Σπύρος Λίτσας Εκλογές δίχως αξιολόγηση του αποτελέσματος είναι σαν
κινηματογράφος με φίλους δίχως μετά να ακολουθήσει η καθιερωμένη
συζήτηση αξιολόγησης του έργου. Την προηγούμενη Κυριακή η Ευρώπη ψήφιζε
για το νέο της Ευρωκοινοβούλιο. Ποια τα συμπεράσματα των αποτελεσμάτων;
Πρώτο συμπέρασμα: Νικητής η αποχή! Είναι εξόχως απογοητευτικό,
αλλά ταυτοχρόνως ενδεικτικό της γενικότερης τάσης ότι στις κάλπες
προσήλθε κατά μέσο όρο γύρω στο 45%-50% των ψηφοφόρων. Ο κύριος λόγος
για την αποχή αυτής της κλίμακας είναι η γραφειοκρατία των Βρυξελλών. Η
Ε.Ε. εξελίσσεται σε prive λέσχη τεχνοκρατών, με κύκλο εργασιών που η
αξιολόγησή του δεν φτάνει στο εσωτερικό των κρατών-μελών. Η εξέλιξη αυτή
κατά βάση δεν είναι αρνητική, αφού αυτού του είδους τα τεχνοκρατικά
σχήματα πετυχαίνουν να μην αναμειγνύουν την πολιτική ουσία με τις
κομματικές αγκυλώσεις. Η απόσταση, όμως, που δημιουργείται μεταξύ
κοινοτικού κεκτημένου και εθνοκρατικού δεδομένου περιορίζει τη
δυνατότητα της Ενωσης να απευθύνεται σε ευρύτερες συλλογικότητες.
Αποτέλεσμα, η αποστασιοποίηση των κοινωνιών από το κοινοτικό γίγνεσθαι,
γεγονός που έγινε ιδιαιτέρως εμφανές σε κράτη όπως το Ηνωμένο Βασίλειο,
όπου οι τοπικές εκλογές συγκέντρωσαν λόγω του συγκεκριμένου της
πολιτικής διεργασίας το ενδιαφέρον της κοινωνίας σε αντίθεση με τις
ευρωκάλπες.Δεύτερο συμπέρασμα: Η άνοδος των ακροδεξιών, σοβινιστικών, αντισημιτικών κομμάτων οφείλει να προβληματίσει κάθε εχέφρονα πολίτη ή τουλάχιστον αυτούς που έχουν μια στοιχειώδη γνώση της Ιστορίας και μια ορθολογική συναίσθηση. Η επιστροφή της Ευρώπης στα ανήλιαγα μονοπάτια του Μεσοπολέμου μόνο θετική εξέλιξη δεν είναι. Τι επωάζει το αβγό του φιδιού; Η άνευ προηγουμένου λιτότητα που πλήττει την Ευρώπη καθώς επίσης και το ότι η περιχαράκωση των Ευρωπαίων ηγετών πίσω από τα γυάλινα τείχη του Στρασβούργου δεν επιτρέπει να διαπεράσουν την κοινοτική τρυφηλότητα οι οιμωγές των ανέργων από τα κλειστά ναυπηγεία του Sunderland μέχρι τα γκέτο της Νάπολης ή του Περάματος. Η άνοδος του βιοτικού επιπέδου των Ευρωπαίων πολιτών, η πτώση της ανεργίας και η πνοή ανάπτυξης στις εθνικές οικονομίες θα οδηγήσουν την Ακροδεξιά ξανά πίσω στα υπόγεια της Ιστορίας να συνομιλεί με τις Ερινύες. Η επιστροφή της Ευρώπης στον φιλελεύθερο ουμανιστικό ορθολογισμό και η οριστική απεξάρτησή της από τις νεοφιλελεύθερες εμμονές του δημοσιονομικού μαξιμαλισμού θα οδηγήσει την Ευρώπη ξανά στην ομαλότητα.
Τρίτο συμπέρασμα: Η ευρωεμβάθυνση δεν μπορεί να προχωρήσει ερήμην των πολιτών. Υφίσταται μια ισχυρή πολιτική τάση διατήρησης της ενωσιακής συμμαχικής διάστασης των εθνών - κρατών-μελών της Ε.Ε., που τοποθετείται εκ των πραγμάτων απέναντι στο ασαφές ευρωφεντεραλιστικό σχέδιο που στην πραγματικότητα κανείς - ακόμα κι από αυτούς που το ενστερνίζονται- δεν γνωρίζει τι προϋποθέτει και ποιες είναι οι αντοχές του ενωσιακού πειράματος απέναντι σε αυτού του είδους τις ομογενοποιητικές εκλογικεύσεις. Πολύ φοβάμαι ότι η Ευρώπη κινδυνεύει πολύ περισσότερο από τον ουτοπικό μαξιμαλισμό αυτών που ζητούν μετά επιτάσεως τη δημιουργία των Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης, παρά από πολιτικούς όπως ο Nigel Farage ή ο Beppe Grillo που διαμορφώνουν αυτήν τη στιγμή την πρώτη γραμμή του ανέξοδου ευρωλαϊκισμού - ευρωσκεπτικισμού. Μια πρόταση που θα μπορούσε να έχει ως αφετηρία τις σχολές πολιτικών επιστημών και διεθνών σχέσεων της Ευρώπης, πάντα τα πανεπιστήμια αποτελούν το δημιουργικό εργαστήριο ιδεών και όποιος το ξεχνά πολύ απλά αστοχεί, είναι το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα και οι Ευρωπαίοι Συντηρητικοί Μεταρρυθμιστές μαζί με τμήματα των Σοσιαλδημοκρατών (π.χ. το ιστορικό γερμανικό και το αντίστοιχο βρετανικό Εργατικό) να διαμορφώσουν τη μεγάλη συμμαχία του ευρωρεαλισμού, που θα στηρίζεται σε αρχές όπως η κοινωνική δικαιοσύνη, η ισονομία και η ισοπολιτεία, η ελεύθερη οικονομία με το κράτος σε εποπτικό ρόλο, ο αταλάντευτος ουμανισμός, υπέρ της διατήρησης της οντολογικής ετερότητας των εθνών-κρατών μέσα στο πλαίσιο της Ενωσης και της περαιτέρω ενίσχυσης των ευρωατλαντικών και ευρωισραηλινών δομών συνεργασίας σε όλους τους τομείς. Στόχος; Η παραγωγή πολιτικής οράματος με ορίζοντα το μέλλον της γηραιάς ηπείρου.
Σπύρος Ν. Λίτσας
