Οι
Ευρωπαίοι ηγέτες συναντήθηκαν στη Βιέννη στο πλαίσιο της δεύτερης
Συνόδου των Δυτικών Βαλκανίων, όπου συγκρούστηκαν τα κλισέ
οπισθοδρομικότητας της μιας πλευράς με τα κλισέ αλαζονείας της άλλης.
Τον όρο «Δυτικά Βαλκάνια» η ΕΕ τον χρησιμοποιεί εδώ και περίπου 17
χρόνια. Συμπεριλαμβάνει τις χώρες της πρώην Γιουγκοσλαβίας, χωρίς τη
Σλοβενία, η οποία αποκλείστηκε επειδή είναι πολύ δυτική και πολύ
ευημερούσα. Στη θέση της προστέθηκε μια αυθεντικά βαλκανική χώρα: η
Αλβανία.Ο όρος «Δυτικά Βαλκάνια» έχει αρνητική χροιά στη Γερμανία
και τη Δύση, όπως άλλωστε και η λέξη «βαλκανικός». Υπάρχουν ωστόσο και
στα Δυτικά Βαλκάνια εκείνοι που δεν ενθουσιάζονται με τη Δύση. Υπάρχει
μια μακρά ιστορία που έχει καταλήξει στα σημερινά στερεότυπα: των
Βαλκανίων με την έμφυτη οπισθοδρομικότητά τους, και της Δύσης με τον
έμφυτο κυνισμό και την αλαζονεία της.
Σε θεωρητικό επίπεδο, αυτά τα κλισέ παραμερίστηκαν στη Βιέννη. Η αλήθεια είναι ωστόσο ότι η Γερμανία και οι γύρω από αυτήν δεν ενδιαφέρονται καθόλου να δουν ένα μάτσο φτωχά, μισοαποτυχημένα κράτη να εντάσσονται στην ΕΕ στο κοντινό μέλλον. Κανείς βέβαια δεν πρόκειται να πει ανοιχτά κάτι τέτοιο. Αντιθέτως, θα επαναλάβουν κοινοτοπίες του στυλ «το μέλλον των βαλκανικών κρατών βρίσκεται στην Ευρωπαϊκή Ενωση». Η Δυτική Ευρώπη τρέμει εδώ και καιρό στην ιδέα ότι αυτές οι χώρες με την αμφισβητούμενη δημοσιονομική πειθαρχία θα γίνουν μια ημέρα κράτη-μέλη της ΕΕ.
Καμία χώρα των Δυτικών Βαλκανίων δεν έχει καταφέρει να φέρει την οικονομία της ξανά στα επίπεδα του 1989. Ακόμη και στο νέο κράτος-μέλος της ΕΕ, την Κροατία, η οικονομία συρρικνώνεται από το 2009. Κοιτώντας τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, αναρωτιέται κανείς τι έχει πραγματικά επιτύχει εκεί η Δύση τις δύο περασμένες δεκαετίες. Η χώρα δεν έχει ούτε πολιτική ούτε οικονομική σταθερότητα. Κάτι λοιπόν πηγαίνει στραβά. Το Βερολίνο έχει μάλιστα και ένα ακόμη πρόβλημα να συζητήσει καθώς πάνω από το 40% που αιτήσεων ασύλου στη Γερμανία γίνονται από ανθρώπους από τα Δυτικά Βαλκάνια. Ενα πράγμα πάντως είναι ξεκάθαρο. Τα Δυτικά Βαλκάνια δεν πρόκειται να λάβουν την οικονομική βοήθεια που χρειάζονται. Ερευνα του Πανεπιστημίου της Νίκαιας υπολογίζει το ύψος των επενδύσεων που χρειάζεται η περιοχή στα 110 δισ. ευρώ έως το 2020. Δεν υπάρχει ωστόσο καμία πολιτική πλειοψηφία να στηρίξει ένα τόσο μεγάλο πακέτο βοήθειας. Ισως η Γερμανία και η ΕΕ να καταλήξουν στο συμπέρασμα ότι τα χρήματα που έχουν επενδύσει στα Δυτικά Βαλκάνια δεν έφεραν τις επιθυμητές βελτιώσεις. Πώς μπορεί να αλλάξει αυτό; Καμία από τις δύο πλευρές δεν έχει την απάντηση;
Γράφει ο Ντράγκοσλαβ Ντέντοβιτς, DEUTSCHE WELLE
ΕΘΝΟΣ
Σε θεωρητικό επίπεδο, αυτά τα κλισέ παραμερίστηκαν στη Βιέννη. Η αλήθεια είναι ωστόσο ότι η Γερμανία και οι γύρω από αυτήν δεν ενδιαφέρονται καθόλου να δουν ένα μάτσο φτωχά, μισοαποτυχημένα κράτη να εντάσσονται στην ΕΕ στο κοντινό μέλλον. Κανείς βέβαια δεν πρόκειται να πει ανοιχτά κάτι τέτοιο. Αντιθέτως, θα επαναλάβουν κοινοτοπίες του στυλ «το μέλλον των βαλκανικών κρατών βρίσκεται στην Ευρωπαϊκή Ενωση». Η Δυτική Ευρώπη τρέμει εδώ και καιρό στην ιδέα ότι αυτές οι χώρες με την αμφισβητούμενη δημοσιονομική πειθαρχία θα γίνουν μια ημέρα κράτη-μέλη της ΕΕ.
Καμία χώρα των Δυτικών Βαλκανίων δεν έχει καταφέρει να φέρει την οικονομία της ξανά στα επίπεδα του 1989. Ακόμη και στο νέο κράτος-μέλος της ΕΕ, την Κροατία, η οικονομία συρρικνώνεται από το 2009. Κοιτώντας τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, αναρωτιέται κανείς τι έχει πραγματικά επιτύχει εκεί η Δύση τις δύο περασμένες δεκαετίες. Η χώρα δεν έχει ούτε πολιτική ούτε οικονομική σταθερότητα. Κάτι λοιπόν πηγαίνει στραβά. Το Βερολίνο έχει μάλιστα και ένα ακόμη πρόβλημα να συζητήσει καθώς πάνω από το 40% που αιτήσεων ασύλου στη Γερμανία γίνονται από ανθρώπους από τα Δυτικά Βαλκάνια. Ενα πράγμα πάντως είναι ξεκάθαρο. Τα Δυτικά Βαλκάνια δεν πρόκειται να λάβουν την οικονομική βοήθεια που χρειάζονται. Ερευνα του Πανεπιστημίου της Νίκαιας υπολογίζει το ύψος των επενδύσεων που χρειάζεται η περιοχή στα 110 δισ. ευρώ έως το 2020. Δεν υπάρχει ωστόσο καμία πολιτική πλειοψηφία να στηρίξει ένα τόσο μεγάλο πακέτο βοήθειας. Ισως η Γερμανία και η ΕΕ να καταλήξουν στο συμπέρασμα ότι τα χρήματα που έχουν επενδύσει στα Δυτικά Βαλκάνια δεν έφεραν τις επιθυμητές βελτιώσεις. Πώς μπορεί να αλλάξει αυτό; Καμία από τις δύο πλευρές δεν έχει την απάντηση;
Γράφει ο Ντράγκοσλαβ Ντέντοβιτς, DEUTSCHE WELLE
ΕΘΝΟΣ