Μια ιστορία γεμάτη με μάχες, εναλλαγές εξουσίας, εμπόριο και πετρέλαιο
είναι η ιστορία της δεύτερης μεγαλύτερης πόλης του Ιράκ, της Μοσούλης,
της ιρακινής πρωτεύουσας του Σουνιτικού Ισλάμ που πλέον βρίσκεται υπό
τον έλεγχο του Ισλαμικού Κράτους του Ιράκ και του Λεβάντε.
Η μοναδική γεωγραφική της θέση, η πληθυσμιακή της σύνθεση και ο πλούτος
της σε φυσικούς πόρους ανέκαθεν έπαιζαν σημαντικό ρόλο στην ιστορία της
πόλης, όπως εξάλλου και τα τελευταία 20 χρόνια.
Οι τεράστιες ποσότητες πετρελαίου που υπάρχουν στην περιοχή όπου παράγονται 3,6 εκατομμύρια βαρέλια αργού πετρελαίου ημερησίως, έχουν αποτελέσει το μήλον της Εριδος μεταξύ των τοπικών πληθυσμών και των εκάστοτε κυβερνήσεων, αλλά και των χωρών της Δύσης από το 1920 που ανακαλύφθηκαν μέχρι και το 2014. Από τη Μοσούλη περνάει επίσης ο μεγαλύτερος πετρελαιαγωγός του Ιράκ, ο αγωγός που ενώνει το Κιρκούκ με την πόλη-λιμάνι του Τσεϊχάν και ο οποίος έχει δυνατότητα μεταφοράς μέχρι και 1,6 εκατομμυρίων βαρελιών ημερησίως, ενώ στο προσεχές μέλλον σχεδιαζόταν η μεταφορά και φυσικού αερίου. Η παραγωγή της Μοσούλης σε πετρέλαιο είναι μακράν η μεγαλύτερη στην ευρύτερη περιοχή καθώς η παραγωγή του Κιρκούκ που φτάνει τα 167.000 βαρέλια ημερησίως δεν μπορεί καν να συγκριθεί με αυτήν της Μοσούλης.
Εκκαθαρίσεις Κούρδων
Την εποχή του Σαντάμ Χουσεΐν οι πληθυσμοί των Κούρδων της περιοχής
γύρω από τη Μοσούλη είχαν υποφέρει από τις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις
του καθεστώτος, ενώ στην πόλη στάθμευαν περίπου 7.000 αξιωματικοί του
ιρακινού στρατού και τουλάχιστον 100.000 στρατιώτες. Η Μοσούλη την
τελευταία δεκαετία έχει υπάρξει οικονομικό και οργανωτικό κέντρο για τις
ομάδες των τζιχαντιστών της Αλ Κάιντα και άλλων ομάδων και από το 2003
και μέχρι το 2009 έχει γίνει τρεις φορές θέατρο επιχειρήσεων των
αμερικανικών δυνάμεων και του ιρακινού στρατού. Η Μοσούλη με
την αμερικανική εισβολή, από τις 11 Απριλίου του 2003 που καταλήφθηκε
από τις αμερικανικές και κουρδικές δυνάμεις, μετατράπηκε σε κέντρο
στάθμευσης των 21.000 ανδρών της 101ης Αερομεταφέρομενης Μεραρχίας υπό
τις διαταγές του στρατηγού Ντέιβιντ Πετρέους. Οι επιθέσεις κατά
αμερικανικών στόχων δεν άργησαν να έρθουν από την πλευρά της ιρακινής
αντίστασης, αλλά και των τζιχαντιστών.
Η μάχη της Μοσούλης ξέσπασε παράλληλα με τη δεύτερη μάχη της Φαλούτζα, του άλλου σημαντικού προπυργίου της Αλ Κάιντα του Ιράκ τον Νοέμβριο του 2004. Οι βομβιστικές επιθέσεις από την πλευρά της αντίστασης και των τζιχαντιστών συνεχίστηκαν για αρκετά χρόνια παρότι οι Αμερικανοί και οι σύμμαχοί τους επικράτησαν. Η επόμενη φορά που η Μοσούλη βρέθηκε στο επίκεντρο ήταν το 2008, κατά τη διάρκεια της εκστρατείας υπό τους Αμερικανούς για τον έλεγχο ολόκληρης της επαρχίας Νινευή που ξεκίνησε το 2007. Η ιρακινή αντίσταση και οι ομάδες των ισλαμιστών μέχρι το 2007 είχαν χάσει τις βάσεις τους στο Ιράκ και η μοναδική πόλη όπου είχαν σημαντική παρουσία ήταν η Μοσούλη.
Ξέφυγαν οι αντάρτες
Αυτό ήταν αποτέλεσμα κυρίως εξαιτίας της γεωγραφικής της θέσης στην κοιλάδα του ποταμού Τίγρη και πολύ κοντά στα σύνορα με τη Συρία, την Τουρκία και το Ιράν. Και πάλι η επιχείρηση κατά των ανταρτών και των τζιχαντιστών δεν κατέληξε σε ολοκληρωτική ήττα τους καθώς πολλοί πέρασαν τα σύνορα ή κατέφυγαν στα βουνά της περιοχής και συνέχισαν τις τρομοκρατικές επιθέσεις τους.
Λίγο μετά την πρόσφατη αστραπιαία κατάληψη της πόλης από τους άνδρες του Ισλαμικού Κράτους του Ιράκ και του Λεβάντε, μια είδηση που σχετίζεται με την επέλαση του ISIL προκάλεσε ιδιαίτερη αίσθηση. Οι τζιχαντιστές που κρατούν εδάφη και της Συρίας, διέλυσαν το ανάχωμα που βρίσκεται στα σύνορα Συρίας-Ιράκ, με το σύνθημα «Τέλος στη συνθήκη Σάικς - Πικό». Η εν λόγω μυστική συμφωνία μεταξύ Γαλλίας και Αγγλίας που υπεγράφη το 1916 και όρισε τα σύνορα των κρατών που θα προέκυπταν από τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο συνδέεται άμεσα με την ιστορία της Μοσούλης.
Η πόλη βρισκόταν σε περιοχή που θα περνούσε υπό τον έλεγχο της Γαλλίας, όμως μέχρι το τέλος του πολέμου βρέθηκαν πετρέλαια και έτσι τα βρετανικά στρατεύματα έσπευσαν να την καταλάβουν μετά το τέλος του Πολέμου, προκαλώντας την οργή της Τουρκίας που κρατούσε την πόλη μέχρι τη συνθηκολόγηση του 1918. Η μοίρα της πόλης αποφασίστηκε τελικά το 1926, ακόμη πιο μετά δηλαδή κι από τη Συνθήκη της Λωζάνης.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΤΑΣΙΝΟΠΟΥΛΟΣ
Βυθίζεται στη φωτιά του εμφυλίου το Ιράκ
Χαοτική είναι η κατάσταση στο Ιράκ καθώς η προέλαση των τζιχαντιστών του Ισλαμικού Κράτους στο Ιράκ και το Λεβάντε (ISIL) προς τη Βαγδάτη αναζωπυρώνει τη φωτιά του εμφυλίου σπαραγμού που καίει εδώ και χρόνια τη χώρα.Η ταχύτητα της προέλασης των κατά κύριο λόγο Σουνιτών μαχητών του ISIL προς την ιρακινή πρωτεύουσα από τρεις κατευθύνσεις ανακόπηκε χθες καθώς ξέσπασαν μάχες με δυνάμεις του ιρακινού στρατού και πολιτοφυλακές Σιιτών που πήραν τα όπλα ύστερα από έκκληση του ανώτατου θρησκευτικού ηγέτη του σιιτικού Ισλάμ στη χώρα του Μεγάλου Αγιατολάχ Αλί αλ Σιστανί.
Με τη λήξη της προσευχής της Παρασκευής, ο αλ Σιστανί σε μήνυμά του που ακούστηκε από τα μεγάφωνα των τζαμιών ανέφερε: «Οι πολίτες που μπορούν να πάρουν τα όπλα και να πολεμήσουν τους τρομοκράτες για να υπερασπιστούν τη χώρα τους, τον λαό τους και τους ιερούς τους τόπους, θα πρέπει να δηλώσουν εθελοντές και να καταταγούν στις δυνάμεις ασφαλείας για να φέρουν εις πέρας αυτόν τον ιερό σκοπό».
Μάχες έχουν ξεσπάσει στην Μπαϊτζί, τη Ρασάντ, τη Σουλεϊμάν Μπεγκ, τη Σαμάρα, τη Μουκταντίγια και την Μπακούμπα, ενώ πολιτοφυλακές Σιιτών έχουν λάβει θέσεις στις ιερές τους πόλεις, την Κερμπάλα και τη Νατζάφ.
Παράλληλα, κουρδικές δυνάμεις μετά την κατάληψη του Κιρκούκ προωθούνται προς Νότον και όπως δήλωσε ο κυβερνήτης της επαρχίας Ντιγιάλα, Φουράτ αλ Ταμίμι, οι Πεσμεργκά, μετά την αποχώρηση του στρατού, έχουν καταλάβει τη Σααντίγια και την Τζαλάουλα βορειοανατολικά της Μπακούμπα.
Βομβαρδισμοί
Σε κάποιες περιπτώσεις υπάρχουν αναφορές και για αψιμαχίες μεταξύ των ανδρών των πολιτοφυλακών των Σιιτών με τους άνδρες του στρατού. Στο Τικρίτ αλλά και πιο βόρεια υπήρξαν αναφορές για βομβαρδισμούς θέσεων των ανταρτών από ελικόπτερα του στρατού.
Από την πλευρά του ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εσωτερικών του Ιράκ Σαάντ Μαάν ανέφερε ότι η κυβέρνηση έχει καταρτίσει συγκεκριμένο σχέδιο για την προστασία της Βαγδάτης.
Την ίδια ώρα πάντως βίντεο από την κατειλημμένη Μοσούλη δείχνουν τους μαχητές του ISIL να παρελαύνουν στους δρόμους της πόλης και από πάνω να πετούν ελικόπτερα, τα οποία πιθανόν ελέγχουν οι ίδιοι.
Επιπλέον όσον αφορά τις δραστηριότητες της οργάνωσης στη Συρία, υπάρχουν αναφορές που κάνουν λόγο για προσωρινή παύση των επιχειρήσεών τους εκεί καθώς καταφθάνουν τα λάφυρα από το Ιράκ. Οπως αναφέρουν οι ειδικοί, πρόκειται για εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια και βαρύ οπλισμό, όπως τεθωρακισμένα οχήματα και Humvee.
Από την πλευρά της η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί παγωμένη τις εξελίξεις, με τον εκπρόσωπο της Υπηρεσίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ Ρούπερτ Κόλβιλ να ανακοινώνει χθες ότι οι τζιχαντιστές του ISIL προχωρούν σε μαζικές εκτελέσεις κρατουμένων στις πόλεις που έχουν καταλάβει.
Τους ισχυρισμούς του Κόλβιλ ενισχύουν φήμες που κυκλοφορούν στο Διαδίκτυο για εκτέλεση 1.700 Σιιτών στρατιωτών που είχαν αιχμαλωτιστεί στο Τιρκίτ. Από την πλευρά τους οι ΗΠΑ φαίνονται διστακτικές ως προς την απάντησή τους, παρά τις δηλώσεις Ομπάμα πως το ενδεχόμενο βομβαρδισμού από αέρος παραμένει ανοιχτό.Σε δηλώσεις του ο Αμερικανός ΥΠΕΞ Τζον Κέρι ανέφερε ότι πρέπει η απάντηση των ΗΠΑ να είναι άμεση, ενώ από την πλευρά της η Χίλαρι Κλίντον ανέφερε ότι δεν είναι καλή χρονική στιγμή για μια αμερικανική απάντηση.
Σε νέες δηλώσεις του πάντως ο Αμερικανς πρόεδρος τόνισε ότι το πρόβλημα είναι τοπικό και δεν υπάρχει γρήγορη λύση.
Επίσης όπως ανέφερε οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν να παρατηρούν στενά την εξέλιξη της κατάστασης, όμως δεν θα είναι αυτές που θα επιλύσουν το πρόβλημα.
http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22769&subid=2&pubid=64022369\
Πρόσφυγες εγκαταλείπουν πεζή τη Μοσούλη μετά την κατάληψη της πόλης από τους τζιχαντιστές
Η μοναδική γεωγραφική της θέση, η πληθυσμιακή της σύνθεση και ο πλούτος
της σε φυσικούς πόρους ανέκαθεν έπαιζαν σημαντικό ρόλο στην ιστορία της
πόλης, όπως εξάλλου και τα τελευταία 20 χρόνια.Οι τεράστιες ποσότητες πετρελαίου που υπάρχουν στην περιοχή όπου παράγονται 3,6 εκατομμύρια βαρέλια αργού πετρελαίου ημερησίως, έχουν αποτελέσει το μήλον της Εριδος μεταξύ των τοπικών πληθυσμών και των εκάστοτε κυβερνήσεων, αλλά και των χωρών της Δύσης από το 1920 που ανακαλύφθηκαν μέχρι και το 2014. Από τη Μοσούλη περνάει επίσης ο μεγαλύτερος πετρελαιαγωγός του Ιράκ, ο αγωγός που ενώνει το Κιρκούκ με την πόλη-λιμάνι του Τσεϊχάν και ο οποίος έχει δυνατότητα μεταφοράς μέχρι και 1,6 εκατομμυρίων βαρελιών ημερησίως, ενώ στο προσεχές μέλλον σχεδιαζόταν η μεταφορά και φυσικού αερίου. Η παραγωγή της Μοσούλης σε πετρέλαιο είναι μακράν η μεγαλύτερη στην ευρύτερη περιοχή καθώς η παραγωγή του Κιρκούκ που φτάνει τα 167.000 βαρέλια ημερησίως δεν μπορεί καν να συγκριθεί με αυτήν της Μοσούλης.
Εκκαθαρίσεις Κούρδων
Η μάχη της Μοσούλης ξέσπασε παράλληλα με τη δεύτερη μάχη της Φαλούτζα, του άλλου σημαντικού προπυργίου της Αλ Κάιντα του Ιράκ τον Νοέμβριο του 2004. Οι βομβιστικές επιθέσεις από την πλευρά της αντίστασης και των τζιχαντιστών συνεχίστηκαν για αρκετά χρόνια παρότι οι Αμερικανοί και οι σύμμαχοί τους επικράτησαν. Η επόμενη φορά που η Μοσούλη βρέθηκε στο επίκεντρο ήταν το 2008, κατά τη διάρκεια της εκστρατείας υπό τους Αμερικανούς για τον έλεγχο ολόκληρης της επαρχίας Νινευή που ξεκίνησε το 2007. Η ιρακινή αντίσταση και οι ομάδες των ισλαμιστών μέχρι το 2007 είχαν χάσει τις βάσεις τους στο Ιράκ και η μοναδική πόλη όπου είχαν σημαντική παρουσία ήταν η Μοσούλη.
Ξέφυγαν οι αντάρτες
Αυτό ήταν αποτέλεσμα κυρίως εξαιτίας της γεωγραφικής της θέσης στην κοιλάδα του ποταμού Τίγρη και πολύ κοντά στα σύνορα με τη Συρία, την Τουρκία και το Ιράν. Και πάλι η επιχείρηση κατά των ανταρτών και των τζιχαντιστών δεν κατέληξε σε ολοκληρωτική ήττα τους καθώς πολλοί πέρασαν τα σύνορα ή κατέφυγαν στα βουνά της περιοχής και συνέχισαν τις τρομοκρατικές επιθέσεις τους.
Λίγο μετά την πρόσφατη αστραπιαία κατάληψη της πόλης από τους άνδρες του Ισλαμικού Κράτους του Ιράκ και του Λεβάντε, μια είδηση που σχετίζεται με την επέλαση του ISIL προκάλεσε ιδιαίτερη αίσθηση. Οι τζιχαντιστές που κρατούν εδάφη και της Συρίας, διέλυσαν το ανάχωμα που βρίσκεται στα σύνορα Συρίας-Ιράκ, με το σύνθημα «Τέλος στη συνθήκη Σάικς - Πικό». Η εν λόγω μυστική συμφωνία μεταξύ Γαλλίας και Αγγλίας που υπεγράφη το 1916 και όρισε τα σύνορα των κρατών που θα προέκυπταν από τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο συνδέεται άμεσα με την ιστορία της Μοσούλης.
Η πόλη βρισκόταν σε περιοχή που θα περνούσε υπό τον έλεγχο της Γαλλίας, όμως μέχρι το τέλος του πολέμου βρέθηκαν πετρέλαια και έτσι τα βρετανικά στρατεύματα έσπευσαν να την καταλάβουν μετά το τέλος του Πολέμου, προκαλώντας την οργή της Τουρκίας που κρατούσε την πόλη μέχρι τη συνθηκολόγηση του 1918. Η μοίρα της πόλης αποφασίστηκε τελικά το 1926, ακόμη πιο μετά δηλαδή κι από τη Συνθήκη της Λωζάνης.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΤΑΣΙΝΟΠΟΥΛΟΣ
Βυθίζεται στη φωτιά του εμφυλίου το Ιράκ
Χαοτική είναι η κατάσταση στο Ιράκ καθώς η προέλαση των τζιχαντιστών του Ισλαμικού Κράτους στο Ιράκ και το Λεβάντε (ISIL) προς τη Βαγδάτη αναζωπυρώνει τη φωτιά του εμφυλίου σπαραγμού που καίει εδώ και χρόνια τη χώρα.Η ταχύτητα της προέλασης των κατά κύριο λόγο Σουνιτών μαχητών του ISIL προς την ιρακινή πρωτεύουσα από τρεις κατευθύνσεις ανακόπηκε χθες καθώς ξέσπασαν μάχες με δυνάμεις του ιρακινού στρατού και πολιτοφυλακές Σιιτών που πήραν τα όπλα ύστερα από έκκληση του ανώτατου θρησκευτικού ηγέτη του σιιτικού Ισλάμ στη χώρα του Μεγάλου Αγιατολάχ Αλί αλ Σιστανί.
Με τη λήξη της προσευχής της Παρασκευής, ο αλ Σιστανί σε μήνυμά του που ακούστηκε από τα μεγάφωνα των τζαμιών ανέφερε: «Οι πολίτες που μπορούν να πάρουν τα όπλα και να πολεμήσουν τους τρομοκράτες για να υπερασπιστούν τη χώρα τους, τον λαό τους και τους ιερούς τους τόπους, θα πρέπει να δηλώσουν εθελοντές και να καταταγούν στις δυνάμεις ασφαλείας για να φέρουν εις πέρας αυτόν τον ιερό σκοπό».
Μάχες έχουν ξεσπάσει στην Μπαϊτζί, τη Ρασάντ, τη Σουλεϊμάν Μπεγκ, τη Σαμάρα, τη Μουκταντίγια και την Μπακούμπα, ενώ πολιτοφυλακές Σιιτών έχουν λάβει θέσεις στις ιερές τους πόλεις, την Κερμπάλα και τη Νατζάφ.
Παράλληλα, κουρδικές δυνάμεις μετά την κατάληψη του Κιρκούκ προωθούνται προς Νότον και όπως δήλωσε ο κυβερνήτης της επαρχίας Ντιγιάλα, Φουράτ αλ Ταμίμι, οι Πεσμεργκά, μετά την αποχώρηση του στρατού, έχουν καταλάβει τη Σααντίγια και την Τζαλάουλα βορειοανατολικά της Μπακούμπα.
Βομβαρδισμοί
Σε κάποιες περιπτώσεις υπάρχουν αναφορές και για αψιμαχίες μεταξύ των ανδρών των πολιτοφυλακών των Σιιτών με τους άνδρες του στρατού. Στο Τικρίτ αλλά και πιο βόρεια υπήρξαν αναφορές για βομβαρδισμούς θέσεων των ανταρτών από ελικόπτερα του στρατού.
Από την πλευρά του ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εσωτερικών του Ιράκ Σαάντ Μαάν ανέφερε ότι η κυβέρνηση έχει καταρτίσει συγκεκριμένο σχέδιο για την προστασία της Βαγδάτης.
Την ίδια ώρα πάντως βίντεο από την κατειλημμένη Μοσούλη δείχνουν τους μαχητές του ISIL να παρελαύνουν στους δρόμους της πόλης και από πάνω να πετούν ελικόπτερα, τα οποία πιθανόν ελέγχουν οι ίδιοι.
Επιπλέον όσον αφορά τις δραστηριότητες της οργάνωσης στη Συρία, υπάρχουν αναφορές που κάνουν λόγο για προσωρινή παύση των επιχειρήσεών τους εκεί καθώς καταφθάνουν τα λάφυρα από το Ιράκ. Οπως αναφέρουν οι ειδικοί, πρόκειται για εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια και βαρύ οπλισμό, όπως τεθωρακισμένα οχήματα και Humvee.
Από την πλευρά της η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί παγωμένη τις εξελίξεις, με τον εκπρόσωπο της Υπηρεσίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ Ρούπερτ Κόλβιλ να ανακοινώνει χθες ότι οι τζιχαντιστές του ISIL προχωρούν σε μαζικές εκτελέσεις κρατουμένων στις πόλεις που έχουν καταλάβει.
Τους ισχυρισμούς του Κόλβιλ ενισχύουν φήμες που κυκλοφορούν στο Διαδίκτυο για εκτέλεση 1.700 Σιιτών στρατιωτών που είχαν αιχμαλωτιστεί στο Τιρκίτ. Από την πλευρά τους οι ΗΠΑ φαίνονται διστακτικές ως προς την απάντησή τους, παρά τις δηλώσεις Ομπάμα πως το ενδεχόμενο βομβαρδισμού από αέρος παραμένει ανοιχτό.Σε δηλώσεις του ο Αμερικανός ΥΠΕΞ Τζον Κέρι ανέφερε ότι πρέπει η απάντηση των ΗΠΑ να είναι άμεση, ενώ από την πλευρά της η Χίλαρι Κλίντον ανέφερε ότι δεν είναι καλή χρονική στιγμή για μια αμερικανική απάντηση.
Σε νέες δηλώσεις του πάντως ο Αμερικανς πρόεδρος τόνισε ότι το πρόβλημα είναι τοπικό και δεν υπάρχει γρήγορη λύση.
Επίσης όπως ανέφερε οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν να παρατηρούν στενά την εξέλιξη της κατάστασης, όμως δεν θα είναι αυτές που θα επιλύσουν το πρόβλημα.
http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22769&subid=2&pubid=64022369\
