Η Αction Aid έκανε το ακόλουθο πείραμα στους δρόμους της Αθήνας. Δύο
ηθοποιοί, ένας από το Μπαγκλαντές και ένας από την Ελλάδα, έθεσαν σε
δοκιμασία τα συλλογικά αντανακλαστικά μας. Ο ηθοποιός από το Μπαγκλαντές
που υποδύεται τον μετανάστη κάθεται στο παγκάκι μιας στάσης λεωφορείου.
Ο Ελληνας ηθοποιός τον πλησιάζει και αρχίζει να του επιτίθεται λεκτικά
εμπρός σε ανύποπτους περαστικούς με σκαιότατους χαρακτηρισμούς απλώς
επειδή είναι ξένος.Κάποιοι από τους περαστικούς είτε αδιαφόρησαν είτε έσπευσαν να πάρουν
το μέρος του Ελληνα ηθοποιού, απειλώντας ότι θα έρθει η ώρα των
μεταναστών, προφανώς φαντασιώνοντες Νύχτες των Κρυστάλλων στην Αθήνα του
21ου αιώνα, κοιτώντας με οργή τον «ξένο», απαιτώντας να φύγει από κοντά
τους ή να εγκαταλείψει τη χώρα. Η πλειονότητα όμως των περαστικών ύψωσε
το ανάστημα. Υποστήριξε τον «μετανάστη», στάθηκε με θάρρος στο πλευρό
του αδυνάμου, υπερασπιζόμενη το δικαίωμά του να υφίσταται και να υπάρχει
στον πυρήνα μιας κοινωνίας που αναψηλαφεί την παρουσία της μέσα στο
νέφος των καιρών και την ένταση των διεθνοπολιτικών και οικονομικών
πιέσεων.
Μια τόσο βαθιά κρίση για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα θα μπορούσε να μεταμορφώσει την ελληνική κοινωνία σε εύφορο έδαφος ολοκληρωτικών ιδεολογημάτων και αντιουμανιστικών θέσεων. Αντιθέτως, δείχνει ότι το ιστορικό μας DNA, ποτισμένο με τον πόνο του βίαιου ξεριζωμού και της προσφυγιάς, δεν ξέχασε. Πώς θα μπορούσε άλλωστε; Πώς θα μπορούσε ένας λαός που ένιωσε τη φωτιά του εσχατολογικού τέλους πολλές φορές να αφεθεί στην αλλοτριωτική παραίσθηση του ρατσισμού; Μέσα στα τόσα προβλήματα και στα απτά αδιέξοδα που καθορίζουν την καθημερινότητά μας εξαιτίας σωρείας ενδοκρατικών και διακρατικών προβλημάτων δείχνουμε ότι δεν χάσαμε τη δυνατότητά μας να συντασσόμαστε με τον αδύναμο, να υψώνουμε τη φωνή μας απέναντι στο ατελέσφορο του ολοκληρωτισμού, να διατηρούμε τη δυνατότητα να οραματιζόμαστε την αποτελμάτωση, γιατί πολύ απλά στην πορεία μας μέσα στον λαβύρινθο των καιρών δεν αφεθήκαμε να χάσουμε τον προσανατολισμό μας από σπασμένες πυξίδες και αστοχίες «υλικού».
Το πείραμα της Action Aid αναδεικνύει τη δυναμική μιας δυτικής κοινωνίας, της δικής μας συλλογικότητας, που κάποιες φορές εγκλωβίζεται σε τεχνητά αδιέξοδα, αλλά βρίσκει τον δρόμο της μέσα από τα σημεία των καιρών. Και είναι το πείραμα αυτό, με κουρασμένους από τη δύστροπη καθημερινότητα πολίτες να ανοίγουν την αγκαλιά τους για να προστατεύσουν τον μετανάστη από τον αταβισμό του ρατσισμού, που δείχνει ότι διατηρούμε ακόμα τη δυνατότητά μας να υπάρχουμε εις βάρος του σκοταδιού, διεκδικώντας κομμάτι από το φως μιας άνοιξης που πλέον βρίσκεται στο συνειδησιακό μας κατώφλι και κανείς δεν μπορεί να την αρνηθεί.
Ενα όμορφο γνωμικό λέει ότι ο ρατσισμός νικιέται με ταξίδια και ο φασισμός με διάβασμα. Και εμείς, που ως λαός μάθαμε να ταξιδεύουμε σε γαλανές θάλασσες και σε ανοιχτούς ορίζοντες συγκρουόμενοι επιφανειακά με Λαιστρυγόνες και Κύκλωπες, αλλά στην ουσία με τον ίδιο μας τον εαυτό, δεν θα μπορούσαμε να κάνουμε διαφορετικά. Είμαστε ταγμένοι στον λυρισμό του μέτρου ενός τόπου που ακόμα και τα ορειχάλκινα δειλινά του παράγουν πολιτική στάση ζωής. Γι' αυτό σε τούτα εδώ τα χώματα κακιά σκουριά δεν πιάνει.
Σπύρος Λίτσας
Μια τόσο βαθιά κρίση για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα θα μπορούσε να μεταμορφώσει την ελληνική κοινωνία σε εύφορο έδαφος ολοκληρωτικών ιδεολογημάτων και αντιουμανιστικών θέσεων. Αντιθέτως, δείχνει ότι το ιστορικό μας DNA, ποτισμένο με τον πόνο του βίαιου ξεριζωμού και της προσφυγιάς, δεν ξέχασε. Πώς θα μπορούσε άλλωστε; Πώς θα μπορούσε ένας λαός που ένιωσε τη φωτιά του εσχατολογικού τέλους πολλές φορές να αφεθεί στην αλλοτριωτική παραίσθηση του ρατσισμού; Μέσα στα τόσα προβλήματα και στα απτά αδιέξοδα που καθορίζουν την καθημερινότητά μας εξαιτίας σωρείας ενδοκρατικών και διακρατικών προβλημάτων δείχνουμε ότι δεν χάσαμε τη δυνατότητά μας να συντασσόμαστε με τον αδύναμο, να υψώνουμε τη φωνή μας απέναντι στο ατελέσφορο του ολοκληρωτισμού, να διατηρούμε τη δυνατότητα να οραματιζόμαστε την αποτελμάτωση, γιατί πολύ απλά στην πορεία μας μέσα στον λαβύρινθο των καιρών δεν αφεθήκαμε να χάσουμε τον προσανατολισμό μας από σπασμένες πυξίδες και αστοχίες «υλικού».
Το πείραμα της Action Aid αναδεικνύει τη δυναμική μιας δυτικής κοινωνίας, της δικής μας συλλογικότητας, που κάποιες φορές εγκλωβίζεται σε τεχνητά αδιέξοδα, αλλά βρίσκει τον δρόμο της μέσα από τα σημεία των καιρών. Και είναι το πείραμα αυτό, με κουρασμένους από τη δύστροπη καθημερινότητα πολίτες να ανοίγουν την αγκαλιά τους για να προστατεύσουν τον μετανάστη από τον αταβισμό του ρατσισμού, που δείχνει ότι διατηρούμε ακόμα τη δυνατότητά μας να υπάρχουμε εις βάρος του σκοταδιού, διεκδικώντας κομμάτι από το φως μιας άνοιξης που πλέον βρίσκεται στο συνειδησιακό μας κατώφλι και κανείς δεν μπορεί να την αρνηθεί.
Ενα όμορφο γνωμικό λέει ότι ο ρατσισμός νικιέται με ταξίδια και ο φασισμός με διάβασμα. Και εμείς, που ως λαός μάθαμε να ταξιδεύουμε σε γαλανές θάλασσες και σε ανοιχτούς ορίζοντες συγκρουόμενοι επιφανειακά με Λαιστρυγόνες και Κύκλωπες, αλλά στην ουσία με τον ίδιο μας τον εαυτό, δεν θα μπορούσαμε να κάνουμε διαφορετικά. Είμαστε ταγμένοι στον λυρισμό του μέτρου ενός τόπου που ακόμα και τα ορειχάλκινα δειλινά του παράγουν πολιτική στάση ζωής. Γι' αυτό σε τούτα εδώ τα χώματα κακιά σκουριά δεν πιάνει.
Σπύρος Λίτσας
