«Ανάσταση» υπό προϋποθέσεις

Η έξοδος στις αγορές αποτελεί μια συμβολική αλλαγή πορείας για την ελληνική κοινωνία και οικονομία. Η ολοκλήρωση της δημοσιονομικής προσαρμογής, με δημιουργία ακόμη και πρωτογενούς πλεονάσματος και η ανάκτηση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας, με εξισορρόπηση του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, παρά το τεράστιο κοινωνικό κόστος τους, προφανώς συνέβαλαν σε αυτήν την επιτυχία.Από την άλλη πλευρά, η επιθυμία των αγορών για υψηλές αποδόσεις και η απομάκρυνση της πιθανότητας εξόδου της χώρας από την Ευρωζώνη αποτέλεσαν σημαντικούς παράγοντες για την υπερκάλυψη του ελληνικού δανείου των 3 δισ. ευρώ. Εχει μεγάλη σημασία ότι οι αγορές ξέχασαν το «κούρεμα» των ομολόγων, δεν υπολόγισαν το τεράστιο χρέος της χώρας (320 δισ. ευρώ), δεν τρόμαξαν με τη μείωση του ΑΕΠ (περίπου 25%), ούτε με την ανεργία (27%), ούτε με την κατάρρευση των επενδύσεων (περίπου 60%) στη χώρα μας.
Ούτε έλαβαν υπόψη τη χαμηλή πιστοληπτική ικανότητα της Ελλάδας, όπως έχει εκτιμηθεί από όλους τους γνωστούς οίκους αξιολόγησης. Ολα αυτά ήταν πολύ σημαντικά για να ξεπεραστούν τα «πάθη» της ελληνικής οικονομίας κατά τα τελευταία τέσσερα χρόνια και να προετοιμαστεί η «Ανάσταση».

Αρκεί, όμως, να μη θεωρηθεί ότι η «Ανάσταση» είναι «επί θύραις», επειδή επετεύχθη ελεγχόμενη και καλά προετοιμασμένη έξοδος στις αγορές. Ούτε η σημερινή συμπεριφορά των αγορών αποδεικνύει ότι θα καλυφτούν εύκολα στο άμεσο μέλλον οι χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας μας. Οι αλλαγές που απαιτούνται στην οικονομική σφαίρα (αποκρατικοποιήσεις, άνοιγμα αγορών και επαγγελμάτων, κατάργηση προνομίων, περιορισμός της φοροδιαφυγής, σταθερό φορολογικό σύστημα κ.λπ.) αποτελούν αναγκαίες, αλλά όχι επαρκείς προϋποθέσεις. Για να έρθει πραγματικά η «Ανάσταση» στην ελληνική κοινωνία και οικονομία, μαζί με μεγαλύτερη ευρωπαϊκή αλληλεγγύη, χρειάζονται βαθύτερες αλλαγές, τόσο στο πολιτικό σύστημα όσο και στη δημόσια διοίκηση, στη δικαιοσύνη και την εκπαίδευση όλων των βαθμίδων.

Ολα αυτά, όμως, απαιτούν ισχυρή θέληση από ολόκληρη την ελληνική κοινωνία και κυρίως εμπιστοσύνη στις πολιτικές ηγεσίες. Ταυτόχρονα απαιτούν από τις πολιτικές ηγεσίες ικανότητα πειθούς, δικαιοσύνη στην κατανομή των βαρών, δημοκρατική ευαισθησία, αυταπάρνηση και κυρίως συναίνεση και καθαρότητα ως προς στον επιδιωκόμενο στόχο. Μόνο έτσι η ελληνική κοινωνία και οικονομία μπορούν να αλλάξουν πραγματικά πορεία και να οδηγηθούν προς την «Ανάσταση».
 Γράφει ο Ναπολέων Μαραβέγιας, Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών, τ. υπουργός

ΕΘΝΟΣ-«E» 15/4