23 Ιουλίου 2014

Παράδοση άνευ όρων και περιχαράκωση

Πούτιν: Θα συμβάλλουμε στη διεξαγωγή των ερευνών για το Boeing«Μπορεί να επιβιώσει ο Πούτιν;», διερωτάται σε χθεσινή του ανάλυση στο Stratfor o George Friedman; Σε καλύτερη διατύπωση το ερώτημα διατυπώνεται αν και κατά πόσον μια πολιτική πλήρους εναρμόνισης με τις ΗΠΑ διασφαλίζει μια μίνιμουμ κατοχύρωση των ζωτικών συμφερόντων της Μόσχας σε αντίστιξη με τους κινδύνους που εμπεριέχει η πολιτική που ακολούθησε ο ισχυρός άνδρας του Κρεμλίνου τα δεκατέσσερα χρόνια που βρίσκεται στην εξουσία.Η απάντηση είναι αρνητική. Οταν το 1991 βρέθηκαν στην εξουσία οι απερίγραπτοι Γέλτσιν και Κόζιρεφ που ανακοίνωσαν τη διάλυση της ΕΕΣΔ πρώτα στον εμβρόντητο Τζορτζ Μπους και μετά στον Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, οι ΗΠΑ μεταχειρίσθηκαν τη Ρωσία ως ηττημένη χώρα σε πόλεμο. Ξεκίνησαν από το 1993 τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ προς Ανατολάς και στην πορεία έστησαν ως πρόσχημα συνεργασίας με τη Μόσχα το Συμβούλιο ΝΑΤΟ-Ρωσίας.

Ολα τα παραπάνω κατέρρευσαν την άνοιξη του 1999, όταν οι ΗΠΑ αποφάσισαν να κηρύξουν τον πόλεμο στη Γιουγκοσλαβία και παρέκαμψαν απροσχημάτιστα τη Μόσχα και στη συνέχεια επεφύλαξαν στις ρωσικές στρατιωτικές δυνάμεις στο Κόσοβο μεταχείριση όχι εταίρου αλλά ανεπιθύμητου αντιπάλου.Από το σοκ της συμπεριφοράς των ΗΠΑ στο Κόσοβο άρχισε η αντίστροφή μέτρηση για τον Γέλτσιν και την ομάδα του, που τερματίσθηκε με την ανάδειξη του Πούτιν και την αυταρχική ανασύνταξη της Ρωσίας, τόσο στο εσωτερικό, όσο και στην πρώην ΕΣΣΔ.

 Ο Πούτιν βαριά τραυματισμένος από τη σύγκρουση στην Ουκρανία δεν κινδυνεύει στο ορατό μέλλον, γιατί πολύ απλά ουδείς μπορεί να εγγυηθεί ότι η επιστροφή στην εποχή Γέλτσιν θα είχε ως αποτέλεσμα μια ρεαλιστική συνεργασία με τις ΗΠΑ.Αντίθετα, το πιο πιθανό σενάριο, αφού «κλειδωθούν» οι Ευρωπαίοι Σύμμαχοι σε αντιπαλότητα με τη Μόσχα είναι η πυροδότηση από την Ουάσιγκτον και νέων μετώπων από τη Μολδαβία και τη Γεωργία μέχρι και τη Λευκορωσία.
Στη χθεσινή του ομιλία ο Πούτιν έδωσε το στίγμα της επιθετικής περιχαράκωσης, μίλησε για θωράκιση της χώρας με ενίσχυση των στρατιωτικών της δυνατοτήτων λόγω κινήσεων του ΝΑΤΟ αλλά και προστασίας της οικονομίας από εξωτερικές απειλές.

 Τι από τα παραπάνω είναι ρητορική εσωτερικής κατανάλωσης και τι πραγματική δυνατότητα, θα το δείξει ο χρόνος, ένα όμως είναι βέβαιο: Αν η Μόσχα κρίνει ότι η Ουκρανία ήταν το πρώτο βήμα μιας συνολικής στρατηγικής για έξωσή της από την πρώην ΕΣΣΔ, τότε δίχως αμφιβολία σε κάποια στιγμή θα χρησιμοποιήσει πολιτικά το πλεονέκτημα του πυρηνικού της οπλοστασίου, με την τοποθέτηση τακτικών πυρηνικών όπλων σε προωθημένες θέσεις.

Ο,τι και να συμβεί, είτε σκλήρυνση και περιχαράκωση υπό τον Πούτιν, είτε αποδυνάμωσή του και αντικατάστασή του με έναν πιο παρουσιάσιμο Γέλτσιν, οι ΗΠΑ θα είναι σε πολύ καλύτερη θέση διασφάλισης των ζωτικών τους συμφερόντων από ό,τι στα τέλη Νοεμβρίου του 2013, όταν ελαφρά τη καρδία οι υπουργοί Εξωτερικών των «28» επικύρωναν την Ανατολική Εταιρική Σχέση της Ε.Ε. με Ουκρανία, Μολδαβία και Γεωργία, μια φόρμουλα που πρότεινε ο υπουργός Εξωτερικών της Πολωνίας, Σικόρσκι, όταν την άνοιξη του 2009 στο Βουκουρέστι, στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ, Γερμανία και Γαλλία μπλόκαραν την έναρξη διαπραγματεύσεων για την πλήρη ένταξη του Κιέβου και της Τιφλίδας στην Ατλαντική Συμμαχία.

Το ερώτημα αν η Ρωσία αντέχει έναν νέο Ψυχρό Πόλεμο στερείται νοήματος, πολύ απλά γιατί η εναλλακτική επιλογή είναι η επιστροφή στα σύνορα των αρχών του 18ου αιώνα, όταν η Λευκορωσία και η Ουκρανία ανήκαν στην Πολωνία, οι Βαλτικές Χώρες στη Σουηδία και τους Τεύτονες Ιππότες και η ακτογραμμή της Μαύρης Θάλασσας στο υποτελές στον Σουλτάνο Χανάτο της Κριμαίας.
 
Η σκιά των πυραύλων
Αν η Μόσχα κρίνει ότι η Ουκρανία ήταν το πρώτο βήμα μιας συνολικής στρατηγικής για έξωσή της από την πρώην ΕΣΣΔ, τότε δίχως αμφιβολία σε κάποια στιγμή θα χρησιμοποιήσει πολιτικά το πλεονέκτημα του πυρηνικού της οπλοστασίου, με την τοποθέτηση τακτικών πυρηνικών όπλων σε προωθημένες θέσεις.
kapopoulos@pegasus.gr
ΕΘΝΟΣ-Γ.ΚΑΠΟΠΟΥΛΟΣ