Της Μανταλένας ΠίουΦήμες για νέες αξιώσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής όσον αφορά στην πώληση του ΔΕΣΦΑ τροφοδοτούν οι συνεχείς καθυστερήσεις των Βρυξελλών για την έγκριση της μεταβίβασης του Διαχειριστή Φυσικού Αερίου στη Socar, την κρατική εταιρεία του Αζερμπαϊτζάν. Παρότι η ελληνική πλευρά υποστηρίζει ότι οι διαδικασίες προχωρούν κανονικά και ότι τίποτα δεν έχει αλλάξει από την τελευταία δήλωση του Επιτρόπου Ενέργειας Γκίντερ Ετινγκερ, όταν είπε ότι η υπόθεση θα κλείσει το φθινόπωρο του 2014, κάποιες πληροφορίες θέλουν την Κομισιόν να έχει ζητήσει από τους Αζέρους να πουλήσουν σε τρίτη εταιρεία 17% από το μερίδιό τους στον ΔΕΣΦΑ, ώστε η συμμετοχή τους να πέσει κάτω από το 50%.
Ως γνωστόν η ιδιωτικοποίηση του ΔΕΣΦΑ αφορά στην πώληση του 66% των μετοχών στη Socar.
Aπό ελληνικής πλευράς οι διαδικασίες για τη μεταβίβαση έχουν ολοκληρωθεί, ωστόσο η Κομισιόν από τα τέλη του προηγούμενου χρόνου προβάλλει συνεχώς διάφορα εμπόδια, προκειμένου να δώσει το «πράσινο φως».
Το κυριότερο από τα προβλήματα εδράζεται στην εφαρμογή του τρίτου ενεργειακού πακέτου, της πιο πρόσφατης ευρωπαϊκής οδηγίας για τα ενεργειακά, η οποία προβλέπει τον πλήρη διαχωρισμό των δικτύων ενέργειας, φυσικού αερίου και ηλεκτρισμού, από την παραγωγή. Ειδικά δε για τις εξαγορές ευρωπαϊκών δικτύων από εταιρείες τρίτων χωρών η οδηγία θέτει μία σειρά από φραγμούς, σε μία προσπάθεια που πολλοί ερμήνευσαν σαν απόπειρα αποκλεισμού της ρωσικής Gazprom από τις ευρωπαϊκές υποδομές
Η περίπτωση του ΔΕΣΦΑ είναι η πρώτη εξαγορά εθνικού συστήματος φυσικού αερίου από εταιρεία, προερχόμενη από μη κράτος-μέλος, που πραγματοποιείται μετά την εφαρμογή της οδηγίας.
Παρά τις καλές σχέσεις του Αζερμπαϊτζάν με τις Βρυξέλλες, είναι έκδηλος ο προβληματισμός των Ευρωπαίων για το πώς θα χειριστούν την υπόθεση. Χαρακτηριστική είναι η αρχική απαίτηση της Γενικής Διεύθυνσης Ενέργειας της Ε.Ε. να ζητήσει διακρατική συμφωνία με το Αζερμπαϊτζάν για την πώληση του ΔΕΣΦΑ, την οποία θα υπέγραφε ξεχωριστά κάθε χώρα-μέλος με το Μπακού και θα την ενέκριναν τα εθνικά κοινοβούλια! Μετά από πιο ώριμες σκέψεις και μπροστά στο αδιέξοδο που κινδύνευε να δημιουργηθεί, προκρίθηκε η συμβιβαστική λύση, τη συμφωνία, η οποία θα δεσμεύει τον νέο αγοραστή ότι θα τηρήσει κατά γράμμα τους όρους του τρίτου ενεργειακού πακέτου, να την υπογράψουν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Αζερμπαϊτζάν. Η πρόταση έχει γίνει αποδεκτή και από τις δύο πλευρές, όμως κολλά στον διορισμό των νέων Επιτρόπων μετά τις ευρωεκλογές και τη λειτουργία της Κομισιόν με τη νέα της σύνθεση.
Ωστόσο ορισμένοι γραφειοκράτες των Βρυξελλών δεν παύουν να βρίσκουν προβλήματα με την ερμηνεία του τρίτου ενεργειακού πακέτου και να υποστηρίζουν ότι η εξαγορά του ΔΕΣΦΑ δεν είναι απόλυτα συμβατή με τον νέο ευρωπαϊκό κανονισμό επειδή η Socar δραστηριοποιείται στην εμπορία και παραγωγή φυσικού αερίου, έστω και με μειοψηφικό μερίδιο.
Αρνηση
Πάντως η Socar φέρεται να έχει διαμηνύσει στην Επιτροπή ότι δεν πρόκειται να δεχθεί να εκχωρήσει το 17%, ενώ αξιωματούχοι της αζέρικης εταιρείας εκφράζουν την πεποίθησή τους ότι η εξαγορά θα ολοκληρωθεί.Εξάλλου εκπνέει η προθεσμία που έχει η Επιτροπή για την αξιολόγηση της πιστοποίησης που έδωσε στις 29 Μαΐου η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας στον ΔΕΣΦΑ ως ανεξάρτητο διαχειριστή. Σύμφωνα με τον κοινοτικό κανονισμό η Κομισιόν έχει προθεσμία δύο μηνών για να απαντήσει από τότε που ενημερώθηκε επίσημα για την πιστοποίηση. Αν δεν δώσει απάντηση, τότε θεωρείται ότι την έχει κάνει δεκτή.Εν τω μεταξύ με έντονο ενδιαφέρον παρακολουθεί τις εξελίξεις η ρωσική Gazprom. Eίναι χαρακτηριστική η δήλωση του Κονσταντίν Σιμόνοφ, γενικού διευθυντή του ρωσικού think tank «National Energy Security Fund», που απηχεί τις απόψεις της ρωσικής κυβέρνησης, στο πρόσφατο συνέδριο του Economist στο Καβούρι ότι «η απόφαση της Ελλάδας να πουλήσει τον ΔΕΣΦΑ στη Socar αποτελεί παραβίαση των κοινοτικών κανονισμών».Πέρα από την πρόσφατη ένταση στις σχέσεις Βρυξελλών - Μόσχας λόγω Ουκρανίας, η Κομισιόν έχει μπλοκάρει την κατασκευή του ρωσικού αγωγού South Stream σε διάφορες χώρες-μέλη, και από το φθινόπωρο του 2012 διερευνά τη Gazprom για παραβίαση του ευρωπαϊκού κανονισμού σε ορισμένες από τις χώρες όπου δραστηριοποιείται.
