Του Σάββα Ιακωβίδη
- Ενδιαφέρουσα επιστημονική ημερίδα από τον Σύνδεσμο Αξιωματικών
- Η επεκτατική πολιτική της Τουρκίας - Η Κύπρος, περιφερειακή δύναμη ή επαρχία της Τουρκίας; - Δύο δόγματα ασφαλείας για την Κύπρο - Ο άξονας Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ
- ΕΑΝ Η ΚΥΠΡΟΣ δεν καταστεί μέρος μιας τριμερούς περιφερειακής δύναμης με την Ελλάδα και το Ισραήλ, τότε θα κινδυνέψει να καταστεί επαρχία της Τουρκίας
Το μέγιστο πρόβλημα που η Κυπριακή Δημοκρατία αντιμετωπίζει ανέκαθεν είναι η ασφάλειά της. Με αυτή νοείται η θωράκισή της έναντι της δεδομένης και αταλάντευτης τουρκικής επιθετικότητας εναντίον της, που ήδη υλοποιήθηκε διά της εισβολής και συνεχιζόμενης κατοχής του 37% του κυπριακού και ευρωπαϊκού εδάφους. Η τουρκική απειλή συναρτάται προς τα γνωστά σχέδια της Άγκυρας για επανάκτηση της νήσου ως αναπόσπαστου τμήματος της γεωπολιτικής και στρατηγικής επιρροής της στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής και της ανάδειξής της σε περιφερειακή ή και παγκόσμια δύναμη.Η τουρκική πολιτική διαζωγραφίστηκε με ωμότητα και κυνισμό από τον Υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας, Νταβούτογλου. Στο γνωστό βιβλίο του, «Στρατηγικό Βάθος», υπογραμμίζει πως ακόμα και ένας Τούρκος να βρισκόταν στην Κύπρο, το νησί είναι πολύτιμο για τη χώρα του, εξαιτίας της θέσης του, επειδή εξυπηρετεί τα εθνικά της συμφέροντα.
Οι κυπριακές κυβερνήσεις, από την εποχή του Μακαρίου μέχρι σήμερα δεν έδωσαν, ως όφειλαν, τη δέουσα προσοχή ούτε πήραν μακράς πνοής αποφάσεις για να εγγυηθούν την ασφάλεια του νησιού. Ακόμα και σήμερα, που η Κυβέρνηση και η πολιτική ηγεσία κοκορεύονται για τη γεωπολιτική και ενεργειακή αναβάθμιση της Κύπρου, μετά την ανακάλυψη υδρογονανθράκων, δεν λαμβάνεται κανένα σχεδόν μέτρο ενίσχυσης και αναβάθμισης της μαχητικής, οπλικής, τεχνολογικής και άλλης ικανότητας της Εθνικής Φρουράς, ως της αιχμής του κυπριακού δόρατος για την υπεράσπιση της Κύπρου και των πόρων της.Πρόσφατα, ο Σύνδεσμος Αξιωματικών Κυπριακού Στρατού, στο πλαίσιο των ενδιαφερόντων του, ειδικά για θέματα άμυνας και ασφάλειας, διοργάνωσε επιστημονική ημερίδα προς τιμήν του ερευνητή Κώστα Π. Κύρρη. Εισηγητές ήταν: Αντιστράτηγος ε.α. Φοίβος Κλόκκαρης, δρ Γιάννος Χαραλαμπίδης, δρ Γεώργιος Κέντας και ο σχης ε.α. Ανδρέας Λοΐζου.
Βίαιη ισλαμοποίηση
Στην εισήγησή του, με θέμα «Το πρόβλημα της ασφάλειας της Κύπρου λόγω της επεκτατικής πολιτικής της Τουρκίας», ο αντιστράτηγος Φ. Κλόκκαρης ανέλυσε εκτενώς την κατάσταση στην Κύπρο σε συνάρτηση προς τους γεωπολιτικούς και στρατηγικούς στόχους της Τουρκίας. Εξαιτίας της τούρκικης κατοχής, είπε, τα κατεχόμενα εδάφη μας παρουσιάζουν μιαν εφιαλτική εικόνα τουρκοποίησης. Ο κατεχόμενος Βορράς ισλαμοποιήθηκε βίαια. Η ασφάλεια της Κύπρου διατρέχει κίνδυνο από την επεκτατική πολιτική της Τουρκίας, η οποία έχει βάλει στο στόχαστρό της την κυπριακή ΑΟΖ επειδή οι υδρογονάνθρακες έχουν αναβαθμίσει τη γεωπολιτική σημασία της Κύπρου.
Η Τουρκία θέλει επίσης να καταργήσει την Κυπριακή Δημοκρατία, τελευταίο οχυρό που απέμεινε για την επιβίωσή μας, αλλά και να ασκήσει στρατηγικό έλεγχο επί ολόκληρης της Κύπρου με την εγκατάσταση καθεστώτος υπό την κηδεμονία της. Όπως είπε ο Φ. Κλόκκαρης, η Τουρκία θα επιτύγχανε στα σχέδιά της αν το 2004 υιοθετείτο το σχέδιο Ανάν. Αυτό επιδιώκει και τώρα με τις συνομιλίες. Ο Ελληνισμός, υπογράμμισε, έχει περιέλθει σε στρατηγικό αδιέξοδο και διερωτήθηκε ποιο είναι το μέλλον της Κύπρου, με υποβαθμισμένους τους συντελεστές ισχύος, οικονομίας, άμυνας και διπλωματίας, αφού η Τουρκία μόνο την ισχύ του αντιπάλου υπολογίζει. Με τη συμμετοχή ολόκληρου του Ελληνισμού, κατέληξε, ο αγώνας επιβάλλει επιμονή, αντίσταση, διεκδίκηση και ισχυροποίηση της ελληνικής μας ταυτότητας.
Το φυσικό αέριο ως στρατηγικό εργαλείο
Στη δική του εισήγηση, με θέμα «Περιφερειακή δύναμη ή επαρχία της Τουρκίας», ο δρ Γιάννος Χαραλαμπίδης υπογράμμισε πως το φυσικό αέριο αποτελεί στρατηγικό εργαλείο, το οποίο μπορεί να τύχει διαχείρισης από περιφερειακές ή παγκόσμιες δυνάμεις. Η Κύπρος είναι μια μικρή χώρα με δυσανάλογο, πλέον, πλούτο, όπως είναι το φυσικό αέριο. Από την άλλη, έχουμε μια Τουρκία, η οποία διεκδικεί την πρωτοκαθεδρία ως περιφερειακή δύναμη και τελεί σε αντιπαράθεση με το Ισραήλ, που δεν διαθέτει στρατηγικό βάθος και ως μοναδική διέξοδός του είναι η Κύπρος, με την οποία έχει σύγκλιση ενεργειακών και στρατηγικών συμφερόντων.
Οι εξελίξεις στην Ουκρανία αναγκάζουν τη Γερμανία και γενικότερα την Ε.Ε. να εξεύρουν εναλλακτικές ενεργειακές οδούς, μεταξύ των οποίων και η Κύπρος, της οποίας όμως τα φυσικό αέριο όπως και της Ελλάδας εποφθαλμιά η Τουρκία, η οποία εμφανίζεται ως κεντρικός ενεργειακός κόμβος χωρίς όμως δικό της ενεργειακό πλούτο. Το ενδιαφέρον της Γερμανίας ενισχύει και προεκτείνει τη δυνατότητα της δημιουργίας του άξονα Ισραήλ, Κύπρου και Ελλάδας στη λογική μιας τριμερούς περιφερειακής δύναμης από τα Βαλκάνια ώς τη Μέση Ανατολή, που θα αποτρέπει και την τουρκική απειλή, η οποία τροφοδοτείται από τη δική μας αδυναμία.
Συνεπώς, παρατηρεί ο δρ Χαραλαμπίδης, μια τέτοια εξέλιξη ενισχύει τις συνθήκες σταθερότητας και επιτρέπει στην Κυπριακή Δημοκρατία να διαχειριστεί τον ενεργειακό της πλούτο επί τη βάσει μιας συμμαχίας, που θα ισοζυγίζει τα υφιστάμενα ισοζύγια δυνάμεων, γεγονός που θα αυξάνει ταυτοχρόνως τις πιθανότητες για την εξεύρεση δημοκρατικής λύσης επί των αρχών και αξιών της Ε.Ε. που αποτελούν απαραίτητα στοιχεία βιωσιμότητας.
Εάν η Κύπρος, είπε, δεν καταστεί μέρος μιας τριμερούς περιφερειακής δύναμης με την Ελλάδα και το Ισραήλ, τότε θα κινδυνέψει να καταστεί επαρχία της Τουρκίας ως περιφερειακή δύναμη που θέλει να είναι. Το σενάριο αυτό ενισχύεται στην περίπτωση λύσης στο πλαίσιο της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας, η οποία συνιστά από το 1956 τον στρατηγικό τουρκικό στόχο, που είναι συνώνυμος, όπως οι ίδιοι οι Τούρκοι υποστηρίζουν, με τη διχοτόμηση. Υπό αυτές τις συνθήκες, και μάλιστα χωρίς η Κύπρος να διαθέτει ισχύ, θα τριχοτομηθεί η κυπριακή υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ μεταξύ των δυο συνιστώντων κρατών και της Τουρκίας, η οποία ως περιφερειακή δύναμη θα ελέγξει και τον ενεργειακό πλούτο μας ειδικώς εάν δεν φτιάξουμε το τερματικό στο Βασιλικό και προσθέσουμε ακόμη ένα βήμα επισφράγισης της προτεκτορατοποίησής μας με τον αγωγό μέσω Τουρκίας.
Δύο δόγματα ασφάλειας
Ο ΔΡ Γεώργιος Κέντας παρουσίασε τη δική του εισήγηση, με θέμα: «Δύο δόγματα ασφάλειας για την Κύπρο». Τα στρατηγικά δεδομένα που έχουμε ενώπιόν μας, είπε, οδηγούν σε ένα ασφαλές συμπέρασμα: Η Κυπριακή Δημοκρατία χρειάζεται, πρέπει να διατηρεί, δυο δόγματα ασφάλειας. Ένα δόγμα αποτροπής έναντι της τουρκικής επεκτατικής πολιτικής και ένα δόγμα ασφαλείας και επιτήρησης της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης της Δημοκρατίας. Αυτά τα δυο δόγματα ασφάλειας έχουν ιδιαιτερότητες και διαφορετικές απαιτήσεις, πλην όμως πρέπει να αντιμετωπιστούν στο πλαίσιο μιας ενιαίας στρατηγικής εθνικής ασφάλειας.
Αφού ανέλυσε τα δύο δόγματα, ο δρ Κέντας υπογράμμισε πως, «όσο αναβαθμίζονται οι κατοχικές δυνάμεις και όσο υποβαθμίζονται οι δυνάμεις της Κυπριακής Δημοκρατίας και της Ελλάδας στο νησί, τόσο πιο ευνοϊκοί γίνονται και οι όροι διευθέτησης των ζητημάτων ασφάλειας και άμυνας προς όφελος της Τουρκίας. Η Άγκυρα έχει αντιληφθεί πολύ καλά το ζήτημα αυτό και επενδύει με συστηματικό τρόπο στην πολιτική αξιοποίηση της ανισορροπίας ισχύος και της συνεχούς συρρίκνωσης της αποτρεπτικής ικανότητας της Ε.Φ. Μόνο όλοι όσοι δεν το κατανοούν αυτό το δεδομένο δογματίζουν με το απελπιστικό σύνθημα "αφού δεν πρόκειται να κάνουμε πόλεμο, τότε τι χρειαζόμαστε την άμυνα"».
Ο δρ Κέντας πρόσθεσε: «Οι εξελίξεις τα τελευταία δυο χρόνια δείχνουν τις δυνατότητες και τις προοπτικές της Κυπριακής Δημοκρατίας στον τομέα της ενεργειακής ασφάλειας. Κατ' αρχάς πρέπει να σημειωθεί ότι τα κράτη (της περιοχής), όπως και άλλοι σημαντικοί δρώντες, όπως η Ε.Ε. και όλα τα μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, αναγνωρίζουν στην Κυπριακή Δημοκρατία όλα τα κυριαρχικά της δικαιώματα στην αξιοποίηση του φυσικού της πλούτου στην ΑΟΖ της.
Δεύτερο, έχει δημιουργηθεί ένα ισχυρό εμπορικό συμφέρον από τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Τρίτο, για πρώτη φορά στην ιστορία έχουν χαραχθεί θαλάσσια σύνορα στην Ανατολική Μεσόγειο, τα οποία γίνονται αποδεκτά από όλους.
Τέταρτο, στην περίπτωση της διαφοράς μεταξύ Ισραήλ και Λιβάνου, τα δύο μέρη έχουν ζητήσει από την Κυπριακή Δημοκρατία να μεσολαβήσει προκειμένου να βρεθεί λύση στο πρόβλημα που προέκυψε. Αυτό δείχνει τον σημαντικό ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η Κυπριακή Δημοκρατία για τέτοιου είδους ζητήματα.
Πέμπτο, ο βαθμός σεβασμού προς τα δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ΑΟΖ της έχει επιβεβαιωθεί με σαφή τρόπο από την Αίγυπτο, η οποία, παρόλες τις «παροτρύνσεις» της Τουρκίας, τα οικόπεδα τα οποία παρουσίασε σε χάρτες στον χώρο της ΑΟΖ της, είναι σε πλήρη αρμονία με τα συμφωνηθέντα με την Κυπριακή Δημοκρατία και με ό,τι απορρέει από αυτά.
Αφού υπογράμμισε την ύψιστη αναγκαιότητα η Ελλάδα να επανέλθει δυναμικά στην Ανατολική Μεσόγειο, ο δρ Κέντας υποστήριξε: «Η πρώτιστη ανάγκη για την Κυπριακή Δημοκρατία είναι η επιτήρηση της ΑΟΖ της με ηλεκτρονικά μέσα και δυνατότητες. Η Λευκωσία πρέπει να έχει σαφή εικόνα για όλες τις κινήσεις στην ΑΟΖ της.
»Δεύτερο, απαιτείται η δυνατότητα διεξαγωγής ενεργειών έρευνας και διάσωσης στην κυπριακή ΑΟΖ, ιδιαίτερα στις περιοχές όπου διεξάγονται έρευνες από τις αδειούχες εταιρείες.
»Τρίτο, η Κυπριακή Δημοκρατία πρέπει να είναι σε θέση να επιδεικνύει τη σημαία της στην ΑΟΖ».
Σύστημα συλλογικής ασφάλειας
Τελευταίος εισηγητής ήταν ο σχης ε.α. Ανδρέας Λοΐζου, με θέμα: «Στρατηγικός άξονας Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ». Αφού ανέλυσε εκτενώς την κατάσταση στην οποία βρίσκονται σήμερα η Ελλάδα, η Κύπρος και το Ισραήλ, αναφέρθηκε σε οκτώ λόγους για τους οποίους επιβάλλεται η αλλαγή στρατηγικής εκ μέρους της ελληνικής πλευράς. Και υπέδειξε:
«Λόγω της θέσης της, των γειτόνων της, της ευρύτερης αστάθειας στην περιοχή και της ιστορίας της, η Κύπρος επιβάλλεται να διασφαλιστεί συμμετέχοντας σε σύστημα Συλλογικής Ασφάλειας και Συμμαχίας με χώρες, με τις οποίες έχει κοινά συμφέροντα, δηλαδή την Ελλάδα και το Ισραήλ. Η Στρατηγική Συνεργασία - Συμμαχία, Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ θ’ αποτελέσει τον αντίποδα στην τουρκική προκλητικότητα και επιθετικότητα.
Επίσης θεωρώ αυτονόητο ότι το Δόγμα του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου επιβάλλεται όπως αναζωογονηθεί επί νέας βάσης.
»Σ’ ό,τι αφορά το Σύστημα Συλλογικής Ασφάλειας, πρέπει, σε πρώτο χρόνο και δη το συντομότερο δυνατό (μια και αυτό συμπεριλαμβάνεται και στις προεκλογικές δεσμεύσεις του Προέδρου της Δημοκρατίας), η Κύπρος να αιτηθεί την ένταξή της στο πρόγραμμα, Συνεταιρισμός για την Ειρήνη (ΣγΕ), να συνάψει Συμφωνία Ασφαλείας με το ΝΑΤΟ και σε μεταγενέστερο στάδιο να μελετήσει την ένταξή της σ' αυτό.
»Είναι μεγάλη ανακολουθία και άνευ ουσίας», κατέληξε, «αλλά και επιζήμιο, μια χώρα να μετέχει στην Ε.Ε., έχοντας μειωμένη συμμετοχή στον τομέα της ασφάλειας, που στην ουσία γι' αυτό εντάχθηκε στην Ε.Ε. Τέλος, ο χρόνος είναι ένας βασανιστικός παράγων, και η αναβλητικότητά μας δυνατόν να αποβεί μοιραία στο θέμα των υδρογονανθράκων».
