Ο
Ερντογάν κάλεσε όλα τα κόμματα να ενεργήσουν με «υπευθυνότητα» για να
«διαφυλάξουν» το «περιβάλλον σταθερότητας και εμπιστοσύνης», ενώ την
ίδια ώρα χθες η λίρα υποχωρούσε σε ιστορικό χαμηλό έναντι του δολαρίου
και το τουρκικό χρηματιστήριο κατέρρεε
Ο μεγαλομανής στόχος της εξασφάλισης των 2/3 και της αναθεώρησης του Συντάγματος που είχε θέσει ο Ερντογάν δίνει πλέον τη θέση του στον σχεδόν εξευτελιστικό (για μια παράταξη που κυβερνούσε αυτοδύναμα τα τελευταία 13 χρόνια) στόχο της αναζήτησης κυβερνητικών εταίρων. Το AKP είχε μέχρι προχθές 327 έδρες και πλέον πέφτει στις 258 σε σύνολο 550, όπερ σημαίνει ότι χάνει την αυτοδυναμία για 18 έδρες.
Ως εκ τούτου, οι δρόμοι που ανοίγονται μπροστά του είναι τρεις: είτε θα σχηματίσει κυβέρνηση συνεργασίας (εάν καταφέρει να βρει εταίρο), είτε θα σχηματίσει κυβέρνηση μειοψηφίας (εάν καταφέρει να λάβει ψήφο εμπιστοσύνης στη Βουλή), είτε θα πάει σε νέες εκλογές σε περίπου τέσσερις μήνες από τώρα (εάν δεν έχει σχηματιστεί κυβέρνηση στη χώρα μέσα σε 45 ημέρες).
Η μεγάλη έκπληξη των εκλογών, το φιλοκουρδικό Δημοκρατικό Κόμμα των Λαών (HDP), και ο ηγέτης του, Σελαχατίν Ντεμιρτάς, έχουν ξεκαθαρίσει ότι δεν πρόκειται να παράσχουν στήριξη στο AKPΤο ενδεχόμενο να συνασπιστούν οι τρεις άλλες πολιτικές δυνάμεις (CHP, MHP, HDP) και να κυβερνήσουν χωρίς το AKP είναι μάλλον απίθανο. Στην Τουρκία άλλωστε ο πρόεδρος, εν προκειμένω ο Ερντογάν, δεν υποχρεούται από το Σύνταγμα να δώσει εντολή σχηματισμού κυβέρνησης σε άλλον πέρα από τον νικητή των εκλογών.
Αναφορικά τώρα με τις μετεκλογικές διαθέσεις του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP), ο Ερντογάν και άλλα κορυφαία στελέχη της παράταξης άφησαν να εννοηθεί ότι προτεραιότητά τους θα είναι ο σχηματισμός κυβερνητικού συνασπισμού.
Από
τους 80 βουλευτές του φιλοκουρδικού HDP, οι 32 θα είναι γυναίκες, ενώ
μεταξύ αυτών ξεχωρίζει και η Ντιλέκ Οτσαλάν, ανιψιά του Οτσαλάν
Ο πρωθυπουργός Νταβούτογλου και το απερχόμενο υπουργικό συμβούλιο συναντήθηκαν χθες στην Αγκυρα με αποστολή να σχεδιάσουν τις επόμενες κινήσεις του AKP, ενώ το προγραμματισμένο για χθες ραντεβού Νταβούτογλου - Ερντογάν αναβλήθηκε για πιθανόν σήμερα ή μια από τις επόμενες ημέρες. Ο αντιπρόεδρος της απερχόμενης κυβέρνησης, Νουμάν Κουρτουλμούς, δήλωσε πάντως ότι το AKP θα επιδιώξει «να σχηματίσει κυβέρνηση εντός των προβλεπόμενων χρονικών ορίων».
Ωστόσο, οι υποψήφιοι κυβερνητικοί εταίροι δεν δείχνουν προς το παρόν προθυμία να μπουν σε έναν συνασπισμό με το AKP. Η μεγάλη έκπληξη των εκλογών, το φιλοκουρδικό Δημοκρατικό Κόμμα των Λαών (HDP), και ο ηγέτης του, Σελαχατίν Ντεμιρτάς, έχουν ξεκαθαρίσει ότι δεν πρόκειται να παράσχουν στήριξη στο AKP.
Ο Ντεμιρτάς πρότεινε μάλιστα χθες ως λύση έναν μεγάλο συνασπισμό ανάμεσα στο AKP και τους κεμαλιστές του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP), πράγμα που δείχνουν να προτιμούν και οι αγορές.
Η ηγεσία του CHP έχει ωστόσο αποκλείσει ένα τέτοιο ενδεχόμενο, όπερ σημαίνει ότι όλα θα κριθούν από τη στάση που θα κρατήσει το Κόμμα Εθνικιστικής Δράσης (MHP) του Ντεβλέτ Μπαχτσελί. Και ο Μπαχτσελί ωστόσο είναι βέβαιο ότι δεν πρόκειται να στηρίξει τον Ερντογάν χωρίς σημαντικά ανταλλάγματα, που σημαίνει ότι το μεγάλο παζάρι στην Τουρκία τώρα ξεκινάει.
ΤΑ ΡΕΚΟΡ ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΩΤΙΕΣ: 97 ΓΥΝΑΙΚΕΣ, 1 ΡΟΜΑ, 4 ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ
Με άρωμα... Ταξίμ η σύνθεση της νέας Βουλής
Πολυσυλλεκτικότητα, διαφορετικότητα, πολυφωνία, τάσεις αποκέντρωσης, κι όλα αυτά μέσα σε ένα πλαίσιο δημοκρατικής συνύπαρξης: το νέο κοινοβούλιο που προέκυψε από τις εκλογές της 7ης Ιουνίου στην Τουρκία μοιάζει να έχει βγει μέσα από την ατζέντα με τα αιτήματα των ανθρώπων που διαδήλωναν στο πάρκο Γκεζί της Κωνσταντινούπολης.
Από τις μεγάλες αντικυβερνητικές διαδηλώσεις του 2013 έχουν περάσει δύο χρόνια άγριας καταστολής και ακόμη πιο άγριας λογοκρισίας. Κι όμως, σήμερα, κοιτώντας κανείς τη νέα σύνθεση του τουρκικού κοινοβουλίου, δεν βλέπει την Τουρκία του Ερντογάν αλλά την Τουρκία του πάρκου Γκεζί και της πλατείας Ταξίμ.
Η θριαμβευτική είσοδος του φιλοκουρδικού Δημοκρατικού Κόμματος των Λαών (HDP) στη βουλή με ποσοστό 13,1% και 80 έδρες (υπερδιπλάσιες σε σύγκριση με τις 35 που είχε μέχρι πρότινος) έφερε μεγάλες... πολιτισμικές αλλαγές στη σύνθεση του σώματος. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι υποψήφιοι του HDP πήραν περίπου 3 εκατ. πιο πολλές ψήφους σε σύγκριση με τις εκλογές του 2011, αποσπώντας μάλιστα και τον έλεγχο πέντε επαρχιών στα νοτιοανατολικά και ανατολικά από τα χέρια του ισλαμοσυντηρητικού Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP).
Από τους συνολικά 550 βουλευτές της Τουρκίας, οι 212 είναι πλέον αριστεροί ή κεντροαριστεροί. Στη νέα βουλή της Τουρκίας έχουν εξασφαλίσει πλέον θέση και συνολικά 97 γυναίκες, πλήθος που αντιστοιχεί σε ποσοστό 18% (επί του συνόλου των 550 βουλευτών) και συνιστά ιστορικό ρεκόρ.
Πρόκειται μάλιστα για ένα ρεκόρ με έντονο συμβολισμό, καθώς η Τουρκία είναι μια χώρα που έχει «παράδοση» στα εγκλήματα τιμής και μαστίζεται από φαινόμενα ενδοοικογενειακής βίας με θύματα γυναίκες.
Από τους συνολικά 80 βουλευτές του φιλοκουρδικού HDP, οι 32 θα είναι γυναίκες, σύμφωνα με την εφημερίδα «Zaman», ενώ μεταξύ αυτών ξεχωρίζει και η Ντιλέκ Οτσαλάν, ανιψιά του Αμπντουλάχ Οτσαλάν.
Κατά τα λοιπά, το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης AKP θα στείλει στα έδρανα της τουρκικής εθνοσυνέλευσης 41 γυναίκες (μεταξύ των συνολικά 258 βουλευτών που εξέλεξε) και το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα CHP άλλες 20 (σε σύνολο 132 βουλευτών που εξέλεξε), ενώ το εθνικιστικό MHP (έτερος μεγάλος νικητής των εκλογών καθώς αύξησε τις ψήφους του κατά 1,9 εκατ.) ακολουθεί με μόλις 4 (σε σύνολο 80).
Αλλά και πέρα από την ενισχυμένη γυναικεία παρουσία, η νέα τουρκική εθνοσυνέλευση χαρακτηρίζεται κι από άλλες πρωτιές. Οι κοινότητες των Ρομά και των Γεζίντι της Τουρκίας πρόκειται να εκπροσωπηθούν για πρώτη φορά στο κοινοβούλιο με έναν και δύο βουλευτές αντίστοιχα, ενώ στη νέα εθνοσυνέλευση θα έχει παρουσία και η χριστιανική κοινότητα της χώρας με συνολικά τέσσερις βουλευτές.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΚΑΦΙΔΑΣ-ΕΘΝΟΣ
