-Πρωθυπουργός της Τουρκίας ο μέχρι τούδε Υπουργός Εξωτερικών
Δεν πρόκειται να αλλάξει, ούτε τις πολιτικές στο εσωτερικό της χώρας, ούτε τις πολιτικές στο εξωτερικό της, αλλά θα ακολουθεί πιστά τις διαταγές που του δίνει ο αρχηγός του…
- ΔΙΔΑΞΕ ισλαμική φιλοσοφία όντας επίκουρος καθηγητής στην Κουάλα Λουμπούρ της Μαλαισίας και συνδέθηκε πολιτικά με τον Ερντογάν, σε μία σχέση αρχηγού προς στρατιώτη ταγμένο στην πολιτική του Ταγίπ Ερντογάν
Ο Νταβούτογλου, τον οποίο το γερμανικό περιοδικό Spiegel, σε μία εκτενή του ανάλυση, αποκαλεί «φορέα μεγαλοϊδεατικών φιλοδοξιών», οι οποίες περιγράφονται και στο γνωστό σύγγραμμά του «Στρατηγικό Βάθος», που όχι μόνο δεν υλοποιήθηκαν, αλλά απέτυχαν παταγωδώς στην προσπάθεια εφαρμογής τους, ιδιαιτέρως στη Μέση Ανατολή. Ο ίδιος χαρακτηρίζεται από το περιοδικό ως φορέας μιας κατά φαντασίαν Rolls Royce, που στην πραγματικότητα δεν μπορεί να αποδώσει τίποτα περισσότερο από ένα συνηθισμένο Rover.
Ο Νταβούτογλου δίδαξε ισλαμική φιλοσοφία όντας επίκουρος καθηγητής στην Κουάλα Λουμπούρ της Μαλαισίας και συνδέθηκε πολιτικά με τον Ερντογάν, σε μία σχέση αρχηγού προς στρατιώτη ταγμένο στην πολιτική του Ταγίπ Ερντογάν. Δεν πρόκειται να αλλάξει, ούτε τις πολιτικές στο εσωτερικό της χώρας, ούτε τις πολιτικές στο εξωτερικό της, αλλά θα ακολουθεί πιστά τις διαταγές που του δίνει ο αρχηγός του.
Ο Γκιουλ είχε μιαν αξιοπρόσεχτη και επιτυχή παρουσία ως Υπουργός Εξωτερικών. Μετακινήθηκε εις τον προεδρικό θώκο και κράτησε την περίοδο αυτή της μετάβασης από το κεμαλικό κράτος στο νέο πολιτικό σύστημα που αναπτύσσεται με μία ισλαμοδημοκρατική πολιτική σκηνική διάσταση και τώρα του επιβάλλεται η αποχώρηση, γιατί ακριβώς ο κυρίαρχος του παιχνιδιού, Ερντογάν, φοβάται την ισχυρή προσωπικότητα του ομοϊδεάτη και συνεργάτη του.
Ο Νταβούτογλου ως Υπουργός Εξωτερικών εκδήλωσε τη φιλοσοφία της ισλαμικής νεο-οθωμανικής παρουσίας στον κόσμο με την έννοια της ηγεμονικής δύναμης, η οποία κυριαρχεί σε όλη την ευρύτερη περιοχή επιβάλλοντας την προσαρμογή στη βούληση του ηγεμόνα, κατακτώντας μια περιφερειακή αντίληψη διεθνούς πολιτικής που αποκαλείται «πολιτική των μηδενικών προβλημάτων». Επειδή όμως η Τουρκία, όπως λέει και το Spiegel, δεν μπορεί να τρέξει ως Rolls Royce, δεν μπορεί να επιβληθεί ως ισχυρή δύναμη έναντι όλων, πέτυχε στην περίοδο του Νταβούτογλου να πολλαπλασιάσει τους εχθρούς και να αυξήσει τα προβλήματα.
Η παρουσία της Τουρκίας στη Μέση Ανατολή απεδείχθη, όχι μόνο αποτυχημένη, αλλά και επικίνδυνη διότι στη μανία των Νταβούτογλου και Ερντογάν να εκθρονίσουν τον Άσαντ, συνέβαλαν αποφασιστικά σε ένα άναρχο αιματοκύλισμα της Συρίας στο πλαίσιο ενός ατέρμονου εμφυλίου, χρηματοδότησαν τους ισλαμιστές, επιφέροντας κατ’ αυτόν τον τρόπο την ενίσχυση των ισλαμιστών, οι οποίοι απειλούν σήμερα την ειρήνη και την ασφάλεια όχι μόνο στην περιοχή της Μέσης Ανατολής, αλλά και διεθνώς σε όλον τον κόσμο.
Η πρόβλεψη είναι ότι ο Νταβούτογλου δεν θα φέρει τίποτα καινούριο παρά μόνο μία πιο ευέλικτη, εσωτερικά, κυρίως, αλλά και διεθνώς, πολιτική εξυπηρέτησης των τουρκικών συμφερόντων, ενώ η περίπτωση Γκιουλ θα απασχολήσει ασφαλώς την Τουρκία στο μέλλον, αφού θα αποτελέσει μία εφεδρεία αναμονής των εξελίξεων ως προς την επιτυχία ή όχι του προγράμματος Ερντογάν - Νταβούτογλου, που αναμένεται να αντιστοιχήσουν το δίδυμο του ρωσικού παραδείγματος Πούτιν - Μεντβέντεφ.
Επανερχόμενοι, όμως, στην κατά γενικήν ομολογίαν αναγνωρισμένη αποτυχία, όπως υπογραμμίζει και το Der Spiegel, της εξωτερικής πολιτικής Νταβούτογλου στη Μέση Ανατολή και τον ευρύτερο χώρο της Ασίας, κυρίως όμως τη δεδομένη τάση Νταβούτογλου για μια μεγαλοϊδεατική στρατηγική της χώρας του, που να οδηγήσει σε ανασύσταση του οθωμανικού ιμπέριουμ σε μοντέρνα μορφή, πρέπει κανείς να περιμένει κρίσιμες τουρκικές αποφάσεις σε θέματα στρατηγικής στην περιοχή, οι οποίες θα περιλαμβάνουν το ρίσκο των επιπτώσεων στο εσωτερικό της χώρας.
Διότι η Τουρκία επιδιώκει να διαδραματίσει ρόλο σταθεροποιητή μεταξύ Ισλάμ και κοσμικών ηγεμονιών της Μέσης Ανατολής, πράγμα που μπορεί να οδηγήσει σε μια εκ των πραγμάτων ταύτισή της με τους τζιχαντιστές της ισλαμικής τρομοκρατίας και σύγκρουσή της με τη δυτική πολιτική, ενώ παράλληλα το Κουρδικό Ζήτημα πρόκειται τους επόμενους μήνες να πάρει διαστάσεις διεκδίκησης εθνικού κράτους, αφού αποτελούν και τη μόνη δύναμη σταθερότητας στην περιοχή του Ιράκ και της Συρίας.
Ο φόβος των Δυτικών για το κατεχόμενο κομμάτι της Κύπρου
ΤΟ ερώτημα που τίθεται εν προκειμένω με το Κουρδικό Ζήτημα, που αποτελεί τον ιστορικά δοκιμασμένο πονοκέφαλο της τουρκικής πολιτικής, η ίδρυση ενός κουρδικού κράτους στην περιοχή του Βορείου Ιράκ και της Συρίας, δεν θα έχει επιπτώσεις στο εσωτερικό της Τουρκίας; Δεν θα οδηγηθεί η περιοχή του Βόρειου Κουρδιστάν της Νοτιοανατολικής Τουρκίας σε μια νομιμοποιημένη ή εν τοις πράγμασι αυτονομία;
Το τελευταίο θα δημιουργούσε πιθανότατα τριγμούς στο εσωτερικό της χώρας, κυρίως στο κεμαλικό στράτευμα, το οποίο εδώ και δεκαετίες διεξάγει έναν αιματηρό πόλεμο εναντίον των Κούρδων, χωρίς να έχει καταφέρει να επιλύσει το Κουρδικό Ζήτημα καθ’ οιονδήποτε τρόπο.
Υπάρχει φυσικά και το Κυπριακό, το οποίο παραμένει άλυτο εδώ και σαράντα χρόνια και στο οποίο αν κινητοποιηθεί η ηγεσία της χώρας προς την κατεύθυνση πιέσεων του δυτικού παράγοντα προς την Άγκυρα για πραγματικές και ουσιαστικές αλλαγές στη μέχρι τούδε πολιτική, η Άγκυρα μπορεί να βρεθεί πιεζόμενη πανταχόθεν δεδομένου ότι η Δύση πλέον αρχίζει να αναγνωρίζει την Κυπριακή Δημοκρατία ως τον μόνο παράγοντα σταθερότητας και αποτύπωσης των δυτικών συμφερόντων με την έννοια της πολιτικής στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου.
Ο φόβος των Δυτικών είναι ότι το κατεχόμενο κομμάτι της Κύπρου μπορεί να μετατραπεί σε ισλαμικό προπύργιο με επιπτώσεις σε ολόκληρη την κυπριακή επικράτεια. Πρόκειται για αλλαγές, τις οποίες φέρνει η εποχή των μεγάλων ανακατατάξεων και τις οποίες η κυπριακή πολιτική ηγεσία οφείλει να προσέξει και να τις συμπεριλάβει απαραιτήτως στους σχεδιασμούς της.
ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ Κ. ΓΙΑΛΛΟΥΡΙΔΗΣ
Καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής,
Κοσμήτορας Σχολής Διεθνών Σπουδών,
Επικοινωνίας και Πολιτισμού
Παντείου Πανεπιστημίου
