα
ημερών” εμφανίζεται να εντάσσεται στο πλαίσιο ενός αναγκαίου απευθείας
συντονισμού με την Τουρκία ως προς την προσφυγική κρίση ώστε, όπως
τόνισε ο Αλέξης Τσίπρας, ήδη από την ομιλία του την περασμένη Παρασκευή
στην "ώρα του Πρωθυπουργού”, "να μην αφήσουμε εμείς την κυρία Merkel να
διαπραγματεύεται από μέρους της Ευρώπης με την Τουρκία”.
Τυπικά βέβαια, η Τουρκία δεν θα εισέλθει
καν στην μετεκλογική περίοδο πριν από τις 11 Νοεμβρίου, οπότε η
Κεντρική Εφορευτική Επιτροπή θα επισημοποιήσει το αποτέλεσμα, ώστε να
συγκληθεί η Τουρκική Εθνοσυνέλευση και να δοθεί εντολή σχηματισμού νέας
κυβέρνησης. Ωστόσο, διερευνώνται ήδη οι ημερομηνίες που θα επιτρέψουν
στον Αλέξη Τσίπρα να συναντηθεί με τον Τayyip Erdogan (άραγε στο
πολυσυζητημένο "παλάτι” της Άγκυρας;) και τον Ahmet Davutoglu.
Το εγχείρημα είναι λεπτό, αφενός διότι
οι διαθέσιμες ημερομηνίες δεν περισσεύουν, αλλά και γιατί το ευρύτερο
πλαίσιο στο οποίο εντάσσονται και οι ελληνοτουρκικές σχέσεις υφίσταται
ραγδαίες αλλαγές.
Το διπλωματικό ημερολόγιο είναι
φορτωμένο για το υπόλοιπο του μηνός με σημαντικά ορόσημα. Στις 12
Νοεμβρίου διεξάγεται η νέα έκτακτη Σύνοδος Κορυφής των 28 την οποία
κάλεσε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Donald Tusk με αντικείμενο
και πάλι την προσφυγική κρίση. Στις 14 Νοεμβρίου καταφθάνει στην Αθήνα ο
υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ ο οποίος θα συναντηθεί με τον Έλληνα
ομόλογό του Νίκο Κοτζιά και την επομένη με τον Πρωθυπουργό.
Στις 15-16
Νοεμβρίου πραγματοποιείται το "μεγάλο ραντεβού” του μηνός, με τη
σύγκληση της Συνόδου Κορυφής της G20 στην Αττάλεια της γειτονικής
Τουρκίας – παρουσία, μεταξύ άλλων, του Barack Obama και του Vladimir
Putin. Πρόκειται για την πρώτη διοργάνωση της ομάδας των είκοσι
ισχυρότερων χωρών του κόσμου, όπου τα γεωπολιτικά ερωτήματα εμφανώς θα
υποσκελίσουν τα οικονομικά, καθώς στην Αττάλεια θα δοθεί η ευκαιρία να
επισφραγισθούν οι συγκλίσεις ή οι αποκλίσεις των μεγάλων δυνάμεων στη
διπλωματική κινητικότητα (π.χ. τις αλλεπάλληλες συναντήσεις της Βιέννης)
που πυροδότησε η ρωσική στρατιωτική εμπλοκή στη Συρία.
Για δε τον
οικοδεσπότη Tayyip Erdogan θα είναι μια πρώτης τάξεως ευκαιρία τόσο να
διαχειρισθεί την τεταμένη, αλλά όχι ανεπανόρθωτα τραυματισμένη, σχέση
της χώρας του με την Ρωσία (πρβ. και την τηλεφωνική επικοινωνία του
Τούρκου προέδρου με τον ηγέτη του Κρεμλίνου την Τετάρτη), όσο και να
μετρήσει τον βαθμό εξοικείωσης της Δύσης με την προοπτική πολιτικής
παντοκρατορίας του, μετά τον εκλογικό του θρίαμβο της περασμένης
Κυριακής – σε συνθήκες ανάφλεξης του Κουρδικού και περιορισμού της
ελευθερίας του λόγου, όπως υπενθύμισε ο ΟΑΣΕ και η εκπρόσωπος του State
Department.
Να σημειωθεί ότι η φθινοπωρινή
διπλωματική εξόρμηση του John Kerry στην ανατολική Μεσόγειο
συμπληρώνεται από επίσκεψη στην Λευκωσία, σε φάση εντατικοποίησης των
συνομιλιών για την επίλυση του Κυπριακού – με δημοσιεύματα να θέλουν την
Άγκυρα να θέτει "τελεσίγραφο” για την ολοκλήρωση της διαδικασίας μέχρι
τον Μάρτιο, οπότε ή θα ευοδωθεί, και δια της διενέργειας δημοψηφισμάτων,
το σενάριο της επανένωσης του νησιού είτε θα νομιμοποιηθεί η υφιστάμενη
διχοτόμηση, ως μία μορφή λύσης.
Αλλά και ο Αλέξης Τσίπρας πρόκειται το
τελευταίο δεκαήμερο του μηνός (πιθανότατα στις 23 Νοεμβρίου) να
επισκεφθεί το Ισραήλ, όπου θα γίνει δεκτός από τον πρόεδρο της χώρας
Reuven Rivlin και θα έχει συνομιλίες με τον ομόλογό του Binyamin
Netanyahu (στον απόηχο της ολοκλήρωσης της αεροπορικής άσκησης "μπλε
σημαία”, της μεγαλύτερης στα ισραηλινά χρονικά, όπου συμμετείχαν και
δυνάμεις της Ελλάδας, της Πολωνίας και των ΗΠΑ) ενώ κατόπιν θα μεταβεί
στη Ραμάλλα της Παλαιστίνης για συνάντηση με τον Mahmoud Abbas.
Προφανώς, και δεδομένου του ότι η
τουρκο-ισραηλινή ψυχρότητα παραμένει, το πρωθυπουργικό ταξίδι στην
Άγκυρα φορτίζεται διαφορετικά από το αν θα προηγείται ή θα έπεται της
(όπως αναμένεται, θερμής) υποδοχής του Αλέξη Τσίπρα στο Ισραήλ.
Πηγές του Μεγάρου Μαξίμου τοποθετούν την
μετάβαση του Πρωθυπουργού στην γείτονα κατά το διάστημα μετά την έλευση
Kerry στην Αθήνα, ει δυνατόν στο δεύτερο δεκαήμερο του μηνός. Δηλώνουν
ότι "η ατζέντα τελεί υπό διαμόρφωση” και πάντως αναγνωρίζουν ότι οι
συνομιλίες δεν πρόκειται να περιορισθούν στην προσφυγική κρίση.
Προφανώς, στο υπουργείο Εξωτερικών δεν
έχουν λόγους να ενθουσιάζονται με την προοπτική μιας προετοιμασμένης υπό
πίεση συνάντησης, κατά την οποία θα ανακύψουν και τα ακανθώδη διμερή
θέματα.
Ο επικοινωνιακός οίστρος που γεννά στο
πρωθυπουργικό περιβάλλον η οξύτητα της προσφυγικής κρίσης (συντελούντος
και του πληθωρικού προέδρου του Ευρωκοινοβουλίου Martin Schultz, ο
οποίος δήλωσε ότι ο Αλέξης Τσίπρας θα μεταβεί στην Άγκυρα ως εκπρόσωπος
και της Ε.Ε.) δεν είναι απαραιτήτως ο καλύτερος σύμβουλος. Όχι πάντως σε
μια συγκυρία κατά την οποία ο Tayyip Erdogan αισθάνεται όχι μόνο
απαλλαγμένος από σοβαρούς ανταγωνιστές στο εσωτερικό του, αλλά και
ικανός να "πουλά ακριβά” στην Ε.Ε. την απαραίτητη συνεργασία του. Διόλου
τυχαία, ο Τούρκος πρόεδρος μόλις δήλωσε ότι αναμένω άλλο ένα
εκατομμύριο Σύρους να εγκαταλείψουν την πατρίδα τους – όπου το
ριψοκίνδυνο παιχνίδι της Άγκυρας με τους τζιχαντιστές φανερώνει όλο και
περισσότερο τα αδιέξοδά του.
