Ο Ερντογάν φτάνει σήμερα στην Τεχεράνη, προφανώς
για να οριοθετήσει τις διμερείς σχέσεις Τουρκίας - Ιράν, που παρά τη
σύγκρουση συμφερόντων στη Συρία και στο Ιράκ δεν έχουν επιδεινωθεί.Τι μπορεί να αναζητά η Αγκυρα και τι μπορεί να της δώσει η Τεχεράνη και έναντι ποίου ανταλλάγματος;• Η τουρκική πλευρά έχει κάθε λόγο να αποσπάσει εγγυήσεις και διαβεβαιώσεις ότι το Ιράν δεν θα παίξει το κουρδικό χαρτί σε βάρος της τόσο στο Βόρειο Ιράκ όσο και στη Βορειοανατολική Συρία. Ταυτόχρονα θα προσφερθεί ως ενδιάμεσος ανάμεσα στο Ιράν και στη Σαουδική Αραβία με περιορισμένη αποτελεσματικότητα, την ώρα που οι δύο χώρες πολεμούν διά αντιπροσώπων στην Υεμένη.
• Η ιρανική πλευρά από τη μεριά της δεν βλέπει κάποια προσφορά και δεν συντηρεί κάποια προσδοκία από τις κινήσεις της Αγκυρας που θα άξιζε ουσιαστικό αντίτιμο. Μόνη χρησιμότητα ο έλεγχος της έντασης με την Τουρκία και τη Σαουδική Αραβία, τουλάχιστον μέχρι να ολοκληρωθεί η συνολική συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα μέχρι τα τέλη Ιουνίου.
Στο πεδίο των εντυπώσεων η Τουρκία μπορεί να συνεχίσει τη διπλωματική της υπερδραστηριοποίηση. Στο επίπεδο, όμως, των πραγματικών συσχετισμών είναι σε δεινή σχέση, καθώς κάθε πρωτοβουλία ή κίνησή της έχει βαρύ τίμημα: Αν προσεγγίσει την Τεχεράνη, θα πρέπει να ομολογήσει την αποτυχία της στη Συρία και στο Ιράκ και να αναγνωρίσει στο Ιράν άτυπο ρόλο συνεγγυητή της σταθερότητας στο Κουρδικό Βόρειο Ιράκ και στην Κουρδική Βορειοανατολική Συρία.
Αν προσεγγίσει το Ριάντ, θα πρέπει αργά ή γρήγορα να τερματίσει την υποστήριξη στον Μόρσι, τη Μουσουλμανική Αδελφότητα και τη Χαμάς, στην ουσία να εγκαταλείψει κάθε ηγεμονική φιλοδοξία επί του Σουνιτικού Ισλάμ στον Αραβομουσουλμανικό Κόσμο. Πίσω, λοιπόν, από τις συναντήσεις κορυφής, τις συμμαχίες και τις φιλοδοξίες διαμεσολάβησης η Τουρκία προβάλλει σαν ο πιο αδύναμος κρίκος του τριγώνου περιφερειακών ισορροπιών Αγκυρα - Ριάντ - Τεχεράνη.
Σαουδική Αραβία και Ιράν δεν επείγονται να δώσουν ρόλο στην Τουρκία και οι απαιτήσεις τους συνεπάγονται βαρύ εσωτερικό πολιτικό κόστος. Παρόμοια είναι η οριοθέτηση των δυνατοτήτων της Αγκυρας να αποκαταστήσει τις σχέσεις της με τις ΗΠΑ και το Ισραήλ. Πριν από δύο χρόνια ο Ερντογάν προσφερόταν να μεσολαβήσει μεταξύ ΗΠΑ και Ιράν και σήμερα προσφέρει τις καλές του υπηρεσίες μεταξύ Ριάντ - Τεχεράνης. Τότε, όπως και τώρα, η δυνατότητα για απευθείας επαφές των αντιπάλων τού στερούν κάθε ρόλο.
kapopoulos@pegasus.gr
