17 Οκτωβρίου 2014

Επιστροφή στην κρίση

Σκηνές από το παρελθόν ζουν τις τελευταίες ημέρες στην Ευρωζώνη και κατ' επέκτασιν και στην Ελλάδα. Είναι πλέον διάχυτος ο φόβος επιστροφής της Ευρωζώνης σε υφεσιακή κατάσταση όμοια με αυτήν του 2009, καθώς δύο από τις μεγαλύτερες οικονομίες της (Γαλλία και Ιταλία), με τους προβληματικούς προϋπολογισμούς τους, κατατάσσονται πλέον στις προβληματικές χώρες, ενώ τα μέχρι τώρα «αστέρια», όπως η Φινλανδία και η ίδια η Γερμανία, δείχνουν εμφανή τα σημάδια της οικονομικής κόπωσής τους.
Αυτό είναι το ευρύτερο και άκρως ανησυχητικό περιβάλλον μέσα στο οποίο πορεύεται η Αθήνα αυτό το διάστημα, που η ίδια επέλεξε ως «καταλληλότερο» για να απεμπλακεί από το Μνημόνιο και την τρόικα.

Αυτή είναι η μία όψη της κατακρήμνισης του ελληνικού Χρηματιστηρίου και της κατακόρυφης ανόδου των «ξεχασμένων» spreads, που έχουν αρχίσει να ξεπερνούν το ψυχολογικό όριο του 7% και να διώχνουν μακριά την προοπτική δανεισμού από αγορές.

Το μήνυμα και πάλι για την Αθήνα είναι απολύτως σαφές: Οπισθεν ολοταχώς. Οχι στο Μνημόνιο και στην τρόικα, βεβαίως. Αλλά όπισθεν στους προεκλογικούς σχεδιασμούς κυβέρνησης και δημοκρατικής αντιπολίτευσης, που για την πρώτη είναι η «ασφαλής» (;) απεμπλοκή από την τρόικα και για τη δεύτερη η κατάργηση του Μνημονίου και το μεγάλο και άμεσο κούρεμα του χρέους.
Τίποτα από τα δύο δεν γίνεται αυτή τη στιγμή δεκτό από την ανοιχτή «κοινότητα αγορών και επενδυτών». Δεν θεωρούν την Ελλάδα έτοιμη και ώριμη να παίξει το παιχνίδι του ανοιχτού δανεισμού, χωρίς την εποπτεία και τον έλεγχο των δανειστών, ούτε οι επενδυτές δείχνουν έτοιμοι να «αγκαλιάσουν» μια χώρα που ούτε και η ίδια ξέρει πού βαδίζει.

Τα πολύ αρνητικά σήματα αυτής της περιόδου είναι ανάγκη να συνετίσουν τόσο την κυβέρνηση όσο και την αντιπολίτευση.Η κυβέρνηση έχει υποχρέωση, τώρα που το ευρωπαϊκό πρόγραμμα έτσι κι αλλιώς φτάνει στο τέλος του τον Δεκέμβριο, να γίνει σαφής εντός και εκτός Ελλάδας για το πώς βλέπει την επόμενη ημέρα στη σχέση της χώρας με τους δανειστές, που δεν πρόκειται να την «εγκαταλείψουν» όσο τα δανεικά τους κρέμονται πάνω από το κεφάλι της Ελλάδας.

 Είναι μάλλον σίγουρο ότι ουδείς από τους δανειστές -ΔΝΤ, ΕΚΤ, ευρωπαϊκές χώρες- έχει επακριβώς καταλάβει τι θέλει να κάνει η κυβέρνηση, πλην της σαφούς έκκλησής της για πολιτική βοήθεια, για να ανακοπεί ο ΣΥΡΙΖΑ. Αγγίζει και ξεπερνά τα όρια της μικροκομματικής πολιτικής του παρελθόντος ο κυβερνητικός ισχυρισμός, ότι για τις τωρινές αναταράξεις «για όλα φταίει ο ΣΥΡΙΖΑ». Είναι το ολιγότερον παιδαριώδες.

Από την άλλη πλευρά όμως, καθώς η χώρα σφυροκοπείται άγρια μέσα σ' ένα εξαιρετικά επικίνδυνο υφεσιακό περιβάλλον στην Ευρωζώνη, η αξιωματική αντιπολίτευση δεν μπορεί να συνεχίζει το χαβά της για εκλογές εδώ και τώρα, με «εργαλείο» την εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας. Και τούτο γιατί ακόμη και αν σχηματίσει αύριο αυτοδύναμη κυβέρνηση, ούτε το υφεσιακό ευρωπαϊκό περιβάλλον θα αλλάξει ούτε τις αγορές θα τρομάξει, αλλά ούτε και θα ιδρώσει το αυτί των δανειστών από «διαγραφές χρέους» και δανεικά και αγύριστα.