20 Νοεμβρίου 2014

Διάσταση και όχι διαζύγιο

Ποιο είναι το μήνυμα της άφιξης αύριο στην Κωνσταντινούπολη του αντιπροέδρου των ΗΠΑ Μπάιντεν; Ενα είναι βέβαιο, ότι δεν πηγαίνει στην Τουρκία για να ανακοινώσει στους Ερντογάν-Νταβούτογλου αλλαγή πολιτικής που να καθιστά προτεραιότητα την ανατροπή του Ασαντ.
Συνεπώς δεν υπάρχει θέμα Ενδιάμεσης Ζώνης και Ζώνης Απαγόρευσης Πτήσεων, δηλαδή δεν ανάβει πράσινο φως για να καταλάβει η Τουρκία τμήμα της Συρίας και κυρίως τη στρατηγική περιοχή του Χαλεπιού που γεωγραφικά είναι και η φυσική πρόσβαση στη θάλασσα της κουρδικής βορειοανατολικής Συρίας.Ούτε όμως και ο Ερντογάν είναι διατεθειμένος να υποταχθεί στην αμερικανική ατζέντα όπως έπραξαν η Σαουδική Αραβία και τα Εμιράτα με τελευταίο το Κατάρ. Δεν υπάρχει δηλαδή περίπτωση να παραχωρήσει τη βάση του Ιντσιρλίκ για τις επιχειρήσεις της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ στη Συρία και στο Ιράκ.

Ομως καμία από τις δύο πλευρές δεν έχει συμφέρον να φθάσει η σύγκρουση σε μη ελέγξιμη κλιμάκωση. Ετσι το πραγματικό αντικείμενο της συνάντησης Μπάιντεν-Ερντογάν δεν μπορεί να είναι άλλο από τη διαχείριση μιας διάστασης, ώστε να μην οδηγεί αυτόματα σε διαζύγιο.Ενα πεδίο πρόσκαιρου συμβιβασμού θα είναι το Κουρδικό: η Τουρκία να μην επιδιώκει με υπεργολάβο την ISIS τη σύνθλιψη της κουρδικής βορειοανατολικής Συρίας και οι ΗΠΑ να μην παρενοχλήσουν τη διπλή πολιτική Ερντογάν, συνεργασίας με Μπαρζανί στο κουρδικό βόρειο Ιράκ και διαπραγμάτευσης με Οτσαλάν για πολιτική λύση εντός συνόρων.

Διαχείριση μιας διάστασης με στόχο να αποφευχθεί το διαζύγιο ή καλύτερα ας χρησιμοποιήσουμε τον αμερικανικό στρατηγικό όρο «περιορισμός ζημιών». Στο πεδίο αυτό υπάρχει χώρος για δηλώσεις για τον ρόλο της Τουρκίας στην εκπαίδευση και ενίσχυση των μετριοπαθών Σύρων αντικαθεστωτικών, αλλά και για πολιτική ορθότητα ίσων αποστάσεων στην επίδειξη πυγμής της Αγκυρας στην ανατολική Μεσόγειο στην κυπριακή ΑΟΖ.Ολα τα παραπάνω, η κατανόηση δηλαδή των ΗΠΑ στο Κουρδικό και στην Α. Μεσόγειο, προϋποθέτουν και μια συνολική αυτοσυγκράτηση του παρεμβατισμού της Αγκυρας όχι μόνον στη Συρία, αλλά και στη Γάζα, την Αίγυπτο και τη Λιβύη.

Τηρουμένων των αναλογιών, ΗΠΑ και Τουρκία αναζητούν ένα πλαίσιο συμβίωσης εν διαστάσει όπως αυτό που διαμόρφωσε η Ουάσιγκτον μετά την αποχώρηση της Γαλλίας του Ντε Γκολ από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ το 1966. Τότε όμως υπήρχε η σταθερότητα της διπολικής σύγκρουσης, ενώ σήμερα η κινούμενη άμμος της Μέσης Ανατολής.
kapopoulos@pegasus.gr

 ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΠΟΠΟΥΛΟΣ