Με
αυστηρότερες κυρώσεις προειδοποίησαν τη Ρωσία οι υπουργοί Εξωτερικών της
ΕΕ, στον απόηχο της κατάρριψης της πτήσης ΜΗ17 των Μαλαισιανών
Αερογραμμών και οι αναλυτές ήδη αποτιμούν τον αντίκτυπο που θα έχουν
στην ίδια την Ευρώπη.Πολλοί Ευρωπαίοι αναλυτές ανησυχούν ότι οι κυρώσεις μπορεί να
εξελιχθούν σε μπούμερανγκ για κρίσιμους οικονομικούς και εμπορικούς
τομείς, όπως, κυρίως, η ενέργεια.Αλλά και στην Ελλάδα παράγοντες της αγοράς, εκτιμούν ότι η κλιμάκωση
της έντασης στις σχέσεις Ευρώπης - Ρωσίας, θα πλήξει τον τουρισμό. Ήδη,
τουριστικοί παράγοντες μιλούν για ακυρώσεις από την πλευρά των Ρώσων
τουριστών, ενώ ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ, κ. Α. Ανδρεάδης, εκτίμησε ότι αν
υπάρξουν νέες κυρώσεις, ο αριθμός των τουριστών θα περιοριστεί φέτος στο
1 εκατ. από 1,35 εκατ. τουριστών που ήρθαν το 2013.
Σημειωτέον, ότι η πρόβλεψη με βάση και τις προκρατήσεις για φέτος ήταν για 1,5 εκατ. τουρίστες, προτού ξεκινήσει η κρίση στην Ουκρανία. Με τα πρώτα γεγονότα, η πρόβλεψη έπεσε στα 1,35 εκατ. τουρίστες, ενώ μετα την κατάρριψη του αεροπλάνου το κλίμα γίνεται πιο άσχημο.
Οι νέες κυρώσεις, που θα μπορούσαν να επηρεάσουν μέχρι και ολόκληρους τομείς της βιομηχανίας, αναμένεται να εφαρμοστούν από τον Σεπτέμβριο, σύμφωνα με τους αναλυτές της Citi.
Αυτές, ενδέχεται να αφορούν στην πρόσβαση της Ρωσίας στις ευρωπαϊκές χρηματοπιστωτικές αγορές, στον περιορισμό στις κινήσεις κεφαλαίων, στα λεγόμενα αγαθά διπλής χρήσης -στρατιωτικής και πολιτικής- και στον τομέα της ενέργειας, δηλαδή του πετρελαίου και του φυσικού αερίου.
Η "έσχατη λύση για τη Δύση", σύμφωνα με δηλώσεις του Robert Burgess της Deutsche Bank στο CNBC, θα είναι οι ενεργειακοί περιορισμοί στην διαπραγμάτευση με τη Ρωσία, κάτι που θα μπορούσε να αλλάξει σοβαρά το κόστος του πετρελαίου και του φυσικού αερίου.
Το κόστος των κυρώσεων που επιβάλλουν η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι ΗΠΑ σε βάρος της Ρωσίας υφίσταται ήδη η Γερμανία και ειδικότερα η βιομηχανία της, σύμφωνα με το γερμανικό περιοδικό «Der Spiegel».
Σύμφωνα με ανάλυση του περιοδικού, κατά την τελευταία σύνοδο κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης οι ηγέτες υπερέβησαν το «ψυχολογικό εμπόδιο» που λέγεται «κυρώσεις σε βάρος συγκεκριμένων Ρώσων», αλλά και «περιορισμοί στην συνεργασία με συγκεκριμένες ρωσικές επιχειρήσεις», οι οποίες θεωρείται ότι συμβάλλουν στην αποσταθεροποίηση της κατάστασης στην Ουκρανία. Επιπλέον, οι ευρωπαϊκές αναπτυξιακές τράπεζες δεν επιτρέπεται πλέον να χορηγούν δάνεια σε ρωσικές εταιρείες. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι στην «μαύρη λίστα» των ΗΠΑ βρίσκονται η πετρελαϊκή Rosneft, η εταιρεία φυσικού αερίου Novatek, η Gazprombank και η Kalashnikov.
Εντωμεταξύ, η τιμή του ευρώ βρέθηκε νωρίτερα να διαπραγματεύεται κάτω από 1,3471 δολάρια, το χαμηλότερο επίπεδο από τις αρχές Φεβρουαρίου, καθώς οι φόβοι για τις οικονομικές επιπτώσεις από το ενδεχόμενοι νέων κυρώσεων στη Ρωσία πληθαίνουν.Ωστόσο η απόφαση της Γαλλίας να προχωρήσει στην πώληση πολεμικών πλοίων στη Μόσχα, βάσει συμφωνίας που υπεγράφη το 2011, δείχνει την αδυναμία της Ευρωπαϊκής Ένωσης να χαράξει κοινή στρατηγική.
Το επόμενο πλήγμα σε βάρος των ρωσικών επιχειρήσεων μπορεί να γίνει μόνο από τους αρχηγούς των χωρών. Για το λόγο, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις θα βρεθούν την Πέμπτη για να συζητήσουν επί συγκεκριμένης λίστας πιθανών κυρώσεων.
Η σημασία της πυρηνικής ενέργειας
Η ΕΕ θα μπορούσε εύκολα να καταλήξει να κάνει στον εαυτό της τεράστια οικονομική ζημία, σε περίπτωση που η Ρωσία απαντήσει με κλείσιμο των ροών φυσικού αερίου.Η Ρωσία είναι επίσης ένας πολύ σημαντικός εξαγωγέας πετρελαίου, αν και πρόκειται για πιο ρευστή αγορά όπου δεν είναι τόσο δύσκολο να βρεθούν εναλλακτικές λύσεις. Όμως σημαντικό ρόλο στον ενεργειακό τομέα της Ευρώπης παίζει και ο ρωσικός εφοδιασμός για την παραγωγή πυρηνικής ενέργειας, που θα μπορέσει να προκαλέσει μεγάλη αναστάτωση αφού αποτελεί μία από τις βασικές πηγές ηλεκτρισμού της ΕΕ.
Οι Ρώσοι είναι οι κύριοι προμηθευτές της πρώτης ύλης για το πυρηνικό καύσιμο, του ουρανίου. Παρόλο που υπάρχει διεθνής αγορά για το ουράνιο, η Ρωσία αντιπροσωπεύει το 18% των προμηθειών της ΕΕ (μετά το Καζακστάν και τον Καναδά).
Επιπλέον, το 30% της επεξεργασίας και του εμπλουτισμού του ουρανίου για να γίνει κατάλληλο για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας γίνεται από ρωσικές εταιρείες.Σε αυτά προστίθεται και το γεγονός ότι η ΕΕ διαθέτει ένα σημαντικό αριθμό πυρηνικών αντιδραστήρων ρωσικής κατασκευής - 18σ το σύνολο.Μπορεί κάποιες χώρες, όπως η Γερμανία, να προχωρούν στην ολική απεξάρτησή τους από την πυρηνική ενέργεια, ωστόσο τα στοιχεία δείχνουν ότι το 1/5 της ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη θα προέρχεται από πυρηνική ενέργεια τουλάχιστον μέχρι τα μέσα του αιώνα.
Η Γαλλία, για παράδειγμα, είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός και χρήστης πυρηνικής ενέργειας στον κόσμο, αφού καλύπτει το 75% της συνολικής παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, το ποσοστό είναι 18%, ενώ η Ιταλία δεν χρησιμοποιεί καθόλου πυρηνική ενέργεια.
Γεράκια και περιστέρια
Η βρετανική ομάδα Open Europe σε ανάλυσή της προσπάθησε να κατατάξει τις χώρες ανάλογα με το πόσο υπέρ ή κατά είναι σχετικά με τις κυρώσεις.Αν και σίγουρα δεν αποδεικνύει τίποτα σχετικά με τα κίνητρα των εκάστοτε κυβερνήσεων, είναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι καμία από τις χώρες πυρηνικούς αντιδραστήρες ρωσικού σχεδιασμού είναι έντονα επιθετική (γεράκι).Εκτός από την Τσεχική Δημοκρατία, όλες είναι συγκρατημένες (περιστέρια) ενώ η Βουλγαρία, είναι η πιο αρνητική από όλες σε ότι αφορά την επιβολή νέων κυρώσεων, μεταδίδει το BBC.Μπορεί το φυσικό αέριο να είναι το μεγάλο θέμα για τις εμπορικές σχέσεις μεταξύ της Ρωσίας και της ΕΕ - αλλά και η πυρηνική ενέργεια έχει εξίσου μεγάλη σημασία.
Προειδοποίηση για τις ευάλωτες χώρες
Ο Ιταλός υπουργός Οικονομικών, Pier Carlo Padoan προειδοποίησε την Τρίτη ότι οι οικονομικές κυρώσεις θα αποτελέσουν "πρόβλημα"τόσο για αυτόν που τις δέχεται όσο όμως και για αυτόν που τις επιβάλλει.Πλέον, παρατηρείται μία όλο και αυξανόμενη απόκλιση μεταξύ των κυβερνήσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το πόσο σκληρές πρέπει να είναι οι περαιτέρω κυρώσεις.Η Ιταλία έχει ήδη δηλώσει αντίθετη στο ενδεχόμενο επιβολής νέων κυρώσεων και η Γαλλία σχεδιάζει μια βασική συμφωνία με τη Ρωσία, παρά την ανησυχία για το ρόλο της στην κρίση της Ουκρανίας.
Η Γερμανία, η ευρωπαϊκή χώρα με τη μεγαλύτερη ρωσική εξάρτηση στην ενέργεια και τις εξαγωγές, προσπαθεί να κρατήσει ανοικτές τις γραμμές επικοινωνίας με την κυβέρνηση Πούτιν. Η Επιτροπή Οικονομικών Σχέσεων της Ανατολικής Ευρώπης, υποστηρίζει ότι η κρίση θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο έως και 25.000 γερμανικές θέσεις εργασίας, τη στιγμή που πρόσφατη γερμανική έρευνα δείχνει ότι ήδη η χώρα έχει πληγεί από το "πάγωμα" των σχέσεων με τη Ρωσία. Ευρωπαϊκές εταιρείες, συμπεριλαμβανομένων τραπεζών και κατασκευαστών, έχουν ήδη επιβάλλει τις δικές τους "κυρώσεις" στις ρωσικές επιχειρήσεις, τόσο στις τιμές όσο και στην καθυστέρηση των εργασιών, μέχρι να δοθεί μία πιο ξεκάθαρη λύση για την ουκρανική κρίση.
Η Σουηδία, το Ηνωμένο Βασίλειο, και μερικά από τα πρώην σοβιετικά κράτη δηλώνουν πιο ανοικτά την υποστήριξή τους για νέες ισχυρότερες ποινές. Ο George Osborne έχει προειδοποιήσει ότι η Βρετανία πρέπει να προετοιμαστεί στο ενδεχόμενο οικονομικού πλήγματος από τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας. Η ανακοίνωση μάλιστα ότι το Ηνωμένο Βασίλειο θα προβεί σε επίσημη έρευνα για το θάνατο του πρώην πράκτορα της KGB Αλεξάντερ Λιτβινένκο, στο Λονδίνο το 2006, δείχνει επίσης μια σκλήρυνση της διπλωματικής στάσης έναντι της Ρωσίας.
Όλγα Μπαλαφούτη
Σημειωτέον, ότι η πρόβλεψη με βάση και τις προκρατήσεις για φέτος ήταν για 1,5 εκατ. τουρίστες, προτού ξεκινήσει η κρίση στην Ουκρανία. Με τα πρώτα γεγονότα, η πρόβλεψη έπεσε στα 1,35 εκατ. τουρίστες, ενώ μετα την κατάρριψη του αεροπλάνου το κλίμα γίνεται πιο άσχημο.
Οι νέες κυρώσεις, που θα μπορούσαν να επηρεάσουν μέχρι και ολόκληρους τομείς της βιομηχανίας, αναμένεται να εφαρμοστούν από τον Σεπτέμβριο, σύμφωνα με τους αναλυτές της Citi.
Αυτές, ενδέχεται να αφορούν στην πρόσβαση της Ρωσίας στις ευρωπαϊκές χρηματοπιστωτικές αγορές, στον περιορισμό στις κινήσεις κεφαλαίων, στα λεγόμενα αγαθά διπλής χρήσης -στρατιωτικής και πολιτικής- και στον τομέα της ενέργειας, δηλαδή του πετρελαίου και του φυσικού αερίου.
Η "έσχατη λύση για τη Δύση", σύμφωνα με δηλώσεις του Robert Burgess της Deutsche Bank στο CNBC, θα είναι οι ενεργειακοί περιορισμοί στην διαπραγμάτευση με τη Ρωσία, κάτι που θα μπορούσε να αλλάξει σοβαρά το κόστος του πετρελαίου και του φυσικού αερίου.
Το κόστος των κυρώσεων που επιβάλλουν η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι ΗΠΑ σε βάρος της Ρωσίας υφίσταται ήδη η Γερμανία και ειδικότερα η βιομηχανία της, σύμφωνα με το γερμανικό περιοδικό «Der Spiegel».
Σύμφωνα με ανάλυση του περιοδικού, κατά την τελευταία σύνοδο κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης οι ηγέτες υπερέβησαν το «ψυχολογικό εμπόδιο» που λέγεται «κυρώσεις σε βάρος συγκεκριμένων Ρώσων», αλλά και «περιορισμοί στην συνεργασία με συγκεκριμένες ρωσικές επιχειρήσεις», οι οποίες θεωρείται ότι συμβάλλουν στην αποσταθεροποίηση της κατάστασης στην Ουκρανία. Επιπλέον, οι ευρωπαϊκές αναπτυξιακές τράπεζες δεν επιτρέπεται πλέον να χορηγούν δάνεια σε ρωσικές εταιρείες. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι στην «μαύρη λίστα» των ΗΠΑ βρίσκονται η πετρελαϊκή Rosneft, η εταιρεία φυσικού αερίου Novatek, η Gazprombank και η Kalashnikov.
Εντωμεταξύ, η τιμή του ευρώ βρέθηκε νωρίτερα να διαπραγματεύεται κάτω από 1,3471 δολάρια, το χαμηλότερο επίπεδο από τις αρχές Φεβρουαρίου, καθώς οι φόβοι για τις οικονομικές επιπτώσεις από το ενδεχόμενοι νέων κυρώσεων στη Ρωσία πληθαίνουν.Ωστόσο η απόφαση της Γαλλίας να προχωρήσει στην πώληση πολεμικών πλοίων στη Μόσχα, βάσει συμφωνίας που υπεγράφη το 2011, δείχνει την αδυναμία της Ευρωπαϊκής Ένωσης να χαράξει κοινή στρατηγική.
Το επόμενο πλήγμα σε βάρος των ρωσικών επιχειρήσεων μπορεί να γίνει μόνο από τους αρχηγούς των χωρών. Για το λόγο, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις θα βρεθούν την Πέμπτη για να συζητήσουν επί συγκεκριμένης λίστας πιθανών κυρώσεων.
Η σημασία της πυρηνικής ενέργειας
Η ΕΕ θα μπορούσε εύκολα να καταλήξει να κάνει στον εαυτό της τεράστια οικονομική ζημία, σε περίπτωση που η Ρωσία απαντήσει με κλείσιμο των ροών φυσικού αερίου.Η Ρωσία είναι επίσης ένας πολύ σημαντικός εξαγωγέας πετρελαίου, αν και πρόκειται για πιο ρευστή αγορά όπου δεν είναι τόσο δύσκολο να βρεθούν εναλλακτικές λύσεις. Όμως σημαντικό ρόλο στον ενεργειακό τομέα της Ευρώπης παίζει και ο ρωσικός εφοδιασμός για την παραγωγή πυρηνικής ενέργειας, που θα μπορέσει να προκαλέσει μεγάλη αναστάτωση αφού αποτελεί μία από τις βασικές πηγές ηλεκτρισμού της ΕΕ.
Οι Ρώσοι είναι οι κύριοι προμηθευτές της πρώτης ύλης για το πυρηνικό καύσιμο, του ουρανίου. Παρόλο που υπάρχει διεθνής αγορά για το ουράνιο, η Ρωσία αντιπροσωπεύει το 18% των προμηθειών της ΕΕ (μετά το Καζακστάν και τον Καναδά).
Επιπλέον, το 30% της επεξεργασίας και του εμπλουτισμού του ουρανίου για να γίνει κατάλληλο για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας γίνεται από ρωσικές εταιρείες.Σε αυτά προστίθεται και το γεγονός ότι η ΕΕ διαθέτει ένα σημαντικό αριθμό πυρηνικών αντιδραστήρων ρωσικής κατασκευής - 18σ το σύνολο.Μπορεί κάποιες χώρες, όπως η Γερμανία, να προχωρούν στην ολική απεξάρτησή τους από την πυρηνική ενέργεια, ωστόσο τα στοιχεία δείχνουν ότι το 1/5 της ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη θα προέρχεται από πυρηνική ενέργεια τουλάχιστον μέχρι τα μέσα του αιώνα.
Η Γαλλία, για παράδειγμα, είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός και χρήστης πυρηνικής ενέργειας στον κόσμο, αφού καλύπτει το 75% της συνολικής παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, το ποσοστό είναι 18%, ενώ η Ιταλία δεν χρησιμοποιεί καθόλου πυρηνική ενέργεια.
Γεράκια και περιστέρια
Η βρετανική ομάδα Open Europe σε ανάλυσή της προσπάθησε να κατατάξει τις χώρες ανάλογα με το πόσο υπέρ ή κατά είναι σχετικά με τις κυρώσεις.Αν και σίγουρα δεν αποδεικνύει τίποτα σχετικά με τα κίνητρα των εκάστοτε κυβερνήσεων, είναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι καμία από τις χώρες πυρηνικούς αντιδραστήρες ρωσικού σχεδιασμού είναι έντονα επιθετική (γεράκι).Εκτός από την Τσεχική Δημοκρατία, όλες είναι συγκρατημένες (περιστέρια) ενώ η Βουλγαρία, είναι η πιο αρνητική από όλες σε ότι αφορά την επιβολή νέων κυρώσεων, μεταδίδει το BBC.Μπορεί το φυσικό αέριο να είναι το μεγάλο θέμα για τις εμπορικές σχέσεις μεταξύ της Ρωσίας και της ΕΕ - αλλά και η πυρηνική ενέργεια έχει εξίσου μεγάλη σημασία.
Προειδοποίηση για τις ευάλωτες χώρες
Ο Ιταλός υπουργός Οικονομικών, Pier Carlo Padoan προειδοποίησε την Τρίτη ότι οι οικονομικές κυρώσεις θα αποτελέσουν "πρόβλημα"τόσο για αυτόν που τις δέχεται όσο όμως και για αυτόν που τις επιβάλλει.Πλέον, παρατηρείται μία όλο και αυξανόμενη απόκλιση μεταξύ των κυβερνήσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το πόσο σκληρές πρέπει να είναι οι περαιτέρω κυρώσεις.Η Ιταλία έχει ήδη δηλώσει αντίθετη στο ενδεχόμενο επιβολής νέων κυρώσεων και η Γαλλία σχεδιάζει μια βασική συμφωνία με τη Ρωσία, παρά την ανησυχία για το ρόλο της στην κρίση της Ουκρανίας.
Η Γερμανία, η ευρωπαϊκή χώρα με τη μεγαλύτερη ρωσική εξάρτηση στην ενέργεια και τις εξαγωγές, προσπαθεί να κρατήσει ανοικτές τις γραμμές επικοινωνίας με την κυβέρνηση Πούτιν. Η Επιτροπή Οικονομικών Σχέσεων της Ανατολικής Ευρώπης, υποστηρίζει ότι η κρίση θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο έως και 25.000 γερμανικές θέσεις εργασίας, τη στιγμή που πρόσφατη γερμανική έρευνα δείχνει ότι ήδη η χώρα έχει πληγεί από το "πάγωμα" των σχέσεων με τη Ρωσία. Ευρωπαϊκές εταιρείες, συμπεριλαμβανομένων τραπεζών και κατασκευαστών, έχουν ήδη επιβάλλει τις δικές τους "κυρώσεις" στις ρωσικές επιχειρήσεις, τόσο στις τιμές όσο και στην καθυστέρηση των εργασιών, μέχρι να δοθεί μία πιο ξεκάθαρη λύση για την ουκρανική κρίση.
Η Σουηδία, το Ηνωμένο Βασίλειο, και μερικά από τα πρώην σοβιετικά κράτη δηλώνουν πιο ανοικτά την υποστήριξή τους για νέες ισχυρότερες ποινές. Ο George Osborne έχει προειδοποιήσει ότι η Βρετανία πρέπει να προετοιμαστεί στο ενδεχόμενο οικονομικού πλήγματος από τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας. Η ανακοίνωση μάλιστα ότι το Ηνωμένο Βασίλειο θα προβεί σε επίσημη έρευνα για το θάνατο του πρώην πράκτορα της KGB Αλεξάντερ Λιτβινένκο, στο Λονδίνο το 2006, δείχνει επίσης μια σκλήρυνση της διπλωματικής στάσης έναντι της Ρωσίας.
Όλγα Μπαλαφούτη
