Στις αρχές Ιανουαρίου του 2012, έγινε μια πολύ σημαντική σύσκεψη στο
σιδηρόφραχτο άβατο του τουρκικού κράτους στην Άγκυρα, το αρχηγείο της
Milli İstihbarat Teşkilatı, της γνωστής ΜΙΤ. Παρουσία της τριανδρίας
Γκιουλ (προέδρου), Ερντογάν και (ΥΠΕΞ) Νταβούντογλου, καθώς και
υψηλόβαθμων αξιωματικού του στρατού, ο αρχηγός της υπηρεσίας Χακάν
Φιντάν παρουσίασε το νέο "δόγμα" των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών.Η βασική αλλαγή συνίσταται στο ότι η ΜΙΤ γίνεται "παγκόσμια"... Το
πεδίο δράσης της μεταφέρεται από το περιφερειακό στο διεθνές τερέν.
Παράλληλα, ο οργανισμός μετατρέπεται σε κεντρικό φορέα συλλογής
πληροφοριών τόσο για το εσωτερικό της Τουρκίας όσο και για το εξωτερικό,
καλύπτοντας ευρύ φάσμα "ενδιαφερόντων", από τον στρατιωτικό-πολιτικό
τομέα ώς το οικονομικό-ενεργειακό σύμπλεγμα.Μόλις ένα μήνα μετά, η κυβέρνηση Ερντογάν κάνει το δεύτερο βήμα: με νομοθετική ρύθμιση που περνά από τη Βουλή -όπου διαθέτει την απόλυτη πλειοψηφία- ορθώνει τείχος προστασίας και μη λογοδοσίας γύρω από τη ΜΙΤ. Στο εξής, για να αναλάβουν νομική δράση, ή ακόμα και για να ανακρίνουν στελέχη των μυστικών υπηρεσιών, εισαγγελείς και ανακριτές θα πρέπει να έχουν πάρει προηγουμένως ειδική έγγραφη άδεια από τον ίδιο τον πρωθυπουργό (!) Σύμφωνα με τα τουρκικά ΜΜΕ, η ρύθμιση αυτή "φωτογραφίζει" τον αρχηγό της ΜΙΤ, έναν από τους πιο έμπιστους ανθρώπους του Ερντογάν - κι έναν από τους ισχυρότερους στη χώρα σήμερα. Αντιπολίτευση και πολιτικές οργανώσεις αντιτάχθηκαν στη ρύθμιση υποστηρίζοντας πως σχεδιάστηκε "προς όφελος συγκεκριμένων ανθρώπων" και ως εκ τούτου αντιβαίνει στην έννοια του κράτους δικαίου. Ο αρχηγός των "Ρεπουμπλικανών" κεμαλιστών του CHP και διαπρύσιος πολέμιος του Ερντογάν Κεμάλ Κιλιτστνάρογλου είπε χαρακτηριστικά πως "αυτά συμβαίνουν μόνον στις δικτατορίες" και πως "το κράτος παραδόθηκε επίσημα σε μια παράνομη συμμορία"...
Από τη θεωρία στην πράξη
Σχεδόν δύο χρόνια αργότερα, πέρυσι τον Δεκέμβριο, αιγυπτιακές εφημερίδες αποκάλυψαν πως η ΜΙΤ -του "νέου δόγματος"- βοήθησε την "έκπτωτη" από τους πραξικοπηματίες Μουσουλμανική Αδελφότητα της Αιγύπτου να στήσει τηλεοπτικό κανάλι στην Κωνσταντινούπολη! Πολλά αιγυπτιακά ΜΜΕ υποστήριξαν ότι το προπαγανδιστικό κανάλι Al Rabia ιδρύθηκε υπό την επίβλεψη του αρχηγού της ΜΙΤ Χακάν Φιντάν και κατηγόρησαν τις τουρκικές μυστικές υπηρεσίες ότι με τις ενέργειές τους "συντηρούν τις προσπάθειες αποσταθεροποίησης της Αιγύπτου". Μάλιστα, ο εκπρόσωπος της Μουσουλμανικής Αδελφότητας την περίοδο της προεδρίας Μόρσι, δρ. Καμάλ Ελμπάουϊ, προειδοποίησε πως η δράση της ΜΙΤ θα προκαλέσει κρίση στις σχέσεις Τουρκίας-Αιγύπτου.
Λίγες ημέρες μετά, την Πρωτοχρονιά εφέτος, απόσπασμα της τουρκικής χωροφυλακής σταμάτησε στα σύνορα με τη Συρία μια "ύποπτη" νταλίκα. Οι χωροφύλακες άρχισαν να ψάχνουν το φορτίο όταν ξαφνικά εμφανίστηκαν μπροστά τους πράκτορες της ΜΙΤ αναγκάζοντάς τους να επιστρέψουν στα φυλάκιά τους. Το περιστατικό διέρρευσε στα ΜΜΕ και οι τουρκικές αρχές ισχυρίστηκαν πως το φορτίο περιείχε ρούχα, φάρμακα κι άλλα είδη πρώτης ανάγκης για τους Τουρκμένους της Συρίας. Φυσικά δεν απάντησαν στο εύλογο ερώτημα για ποιο λόγο ένα τέτοιο φορτίο ανθρωπιστικής βοήθειας έπρεπε να συνοδεύεται από πράκτορες της ΜΙΤ... Αρκετές ημέρες αργότερα, οργανώσεις Τουρκμένων στη Συρία, δήλωναν πως καμιά ανθρωπιστική βοήθεια δεν έφτασε στα χωριά τους από τη... "μητέρα πατρίδα".
"Ο άνθρωπός μας"...
Σε παρόμοιο περιστατικό στα Άδανα, έπειτα από τρεις εβδομάδες, η χωροφυλακή σταμάτησε για έλεγχο κομβόι επτά φορτηγών που κατευθύνονταν πάλι προς τη Συρία. Στα τρία από αυτά ανακάλυψε μεγάλες ποσότητες όπλων και πυρομαχικών. Το ειδησεογραφικό site T24, που μετέδωσε αρχικά την είδηση, υποστήριξε ότι ένα λευκό "Άουντι" με πράκτορες της ΜΙΤ ακολουθούσε τις νταλίκες. Τρεις δημοσιογράφοι, ο ένας μάλιστα από το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων "Ανατολή", συνελήφθησαν επιτόπου επειδή τραβούσαν βίντεο και φωτογραφίες για τις ανάγκες του ρεπορτάζ. Αργότερα, τους άφησαν ελεύθερους, αλλά οι κάρτες μνήμης των μηχανών τους κατασχέθηκαν. Την επόμενη ημέρα το τουρκικό CNN μετέδωσε χωρίς άλλες λεπτομέρειες πως τα φορτηγά που σταμάτησε για έλεγχο η χωροφυλακή στα Άδανα μετέφεραν... "ανθρωπιστική βοήθεια" στη Συρία την οποία είχε αποστείλει η ΜΙΤ...
Οι Αμερικανοί έχουν καταλάβει το παιχνίδι που παίζουν οι Τούρκοι. Και φυσικά έχουν αντιληφθεί την ελέω Ερντογάν δύναμη του αρχηγού των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών, ωστόσο προσπαθούν να διαχειριστούν την κατάσταση. Η άνοδος του 45χρονου Φιντάν στο προσκήνιο συνοδεύτηκε από αξιοσημείωτη διάβρωση της επιρροής των ΗΠΑ στο πολιτικο-στρατιωτικό κατεστημένο της Τουρκίας, επισημαίνει η Wall Street Journal, υπενθυμίζοντας ότι αυτό το "κατεστημένο" ελέγχει τον
δεύτερο μεγαλύτερο στρατό του ΝΑΤΟ.
"Ο Χακάν Φιντάν είναι το πρόσωπο της νέας Μέσης Ανατολής", λέει με τη σειρά του ο Τζέιμς Τζέφρι, πρώην πρέσβης των ΗΠΑ στην Τουρκία και το Ιράκ. "Είναι ανάγκη να συνεργαστούμε μαζί του, διότι είναι ο άνθρωπος που μπορεί να κάνει τη δουλειά. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι είναι ο γονυπετής φίλος των ΗΠΑ..." συμπληρώνει με νόημα ο Αμερικανός διπλωμάτης. Στην ίδια την Τουρκία, δεν υπάρχει αμφιβολία για τον ρόλο του αρχηγού της ΜΙΤ. "Ο Φιντάν είναι ο Νο2 ισχυρός άνθρωπος σήμερα στην Τουρκία", λέει ο δημοσιογράφος Εμρέ Ουσλού, ειδικός σε θέματα μυστικών υπηρεσιών. Όπως τονίζει, "είναι πολύ πιο ισχυρός απ' οποιαδήποτε υπουργό του Ερντογάν, πολύ περισσότερο κι απ' τον ίδιο τον πρόεδρο Γκιουλ"...
Τουρκική "Στάζι"
Στην Άγκυρα είναι κοινό μυστικό ότι η ΜΙΤ εμπλέκεται στον εξοπλισμό των Σύρων ανταρτών. Άλλωστε ο Ερντογάν δεν έκρυψε ποτέ την επιθυμία του να δει τον Άσαντ να τρέπεται σε φυγή. Το ρίσκο που πήρε εξαρχής εναντίον του στον συριακό εμφύλιο, έχει μια εξήγηση. Ο πόλεμος στη γειτονική Συρία προκαλεί αστάθεια στα σύνορα της Τουρκίας και η αστάθεια είναι ο χειρότερος εχθρός των επενδυτών. Ο Ερντογάν θεωρεί πως ο συριακός εμφύλιος κάνει ζημιά στην τουρκική οικονομία, η ανάπτυξη της οποίας προϋποθέτει σταθερότητα και ειρήνη. Βλέπει τον πόλεμο να απειλεί το μεγαλεπήβολο σχέδιο του-που μοιάζει περισσότερο με όνειρο- να δει την Τουρκία να φιγουράρει στη λέσχη των αναδυόμενων οικονομιών του κόσμου ώς το 2020, δίπλα στην Κίνα, τη Βραζιλία και την Ινδία...
Δεν είναι όμως στο χέρι του ν' αλλάξει πολλά πράγματα. Ως εκ τούτου, στο εσωτερικό έχει μύρια όσα προβλήματα. Έτσι έκανε το βήμα Νο3. Πριν λίγες ημέρες, έφερε προς ψήφιση στη Βουλή τροποποίηση του νόμου 2937 του 1983, αναβαθμίζοντας τον ρόλο της ΜΙΤ, δίνοντάς της περισσότερες εξουσίες και αυξάνοντας τον προϋπολογισμό της με συμπληρωματικό κονδύλι 6 δισ. δολαρίων.
Οι πράκτορές της θα μπορούν στον εξής να κάνουν αυθαίρετες συλλήψεις και κρατήσεις, υποκλοπές στο εσωτερικό και το εξωτερικό δίχως δικαστική εξουσιοδότηση, εταιρείες και τράπεζες υποχρεούνται να παρέχουν απεριόριστη πρόσβαση σε έγγραφα που σχετίζονται με την "εθνική ασφάλεια" και οι δημοσιογράφοι που θα αποκαλύπτουν έγγραφά της, θα κινδυνεύουν με 12ετή φυλάκιση! Ωστόσο, μια συγκεκριμένη διατύπωση στο τέταρτο άρθρο της τροπολογίας προκάλεσε τη μεγαλύτερη αναστάτωση: Η υπηρεσία "εξουσιοδοτείται να φέρει εις πέρας οποιαδήποτε αποστολή τής ανατεθεί από το υπουργικό συμβούλιο"... Τα ΜΜΕ σχολίασαν ότι πρόκειται για μια ακόμα ένδειξη κλιμάκωσης του "ερντογανικού" αυταρχισμού. Αντιπολιτευόμενες εφημερίδες έγραψαν πως η εν λόγω διατύπωση επιδέχεται κάθε είδους ερμηνεία και πως ουσιαστικά ανοίγει την πόρτα σε έκνομες συμπεριφορές και κατάχρηση εξουσίας. Η αριστερή εφημερίδα "Αϊντινιλίκ" σχολίασε πως ο νέος νόμος για τη ΜΙΤ "θα μετατρέψει την Τουρκία σ' ένα αστυνομικό κράτος-τύπου 'Στάζι', και ο ειδικός σε αμυντικά θέματα Καχίτ Ντιλέκ τόνισε πως η αναβάθμιση της υπηρεσίας με νέες εξουσίες, θα την μετατρέψει σε "ανεξέλεγκτο τέρας, που σύντομα θα στραφεί κατά των δημιουργών του"...
Το "Κόκκινο Μήλο"
Κάποτε ο Χούβερ με τους G-Men και το σινεμά έκανε το FBI κομμάτι της λαϊκής κουλτούρας της Αμερικής. Σήμερα, ο Ερντογάν και η ΤV κάνουν τους πράκτορες της ΜΙΤ λαϊκά ινδάλματα στην Τουρκία...Κάθε Τετάρτη βράδυ, το σίριαλ "Kızılelma" ("Κόκκινο Μήλο") του κρατικού καναλιού TRT, καθηλώνει τους Τούρκους στις τηλεοράσεις τους. Ήρωές του είναι ο Μουράτ και ο Ερντάλ, δύο σκληροτράχηλοι πράκτορες της ΜΙΤ που συναντιούνται σε μια επιχείρηση κατά των δουλεμπόρων στα σύνορα με την Συρία και έκτοτε τα βάζουν με όλους τους εχθρούς της Τουρκίας...
Η γενικότερη πολιτική συγκυρία στο εσωτερικό και το εξωτερικό έχει βάλει πολλούς σε υποψίες για τη στιγμή που επιλέχθηκε να γυριστεί και να προβληθεί η σειρά. Το σίριαλ έχει κατηγορηθεί για χοντροκομμένο εθνικισμό και προπαγάνδα, όμως οι δημιουργοί του έχουν άλλη άποψη.
"Μας επιτίθενται επειδή αφηγούμαστε την ιστορία της εθνικής μας μυστικής υπηρεσίας. Τι έπρεπε να κάνουμε δηλαδή; Να δείξουμε την ιστορία της CIA ή μήπως της Μοσάντ"; λέει στη "Χουριέτ" ο παραγωγός και σκηνοθέτης της σειράς Οσμάν Σινάβ. Δεν αποτελεί έκπληξη ότι το πρώτο επεισόδιο του "Κόκκινου Μήλου" αρχίζει με μια οικονομική συνωμοσία που εξυφαίνει το Ιράν, η οποία όμως ξεφεύγει απ' τον έλεγχο του και απειλεί την Τουρκία...
Ο Σινάβ λέει πως "η ΜΙΤ είναι ο μοναδικός οργανισμός σ΄ αυτή τη χώρα που πρέπει να εμπιστευόμαστε για να μπορούμε να ξυπνάμε ασφαλείς κάθε πρωί"... Ο σεναριογράφος της σειράς Σουλεϊμάν Τσιομπάνογλου, προχωρά ένα βήμα παραπέρα: "Αυτό που δεν είναι το 'Κόκκινο Μήλο', είναι μια ιστορία γύρω από το πετρέλαιο και τον ιμπεριαλισμό της Δύσης. Είναι κάτι διαφορετικό, είναι το πνεύμα της Τουρκίας, μια ελπίδα για όλους τους λαούς της Μέσης Ανατολής"...
avgi.gr
