Κέρδος στις εκλογές για ρεαλιστές με θάρρος

Σπύρος ΛίτσαςΔεν χρειάζεται διδακτορικό στην Αστική Ανάπτυξη για να διαπιστώσεις ότι η Αθήνα χρειάζεται «χρώμα», ότι της λείπει η προσωπικότητα. Ακόμα και η χαοτική της δόμηση είναι κι αυτή... δεδομένη. Πώς αλλάζει αυτό; Πρωτίστως με το να αγκαλιάσει η πόλη τα διακριτά της σημεία.Για παράδειγμα, η γειτονιά των Εξαρχείων αποτελεί μοναδικό συνδυασμό της παρισινής Μονμάρτης και της βαρκελονέζικης Ραβάλ. Μπορεί να υπάρξει μια δημοτική Αρχή που θα αναδείξει τον χαρακτήρα της γειτονιάς και να μην τον «κρύψει» ως μια αστική όχληση μεταξύ λεωφόρου Αλεξάνδρας και οδού Ακαδημίας; Οι λόφοι του Στρέφη και του Σκούζε μπορούν να μεταβληθούν σε σύγχρονα πάρκα με μεσογειακή πανίδα, που δεν χρειάζεται υπέρογκες ποσότητες νερού.

Αν το Σόχο και τα Docklands στο ανατολικό και το νοτιανατολικό Λονδίνο πέτυχαν να ξεφύγουν από το υποβαθμισμένο και κακόφημο παρελθόν τους, τότε και η περιοχή από την πλατεία Θεάτρου μέχρι τα όρια της πόλης προς τα δυτικά μπορεί να αποκτήσει άλλη φυσιογνωμία, ενώ η Κυψέλη και οι συνοικίες έως το τέλος της 3ης Σεπτεμβρίου με την ωφέλιμη πολυπολιτισμική κουλτούρα τους μπορούν να λάβουν μια ανάλογη μορφή αστικής ανάπτυξης με αυτή του Νότινγκ Χιλ. Απόφαση χρειάζεται, αφού οι Αθηναίοι έχουν πλέον κατανοήσει ότι κάτι δραστικό πρέπει να συμβεί για να αναβαθμιστούν η ζωή και η περιουσία τους.

Η Θεσσαλονίκη τώρα είναι μια εντελώς διαφορετική περίπτωση. Η πόλη έχει την ευλογία του θαλάσσιου μετώπου, οι ρυθμοί της είναι αρμονικοί και οι Θεσσαλονικείς είναι αυτό που, σε απλά ελληνικά, λέμε... ωραίοι άνθρωποι. Η θάλασσα πάντα βοηθά! Γιατί λοιπόν η πόλη δεν έχει ακόμα φτάσει έστω και στο μισό των προοπτικών που διαθέτει; Γιατί το κέντρο της πόλης, από άποψη αρχιτεκτονικής, αν εξαιρέσει κάποιος τους πανέμορφους βυζαντινούς ναούς της, τα δυστυχώς λίγα ρωμαϊκά, οθωμανικά και εβραϊκά αρχιτεκτονήματα που διασώζονται και τη γειτονιά των Λαδάδικων, που αποπνέει μια αίσθηση αυθεντικού παρελθόντος των αρχών του 20ού αιώνα, αδικεί τις προοπτικές της. Γιγάντιες πολυκατοικίες «πνίγουν» την παραλία, κρύβοντας τη μαγευτική θέα προς τον Ολυμπο, ενώ δημιουργούν αποπνικτικό μικροκλίμα λόγω της αντανάκλασης της ζέστης από το μπετόν τις πολλές εβδομάδες που η ζέστη και η υψηλή υγρασία δυσκολεύουν τη ζωή των πολιτών.

Τι χρειάζεται η Θεσσαλονίκη; Ενα προκλητικό ταρακούνημα! Πεζοδρόμηση της λεωφόρου Νίκης και των πέριξ παραλλήλων έως και της πλατείας Αριστοτέλους, όταν το μετρό θα είναι έτοιμο. Μεταφορά της Εκθεσης έξω από την πόλη, μετατροπή του χώρου σε πάρκο, βύθιση της Εγνατίας από το ύψος της Θεολογικής Σχολής έως και το παλαιό 424 Στρατιωτικό Νοσοκομείο και μετατροπή όλης της σημερινής επιφάνειας σε ένα ενιαίο πανεπιστημιακό campus για το Αριστοτέλειο και το Μακεδονίας, με καφέ, υπαίθρια θέατρα και συναυλιακούς χώρους, και -το κυριότερο- πολύ πράσινο και αμέτρητα δέντρα. Η πόλη θα άλλαζε απευθείας φυσιογνωμία και, εκτός της Νέας Παραλίας, θα αποκτούσε και ένα επιπρόσθετο ενδοαστικό σημείο αναφοράς, το δικό της Hyde Park.

Επίσης, στις περιοχές γύρω από τον σιδηροδρομικό σταθμό, που καθιστούν σήμερα μια πολύβουη εμπορική China Town, να δοθεί η δυνατότητα να αλλάξουν θεματική επιλογή και να ακολουθήσουν το παράδειγμα των China Towns του Λονδίνου ή της Νέας Υόρκης, με προσεγμένα εστιατόρια, κυψέλες πολιτισμού κ.λπ. Η τουριστική ανάπτυξη που θα ακολουθήσει θα αποτελέσει έναν πρωτοποριακό μηχανισμό αιχμής για την παραγωγή πρωτογενούς πλούτου για την πόλη. Πού θα βρεθούν οι πόροι για όλα αυτά; Οι προαναφερόμενες αστικές αναπλάσεις και παρεμβάσεις έχουν μικρό κόστος σε σχέση με τη διατήρηση του υφιστάμενου ξεπερασμένου και άκρως δαπανηρού συστήματος χρηματοδότησης των αστικών αναγκών των πόλεων μας.   

Καινοτόμες και προκλητικές ιδέες χρειαζόμαστε σε αυτές τις δημοτικές εκλογές. Για να γίνουν ξανά οι πόλεις μας κατοικήσιμες. Για να μπορέσουμε να τις ζήσουμε ξανά και όχι απλώς να τις χρησιμοποιούμε ως χώρο στάθμευσης αυτοκινήτων και ζωών. Ο πιο ρεαλιστικά τολμηρός θα κερδίσει...

Σπύρος Λίτσας

 *Επίκουρος Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων Πανεπιστημίου Μακεδονίας / Tweeter: @Spyros_Litsas