Στοιχεία από απόρρητη έκθεση ειδικών του ΟΗΕγια το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης
Απόρρητη έκθεση ειδικών
του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, αντίγραφο της οποίας διασφάλισε
αποκλειστικά το ειδησεογραφικό πρακτορείο Reuters, υπογραμμίζει τις
μεθόδους που χρησιμοποιεί το Ιράν προκειμένου να παρακάμπτει τις
κυρώσεις - όπως το να κρύβει σωλήνες τιτανίου σε ατσάλινους σωλήνες
μέχρι το να χρησιμοποιεί την πετροχημική της βιομηχανία ως βιτρίνα για
να αποκτά εξοπλισμό για τον πυρηνικό της αντιδραστήρα βαρέος ύδατος. Η
έκθεση των ειδικών που ελέγχουν τη συμμόρφωση του καθεστώτος με τις
κυρώσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας αναφέρει ότι οι προσπάθειες του Ιράν
να προμηθεύεται υλικά για το αμφιλεγόμενο πυρηνικό του πρόγραμμα
ενδεχομένως έχουν μειωθεί καθώς βρίσκεται εν μέσω συνομιλιών με τη
διεθνή κοινότητα για μία μακροπρόθεσμη συμφωνία.
Αλλά η έκθεση αναφέρει επίσης ότι μία άλλη εξήγηση θα μπορούσε να είναι ότι «η Τεχεράνη έμαθε να ξεγελάει τις μυστικές υπηρεσίες όσον αφορά την απόκτηση ευαίσθητων υλικών και εξαρτημάτων».
Αν και το Ιράν επιμένει ότι οι πυρηνικές του δραστηριότητες είναι για
ειρηνικούς σκοπούς, οι δυτικές δυνάμεις και οι σύμμαχοί τους
υποστηρίζουν ότι η Τεχεράνη προσπαθεί να αναπτύξει πυρηνικό οπλοστάσιο.
Νομιμοφάνεια και εξαπάτηση
Ο Χαμίντ Μπαμπαέι, εκπρόσωπος της αποστολής του Ιράν στον ΟΗΕ, είπε:
«Ο εφοδιασμός του Ιράν για τις ειρηνικές πυρηνικές του δραστηριότητες
δεν είναι παράνομος. Ολα όσα έχει κάνει το Ιράν μέχρι στιγμής συμφωνούν
με τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του που απορρέουν από την NPT
(Συνθήκη Μη Διάδοσης των Πυρηνικών Οπλων). Η ειρωνεία είναι πως ό,τι και
να κάνει το Ιράν καλή τη πίστει, αντιμετωπίζεται με δυσπιστία παρά ως
φυσιολογική συμπεριφορά ενός μέλους της NPT». Η αλήθεια όμως, κατά τους ειδικούς του ΟΗΕ, είναι διαφορετική.
Ενα παράδειγμα που έδωσε η επιτροπή ειδικών του ΟΗΕ για τις
μεθόδους που χρησιμοποιεί το Ιράν προκειμένου να συγκαλύψει τις
πυρηνικές του «ατασθαλίες» είναι ένα σετ σωλήνων τιτανίου που ήταν
κρυμμένο μέσα σε ένα φορτίο σωλήνων από ανοξείδωτο ατσάλι που
κατασκευάστηκαν και εστάλησαν από την Κίνα. Οι σωλήνες είχαν προορισμό
την Ocean Lotka International Shipping and Forwarding Co. στην Τεχεράνη.
Οι ειδικοί προτείνουν οι κυβερνήσεις να προσέχουν περισσότερο τέτοιου
είδους ύποπτες επιχειρήσεις, που συχνά εμφανίζονται ως οι εισαγωγείς
εξαρτημάτων και υλικών που προορίζονται για την Τεχεράνη. Αν και αυτές
οι δραστηριότητες δεν είναι απαραίτητα παράνομες, η έκθεση υπογραμμίζει
ότι το Ιράν μπορεί να τις χρησιμοποιήσει για να συγκαλύψει τον τελικό
προορισμό των εξαρτημάτων.
Υποπτες βαλβίδες για αντιδραστήρες
Ενα άλλο παράδειγμα εξαπάτησης από μέρους του Ιράν, στο οποίο
εστίασαν οι πραγματογνώμονες του ΟΗΕ τα τελευταία δύο χρόνια, είναι οι
προσπάθειες της Τεχεράνης να αποκτήσει βαλβίδες για τον αντιδραστήρα
βαρέος ύδατος στο Αράκ, μία μονάδα που συνιστά μεγάλο εμπόδιο στις
συνομιλίες της χώρας με τις έξι δυνάμεις. Η σχετική υπόθεση ερευνάται
στη Γερμανία, αναφέρει η έκθεση. Οπως εκτιμάται, το Ιράν χρησιμοποίησε
ως κάλυψη την πετροχημική του βιομηχανία προκειμένου να αποκτήσει τις εν
λόγω βαλβίδες μέσω της εταιρείας Modern Industries Technique Company.
Το σχετικό έγγραφο παραδόθηκε στους ειδικούς του ΟΗΕ από γερμανούς
ανακριτές. Μέχρι το 2013 η εταιρεία είχε λάβει 1.163 βαλβίδες.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι ευρωπαίοι σύμμαχοί τους επιθυμούν το
Ιράν να εγκαταλείψει τις εργασίες του στον Αράκ ή να μετατρέψει τον
αντιδραστήρα σε ελαφρού ύδατος. Η Τεχεράνη έχει εμφανιστεί διατεθειμένη
για μετατροπές στον αντιδραστήρα. Το Ιράν χρειάζεται βαλβίδες για την
πετροχημική του βιομηχανία, αλλά αυτό καθιστά δύσκολη τη δουλειά του
εντοπισμού των παράνομων εξαρτημάτων και υλικών από τη διεθνή κοινότητα.
«Αυτό περιπλέκει περισσότερο την προσπάθεια να καταλάβουμε ποια αντικείμενα προορίζονται για παράνομους σκοπούς» αναφέρει η έκθεση, σημειώνοντας ότι η υπόθεση του Αράκ «υπογραμμίζει το ζήτημα της χρήσης της πετροχημικής βιομηχανίας του Ιράν ως κάλυψη για παράνομες προμήθειες».
