«Πόσο μάταιο είναι να
κάθεσαι για να γράψεις όταν δεν έχεις σηκωθεί για να ζήσεις» σημείωνε
πριν σχεδόν δύο αιώνες ο Χένρι Ντέιβιντ Θορό σε μια προσπάθεια να
στηλιτεύσει τους κατ' επάγγελμα και κατά συνήθεια ιδιώτες του δημόσιου
λόγου. Όλους αυτούς τους μόνιμους κατοίκους των ενυδρείων, που η μνήμη
τους συναγωνίζεται αυτή των κατά τ' άλλα συμπαθών χρυσόψαρων.
Καλοζωισμένοι ένοικοι κι αυτοί ιδιωτικών ενυδρείων, που όχι μόνο
παρατηρούν τον έξω κόσμο πίσω από το προστατευτικό γυαλί της
πραγματικότητάς τους, αλλά επιπλέον επιχειρούν να αρθρώσουν δημόσιο λόγο
ερμηνεύοντας όσους ζουν σε ένα απροστάτευτο και εχθρικό περιβάλλον.
Γράφουν και περιγράφουν εικόνες και καταστάσεις που ποτέ δεν βίωσαν. Διατυπώνουν απόψεις για συνθήκες που ποτέ δεν γνώρισαν. Νουθετούν, μάλιστα, από το προφυλαγμένο περιβάλλον του ενυδρείου, τα άλλα μικρά ψάρια με τους απαράβατους νόμους της φύσης. Μασώντας με ευγνωμοσύνη την ψαροτροφή από το χέρι του ιδιοκτήτη τους, επαναλαμβάνουν με ύφος αιωνόβιας και σοφής χελώνας πως το μεγάλο ψάρι είναι πάντα αυτό που τρώει το μικρό.
Αν τους κοιτάξεις πίσω από το μεγεθυντικό γυαλί που ανοιγοκλείνουν το στόμα, μοιάζουν τεράστιοι, σχεδόν καρχαρίες που είναι έτοιμοι να σε κατασπαράξουν. Μα αν τους κοιτάξεις από ψηλά, τότε θα αντιληφθείς το πραγματικό τους μέγεθος. Θα καταλάβεις καλύτερα πόσο μεγάλοι είναι και πόσο κοφτερά είναι τα δόντια τους την ώρα που ανοίγουν το στόμα για την τροφή τους. Και μόνο με καρχαρίες δεν μοιάζουν εκείνη τη στιγμή. Κατά τ' άλλα, επιμένουν πως έχουν ζήσει τα πάντα. Ξέρουν τα πάντα. Και φυσικά μπορούν να γράψουν για τα πάντα. Εμπνευσμένοι από την ασφάλεια του ενυδρείου και χορτάτοι από το χέρι του ιδιοκτήτη, περνούν τις ώρες τους υπενθυμίζοντας στις μαρίδες και στους σπάρους την ματαιότητα της επιβίωσης σε ένα περιβάλλον με μεγαλύτερα ψάρια και αγκίστρια ψαράδων.
«Θα σε φάνε που θα σε φάνε, μην αντιστέκεσαι και μην το παλεύεις» επαναλαμβάνουν μονότονα πίσω από το γυαλί τα χρυσόψαρα στις μαρίδες που καλούνται να υποταχτούν στη μοίρα και στο ριζικό τους. Και το λένε αυτοί που έχουν πια ξεχάσει πώς είναι να κολυμπάς στα ανοιχτά νερά. Το λένε αυτοί που επιμένουν να γράφουν για καταστάσεις που δεν ζουν και κυρίως δεν διακινδυνεύουν σε καμία περίπτωση να ζήσουν. Μιλούν για φουρτούνες μέσα από τη στασιμότητα των υδάτων ενός ενυδρείου και θέλουν να γίνουν και πιστευτοί.
Μα, δυστυχώς γι' αυτούς, όλο και λιγότερους πείθουν. Όλο και λιγότεροι τσιμπάνε στο δόλωμα.
Γράφουν και περιγράφουν εικόνες και καταστάσεις που ποτέ δεν βίωσαν. Διατυπώνουν απόψεις για συνθήκες που ποτέ δεν γνώρισαν. Νουθετούν, μάλιστα, από το προφυλαγμένο περιβάλλον του ενυδρείου, τα άλλα μικρά ψάρια με τους απαράβατους νόμους της φύσης. Μασώντας με ευγνωμοσύνη την ψαροτροφή από το χέρι του ιδιοκτήτη τους, επαναλαμβάνουν με ύφος αιωνόβιας και σοφής χελώνας πως το μεγάλο ψάρι είναι πάντα αυτό που τρώει το μικρό.
Αν τους κοιτάξεις πίσω από το μεγεθυντικό γυαλί που ανοιγοκλείνουν το στόμα, μοιάζουν τεράστιοι, σχεδόν καρχαρίες που είναι έτοιμοι να σε κατασπαράξουν. Μα αν τους κοιτάξεις από ψηλά, τότε θα αντιληφθείς το πραγματικό τους μέγεθος. Θα καταλάβεις καλύτερα πόσο μεγάλοι είναι και πόσο κοφτερά είναι τα δόντια τους την ώρα που ανοίγουν το στόμα για την τροφή τους. Και μόνο με καρχαρίες δεν μοιάζουν εκείνη τη στιγμή. Κατά τ' άλλα, επιμένουν πως έχουν ζήσει τα πάντα. Ξέρουν τα πάντα. Και φυσικά μπορούν να γράψουν για τα πάντα. Εμπνευσμένοι από την ασφάλεια του ενυδρείου και χορτάτοι από το χέρι του ιδιοκτήτη, περνούν τις ώρες τους υπενθυμίζοντας στις μαρίδες και στους σπάρους την ματαιότητα της επιβίωσης σε ένα περιβάλλον με μεγαλύτερα ψάρια και αγκίστρια ψαράδων.
«Θα σε φάνε που θα σε φάνε, μην αντιστέκεσαι και μην το παλεύεις» επαναλαμβάνουν μονότονα πίσω από το γυαλί τα χρυσόψαρα στις μαρίδες που καλούνται να υποταχτούν στη μοίρα και στο ριζικό τους. Και το λένε αυτοί που έχουν πια ξεχάσει πώς είναι να κολυμπάς στα ανοιχτά νερά. Το λένε αυτοί που επιμένουν να γράφουν για καταστάσεις που δεν ζουν και κυρίως δεν διακινδυνεύουν σε καμία περίπτωση να ζήσουν. Μιλούν για φουρτούνες μέσα από τη στασιμότητα των υδάτων ενός ενυδρείου και θέλουν να γίνουν και πιστευτοί.
Μα, δυστυχώς γι' αυτούς, όλο και λιγότερους πείθουν. Όλο και λιγότεροι τσιμπάνε στο δόλωμα.
