Μανδαλίδης ΓιάννηςΤο
ενδιαφέρόν στις προσεχείς προεδρικές εκλογές στην Τουρκία δεν στρέφεται
τόσο στην σχεδόν σίγουρη εκλογή του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στο ύπατο
αξίωμα της χώρας, αλλά στο όνομα του διαδόχου του στην ηγεσία του
Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ).Το θέμα είναι κυρίαρχο στις παρασκηνιακές συζητήσεις εντός του
κόμματος και οι περισσότερες απόψεις συγκλίνουν υπέρ της επιστροφής του
νυν προέδρου της Δημοκρατίας, Αμπντουλάχ Γκιουλ.Ο ίδιος ο Ενρντογάν δεν έχει ακόμη ανοίξει τα χαρτιά του, θεωρείται
ωστόσο σίγουρο ότι έχει ήδη λάβει τις αποφάσεις του για την επομένη των
εκλογών της 10ης Αυγούστου.Σύμφωνα με το επικρατέστερο σενάριο, οι Ερντογάν και Γκιουλ θα
συναντηθούν μετά τις εκλογές για να ανακοινώσουν και επισήμως την
απόφαση, ωστέ να τεθεί το θέμα στα όργανα του κόμματος, τα οποία
αναμένεται να καλέσουν τον Αμπντουλάχ Γκιουλ να αναλάβει την ηγεσία του.
Στελέχη του ΑΚΡ, τα οποία επικαλείται η φιλοκυβερνητική εφημερίδα
«Turkiye», φέρονται να υποστηρίζουν ότι ο ίδιος κομματικός μηχανισιμός
που άνοιξε τον δρόμο στο Ερντογάν για την υποψηφιότητα του στην προεδρία
της Δημοκρατίας θα λειτουργήσει τώρα υπέρ του Γκιουλ.Τα στελέχη αυτά προκρίνουν το μοντέλο αυτό της ανταλλαγής ρόλων
μεταξύ των δύο πολιτικών και, παρά το γεγονός ότι στο τραπέζι πέφτουν
και άλλα ονόματα, υποστηρίζουν ότι ο πολιτικός ρεαλισμός και η κοινή
λογική επιβάλλει το δίπολο των δύο ισχυρών πολιτικών.Πιθανώς να μην πρόκειται καν για δίπολο, αφού ουδείς μπορεί να
αποκλείσει το ενδεχόμενο να διατηρήσει ο Ενρτογάν την κυριαρχία του στο
πολιτικό σύστημα, με ενίσχυση των εξουσιών του προέδρου μέσω μίας νέας
συνταγματικής αναθεώρησης.
Δεν θα είναι άλλωστε η πρώτη φορά που ο Γκιουλ θα λειτουργήσει ως
αναπληρωματικός του Ερντογάν. Την εποχή που ο δεύτερος στερούνταν των
πολιτικών του δικαιωμάτων, λόγω καταδίκης, ο Αμπντουλάχ Γκιουλ τον
αναπλήρωσε επάξια στην πρωθυπουργία μέχρι που άλλαξε ο νόμος και ο
Ερντογάν ανέλαβε τελικά καθήκοντα. Πολλοί παρομοιάζουν τη σχέση των δύο
αντρών με εκείνη των Πούτιν-Μεντβέντεβ στη Ρωσία. Ο Γκιουλ θεωρείται
τρόπον τινά ο «Μεντβέντεβ» του Ερντογάν.
Το σενάριο αυτό παρουσιάζει ωστόσο μία αδυναμία. Ο Αμπντουλάχ
Γκιουλ, επειδή δεν είναι βουλευτής, σύμφωνα με τον νόμο στην Τουρκία,
δεν μπορεί να αναλάβει καθήκοντα πρωθυπουργού. Αυτό ενισχύει το
ενδεχόμενο να υπάρξει πρόωρη προσφυγή στις κάλπες, που τοποθετείται
χρονικά γύρω στον Νοέμβριο. Αν δεν συμβεί αυτό, το εναλλακτικό σχέδιο
προβλέπει την ανάληψη προσωρινά της πρωθυπουργίας από κάποιο παλιό και
έμπιστο στέλεχος του Ερντογάν, όπως ο Αλί Μπαμπατζάν ή ο Μπιναλί
Γιλντιρίμ και ο Γκιουλ, που θα έχει ήδη εκλεγεί πρόεδρος του κόμματος,
να γίνει πρωθυπουργός μετά τις κανονικές εκλογές του 2015.
