Μεγάλη αναταραχή, θαυμάσια κατάσταση όπως έλεγε ο Μάο Τσε Τουγκ ή
επιπόλαιη γενίκευση; Την ώρα που προσδοκάμε, κυρίως από το Βερολίνο,
κινήσεις συνολικής ρύθμισης του ελληνικού προβλήματος, τι θα σήμαινε για
την Αθήνα μια παλινδρόμηση της Ευρώπης στον Ψυχρό Πόλεμο με αφορμή την
Ουκρανία;Παρά το γεγονός ότι ΗΠΑ και Ε.Ε. και Ρωσία αναζητούν
ακόμη έναν κοινό παρονομαστή σταθεροποίησης, η χαώδης κατάσταση που
επικρατεί στο Κίεβο μετά την ανατροπή του Γιανουκόβιτς αφήνει όλα τα
ενδεχόμενα ανοικτά.Η ανάφλεξη που προέκυψε στη Μέση Ανατολή με
τον εκφυλισμό της Αραβικής Άνοιξης σε θρησκευτική-κοινοτική σύγκρουση
στη Συρία, η ένταση και η αβεβαιότητα στη γειτονική μας Τουρκία, είχαν
εκ των πραγμάτων αναδείξει την Ελλάδα ως πόλο περιφερειακής
σταθερότητας, προσέθεταν γεωπολιτικά πλεονεκτήματα στην προσπάθειά μας
για έξοδο από την κρίση. Σε ό,τι αφορά την Ουκρανία τα δεδομένα είναι
εντελώς διαφορετικά.
Μια ψυχροπολεμική αντιπαράθεση Δύσης-Ρωσίας για την Ουκρανία θα είχε πρώτα από όλα σημαντικό οικονομικό κόστος για την Ε.Ε. - Ευρωζώνη, καθώς είναι μια πρόκληση δεκάδων δισ. που προφανώς θα περικοπούν σε βάρος του ευρωπαϊκού νότου.Σε ό,τι αφορά τη γεωπολιτική διάσταση μιας νέας αντιπαράθεσης Δύσης - Ρωσίας υπάρχει μια σημαντική διαφορά με το ψυχροπολεμικό παρελθόν της περιόδου 1947-1991: Οι ΗΠΑ και η Γερμανία διαθέτουν στην περιοχή πρόθυμους συμμάχους, όπως η Βουλγαρία και η Ρουμανία.
Ομως ο μεγάλος κερδισμένος από μια μετωπική αντιπαράθεση Δύσης-Ρωσίας για την Ουκρανία θα είναι η Τουρκία, που σε περίπτωση διχοτόμησης της Ουκρανίας θα βρεθεί απέναντι στην πλήρη κυριαρχία της Μόσχας στη Μαύρη Θάλασσα και στην ενίσχυση της επικυριαρχίας της στον Καύκασο, δύο εξελίξεις που θα επιχειρήσει να αξιοποιήσει στο μέγιστο δυνατό.
Η σημερινή εσωτερική κρίση και η ψυχροπολεμική αντιπαράθεση του Ερντογάν με την κυβέρνηση Ομπάμα δεν αλλάζουν τις παραπάνω σταθερές. Αργά ή γρήγορα με τον ένα ή τον άλλο τρόπο η Τουρκία περικυκλωμένη από αστάθεια σε Βορρά και Νότο θα αναζητήσει με ή χωρίς τον Ερντογάν πλήρη εξομάλυνση με τις ΗΠΑ.
Στην ταραγμένη Μέση Ανατολή η Αθήνα έχει ως συγκριτικό πλεονέκτημα απέναντι στην Άγκυρα την ένταξή της στην Ε.Ε. - Ευρωζώνη, αλλά την απόσταση μιας διαφορετικής θρησκευτικής και πολιτισμικής σε σχέση με το Ισλάμ ταυτότητας. Μπορεί δηλαδή να είναι μέρος μιας διεθνούς, ευρωπαϊκής ή και ευρωατλαντικής προσπάθειας επίλυσης του προβλήματος, την ώρα που η Τουρκία είναι μέρος του προβλήματος.
Σε μια νέα μακράς διαρκείας αντιπαράθεση Δύσης-Ρωσίας τα παραπάνω συγκριτικά πλεονεκτήματα ξεθωριάζουν, αν δεν εκμηδενίζονται, με τη γεωγραφία να ευνοεί την Τουρκία ως χώρα που θα βρίσκεται στην πρώτη γραμμή αντιπαράθεσης.
Μετά από μια σύντομη μεταπολεμική περίοδο εδαφικών διεκδικήσεων της ΕΣΣΔ, ουδέποτε στη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου απειλήθηκε επί της ουσίας η Τουρκία από τη Μόσχα, ούτε ποτέ υπήρξε στα σύνορα των δύο χωρών η αντιπαράθεση συμβατικών δυνάμεων που είχε διαμορφωθεί στα σύνορα των δύο γερμανικών κρατών.
Πολύ απλά η Αγκυρα μεγιστοποίησε καθ' υπερβολή μια υποθετική σοβιετική απειλή, ώστε να αναβαθμιστεί ως στρατηγική προτεραιότητα για τις ΗΠΑ η στήριξη του κεμαλικού καθεστώτος.
Με τα σημερινά δεδομένα Ψυχρός Πόλεμος στη Βόρεια Ακτή της Μαύρης Θάλασσας διευρύνει τη δυνατότητα κυρίως των ΗΠΑ να ελέγξουν την πορεία της Τουρκίας στη μετά Ερντογάν εποχή.
Ενας νέος Ψυχρός Πόλεμος θα έχει μόνον χαμένους στην Ευρώπη: Την Ευρωπαϊκή Ενωση - Ευρωζώνη σε μια δύσκολη καμπή της κρίσης, τη Ρωσία που δεν αντέχει το κόστος μιας νέας απομόνωσης, τον Νότο της Ευρωζώνης που θα έχει εκ των πραγμάτων μειωμένη στήριξη και φυσικά τη χώρα μας, για τους επιπρόσθετους γεωπολιτικούς λόγους που είδαμε παραπάνω.
Δύο μέτωπα
Η σημερινή εσωτερική κρίση και η ψυχροπολεμική αντιπαράθεση του Ερντογάν με την κυβέρνηση Ομπάμα δεν αλλάζουν τις παραπάνω σταθερές. Αργά ή γρήγορα με τον ένα ή τον άλλο τρόπο η Τουρκία περικυκλωμένη από αστάθεια σε Βορρά και Νότο θα αναζητή- σει με ή χωρίς τον Ερντογάν πλήρη εξομάλυνση με τις ΗΠΑ.Γ. ΚΑΠΟΠΟΥΛΟΣ-kapopoulos@pegasus.gr
Μια ψυχροπολεμική αντιπαράθεση Δύσης-Ρωσίας για την Ουκρανία θα είχε πρώτα από όλα σημαντικό οικονομικό κόστος για την Ε.Ε. - Ευρωζώνη, καθώς είναι μια πρόκληση δεκάδων δισ. που προφανώς θα περικοπούν σε βάρος του ευρωπαϊκού νότου.Σε ό,τι αφορά τη γεωπολιτική διάσταση μιας νέας αντιπαράθεσης Δύσης - Ρωσίας υπάρχει μια σημαντική διαφορά με το ψυχροπολεμικό παρελθόν της περιόδου 1947-1991: Οι ΗΠΑ και η Γερμανία διαθέτουν στην περιοχή πρόθυμους συμμάχους, όπως η Βουλγαρία και η Ρουμανία.
Ομως ο μεγάλος κερδισμένος από μια μετωπική αντιπαράθεση Δύσης-Ρωσίας για την Ουκρανία θα είναι η Τουρκία, που σε περίπτωση διχοτόμησης της Ουκρανίας θα βρεθεί απέναντι στην πλήρη κυριαρχία της Μόσχας στη Μαύρη Θάλασσα και στην ενίσχυση της επικυριαρχίας της στον Καύκασο, δύο εξελίξεις που θα επιχειρήσει να αξιοποιήσει στο μέγιστο δυνατό.
Η σημερινή εσωτερική κρίση και η ψυχροπολεμική αντιπαράθεση του Ερντογάν με την κυβέρνηση Ομπάμα δεν αλλάζουν τις παραπάνω σταθερές. Αργά ή γρήγορα με τον ένα ή τον άλλο τρόπο η Τουρκία περικυκλωμένη από αστάθεια σε Βορρά και Νότο θα αναζητήσει με ή χωρίς τον Ερντογάν πλήρη εξομάλυνση με τις ΗΠΑ.
Στην ταραγμένη Μέση Ανατολή η Αθήνα έχει ως συγκριτικό πλεονέκτημα απέναντι στην Άγκυρα την ένταξή της στην Ε.Ε. - Ευρωζώνη, αλλά την απόσταση μιας διαφορετικής θρησκευτικής και πολιτισμικής σε σχέση με το Ισλάμ ταυτότητας. Μπορεί δηλαδή να είναι μέρος μιας διεθνούς, ευρωπαϊκής ή και ευρωατλαντικής προσπάθειας επίλυσης του προβλήματος, την ώρα που η Τουρκία είναι μέρος του προβλήματος.
Σε μια νέα μακράς διαρκείας αντιπαράθεση Δύσης-Ρωσίας τα παραπάνω συγκριτικά πλεονεκτήματα ξεθωριάζουν, αν δεν εκμηδενίζονται, με τη γεωγραφία να ευνοεί την Τουρκία ως χώρα που θα βρίσκεται στην πρώτη γραμμή αντιπαράθεσης.
Μετά από μια σύντομη μεταπολεμική περίοδο εδαφικών διεκδικήσεων της ΕΣΣΔ, ουδέποτε στη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου απειλήθηκε επί της ουσίας η Τουρκία από τη Μόσχα, ούτε ποτέ υπήρξε στα σύνορα των δύο χωρών η αντιπαράθεση συμβατικών δυνάμεων που είχε διαμορφωθεί στα σύνορα των δύο γερμανικών κρατών.
Πολύ απλά η Αγκυρα μεγιστοποίησε καθ' υπερβολή μια υποθετική σοβιετική απειλή, ώστε να αναβαθμιστεί ως στρατηγική προτεραιότητα για τις ΗΠΑ η στήριξη του κεμαλικού καθεστώτος.
Με τα σημερινά δεδομένα Ψυχρός Πόλεμος στη Βόρεια Ακτή της Μαύρης Θάλασσας διευρύνει τη δυνατότητα κυρίως των ΗΠΑ να ελέγξουν την πορεία της Τουρκίας στη μετά Ερντογάν εποχή.
Ενας νέος Ψυχρός Πόλεμος θα έχει μόνον χαμένους στην Ευρώπη: Την Ευρωπαϊκή Ενωση - Ευρωζώνη σε μια δύσκολη καμπή της κρίσης, τη Ρωσία που δεν αντέχει το κόστος μιας νέας απομόνωσης, τον Νότο της Ευρωζώνης που θα έχει εκ των πραγμάτων μειωμένη στήριξη και φυσικά τη χώρα μας, για τους επιπρόσθετους γεωπολιτικούς λόγους που είδαμε παραπάνω.
Δύο μέτωπα
Η σημερινή εσωτερική κρίση και η ψυχροπολεμική αντιπαράθεση του Ερντογάν με την κυβέρνηση Ομπάμα δεν αλλάζουν τις παραπάνω σταθερές. Αργά ή γρήγορα με τον ένα ή τον άλλο τρόπο η Τουρκία περικυκλωμένη από αστάθεια σε Βορρά και Νότο θα αναζητή- σει με ή χωρίς τον Ερντογάν πλήρη εξομάλυνση με τις ΗΠΑ.Γ. ΚΑΠΟΠΟΥΛΟΣ-kapopoulos@pegasus.gr
