Στις αρχές του 1991 ο τελευταίος πρέσβης των ΗΠΑ στην Ενιαία
Γιουγκοσλαβία Τσίμερμαν μόλις επέδωσε τα διαπιστευτήριά του στις επαφές
του με την ομοσπονδιακή και την τοπική ηγεσία της χώρας έστειλε μια
ξεκάθαρη, κυνική αλλά ειλικρινή προειδοποίηση: Η γεωπολιτική αξία της
Γιουγκοσλαβίας συρρικνώθηκε με το Τέλος του Ψυχρού Πολέμου και αν εσείς
οι ίδιοι δεν συμφωνήσετε να διατηρήσετε τη χώρα σας ενωμένη, κανείς δεν
θα το πράξει στη θέση σας.Σε πιο προσεκτική διατύπωση, καθώς η
παρέμβασή του ήταν δημόσια, στην ίδια γραμμή μίλησε χθες και για τις
δραματικές εξελίξεις στο Ιράκ ο Ομπάμα: Καλό θα ήταν Σουνίτες, Σιίτες
και Κούρδοι να συνεργασθούν για την ενότητα της χώρας, αλλά αν δεν το
κάνουν οι ίδιοι, δεν θα το κάνει η Ουάσιγκτον για λογαριασμό τους.'Η, για να γίνουμε πιο κυνικοί, δεν θα λύσω εγώ το πρόβλημα που
δημιούργησε ο προκάτοχός μου Τζορτζ Μπους με την εισβολή στο Ιράκ, το
2003, όταν έδωσε τη χαριστική βολή σε ένα δικτατορικό, αυταρχικό, αλλά
κοσμικό και ενιαίο κράτος.Ο Λευκός Οίκος περίπου το είπε ανοικτά χθες: Οι ΗΠΑ μπορούν να ζήσουν και με τον νέο εν διαμορφώσει χάρτη της Μέσης Ανατολής, όπου δεν θα υπάρχει Συρία και Ιράκ, θα υπάρχει Ανεξάρτητο Κουρδιστάν με άδηλο το μέλλον της Ιορδανίας. Οι ΗΠΑ δεν πρόκειται όχι μόνο να εμπλακούν στρατιωτικά, αλλά ούτε να ξοδέψουν πολιτική ενέργεια για να σταματήσουν τους Τζιχαντιστές του ISIS, που άλλωστε εξοπλίσθηκαν και εκπαιδεύθηκαν με τη συγκατάθεσή τους από τη Σαουδική Αραβία και τα Εμιράτα με επιχειρησιακή βάση εξόρμησης τη Ν.Α. Τουρκία.
Μια ανάγνωση των χθεσινών δηλώσεων Ομπάμα δείχνει ότι θα μπορούσαμε να τις συνοψίσουμε στη φράση «ας πρόσεχε ο Μάλικι» και να διαβάζουμε πίσω από τα συμφραζόμενα «ας πρόσεχε και ο Ερντογάν».
Λύση για να ανακοπεί η επέλαση των αιμοσταγών Τζιχαντιστών της ISIS υπήρχε και εξακολουθεί να υπάρχει: Αρκούν λίγες μονάδες των πεσμεργκά του Κουρδικού Στρατού της Αυτόνομης Κουρδικής Οντότητας του Βορείου Ιράκ, ένας άρτια εκπαιδευμένος και εμπειροπόλεμος τακτικός στρατός, ή λίγες μονάδες των Φρουρών της Επανάστασης του Ιράν, που όχι απλά αναχαιτίζουν την προέλαση των τρομοκρατών, αλλά μπορούν να τους οδηγήσουν εκτός Ιράκ και να τους αποτελειώσουν μαζί με τις δυνάμεις του Ασαντ στο έδαφος της Συρίας.Τίποτε από τα παραπάνω δεν θα συμβεί: Οι Κούρδοι ενδιαφέρονται να κατοχυρώσουν άμεσα την πλήρη απόσχισή τους καταρχήν από το Ιράκ και τη Συρία, ενώ η Τεχεράνη έχει ως στρατηγική προτεραιότητα την προσέγγιση με τις ΗΠΑ και δεν πρόκειται να συγκρουσθεί με τις αμερικανικές επιλογές.
Η Μέση Ανατολή που ξέραμε, τα σύνορα της οποίας χάραξε σε έναν χάρτη με κόκκινο μολύβι το 1916 ο εκπρόσωπος της Βρετανίας Sykes και ο εκπρόσωπος της Γαλλίας Picot, μας αποχαιρετά.
Τον πιο ακριβό λογαριασμό από την κατάρρευση του status quo στη Μέση Ανατολή θα το πληρώσει από ό,τι φαίνεται η Τουρκία των Ερντογάν - Νταβούτογλου, η οποία φέρει ιστορική ευθύνη για την ενδυνάμωση της ISIS: Η κατάρρευση των συνόρων του 1916 οδηγεί στη δημιουργία ενός ανεξάρτητου και πλούσιου σε πετρελαϊκά κοιτάσματα Κουρδιστάν, που δεν χρειάζεται πλέον την προστασία της Αγκυρας, αλλά και μπορεί να εναντιωθεί έμπρακτα σε κάθε απόπειρα παρέμβασης της Τουρκίας.
Αν ο Φρίντμαν διατύπωσε την εναντίωση του στο Κέινς με το δόγμα «Η αγορά αυτορρυθμίζεται», χθες, άθελά του ο Ομπάμα έδωσε το περίγραμμα ενός υπό διατύπωση δόγματος για αυτορρύθμιση των γεωπολιτικών ισορροπιών.
Παράπλευρες απώλειες
Τον πιο ακριβό λογαριασμό από την κατάρρευση του status quo στη Μέση Ανατολή θα το πληρώσει από ό,τι φαίνεται η Τουρκία των Ερντογάν - Νταβούτογλου, η οποία φέρει ιστορική ευθύνη για την ενδυνάμωση της ISIS: Η κατάρρευση των συνόρων του 1916 οδηγεί στη δημιουργία ενός ανεξάρτητου και πλούσιου σε πετρελαϊκά κοιτάσματα Κουρδιστάν.
