Δεν έλαβαν χώρα την ίδια ημέρα ή ώρα,
αλλά για μία ακόμη φορά δύο σημαντικά τηλεοπτικά γεγονότα στις ΗΠΑ, το
State of the Union και το Super Bowl, κατέδειξαν την απόσταση που
χωρίζει τα ενδιαφέροντα του μέσου Αμερικανού από την πολιτική. Η
τηλεθέαση του State of the Union, της ετήσιας ομιλίας του προέδρου
Μπαράκ Ομπάμα στο Κογκρέσο, ήταν η χαμηλότερη από το 2000, καθώς μόλις
33 εκατομμύρια Αμερικανοί την παρακολούθησαν. Αντίθετα, το Σούπερ
Μπόουλ, τον τελικό του πρωταθλήματος αμερικανικού ποδοσφαίρου,
παρακολούθησαν 111,5 εκατομμύρια τηλεθεατές, σημειώνοντας νέο ρεκόρ.
Οι διαφημίσεις που προβάλλονται κατά τη διάρκεια του Σούπερ Μπόουλ
αποτελούν από μόνες τους γεγονός, χρυσοπληρώνονται και δίνουν μια εικόνα
τού τι απασχολεί και τι αγγίζει τους Αμερικανούς. Η αμερικανική
υπερηφάνεια είναι το πρώτο που παρατηρεί κανείς: Στη διαφήμιση της
Coca-Cola, κυριαρχούν οι άνθρωποι της χώρας, ενώ το πατριωτικό τραγούδι
«America the Beautiful» ακούγεται σε διάφορες γλώσσες μεταναστών.Η πίστη στην αμερικανική «ιδιαιτερότητα», πως οι ΗΠΑ είναι ιδιαίτερη περίπτωση διότι δεν διέπονται από τους νόμους της ακμής και της παρακμής, είναι το πρώτο μάθημα της αμερικανικής ιστορίας. Η αίσθηση αυτή ήταν διάχυτη στις διαφημίσεις των αυτοκινητοβιομηχανιών του Ντιτρόιτ. Η Chrysler, ιδιαίτερα, στρατολόγησε τον τραγουδιστή Μπομπ Ντίλαν για να μετουσιώσει την αμερικανική υπερηφάνεια, την οποία «δεν μπορεί κανείς να εισαγάγει», όπως έλεγε η διαφήμιση, στην οποία εικόνες της Μέριλιν Μονρόε και του Τζέιμς Ντιν εναλλάσσονταν με αμερικανικά «ντάινερ» και σήματα της θρυλικής Route 66. Οσο για τα γερμανικά αυτοκίνητα; Σύμφωνα με τη διαφήμιση, καλύτερα να περιοριστεί κανείς στις γερμανικές μπίρες. Σίγουρα οι Αμερικανοί παραγωγοί μπίρας θα διαφωνήσουν και με αυτό, βέβαια.
Τα ισχυρά έθνη έχουν όλα ένα σύνδρομο ανωτερότητας, που βασίζεται στην ιστορία τους, αλλά δεν περιορίζεται εκεί. Σίγουρα δεν μπορεί να κατηγορήσει κανείς τους Αμερικανούς για ταπεινοφροσύνη. «Δεν αρκεί να είσαι καλός, πρέπει να το λες κιόλας. Διαφορετικά δεν είσαι καθόλου καλός!» έλεγε την περασμένη εβδομάδα η Μαρία Πάππας, η Ελληνοαμερικανίδα ταμίας της κομητείας Κουκ στο Ιλινόι, που συλλέγει τους δεύτερους υψηλότερους φόρους ακινήτων στις ΗΠΑ, ύψους 11 δισ. δολαρίων, με μόλις 108 υπαλλήλους.
Στη δική της διαφήμιση, μια αμερικανική εταιρεία κοσμημάτων, η Alex and Ani, παρουσίασε τη συνεισφορά της στην αναβίωση της Main Street, του κεντρικού δρόμου κάθε πόλης, «με υπερηφάνεια, ειρήνη και θετική ενέργεια»: Οπως λέει η διαφήμιση, «είναι ώρα να ανάψουμε ξανά τα φώτα, αυτός είναι ο δρόμος μας», και τονίζει ότι η εταιρεία είναι «Made in America». Το μήνυμα είναι ισχυρότερο από ό,τι μπορεί να εμπνεύσει κάποια πολιτική ομιλία.
Τα είπε, βέβαια, και ο πρόεδρος Ομπάμα: «Η σκληρή αλήθεια είναι ότι ακόμη και εν μέσω της ανάκαμψης, υπερβολικά πολλοί Αμερικανοί εργάζονται περισσότερο μόνο για να τα βγάλουν πέρα, πόσο μάλλον για να προοδεύσουν. Και υπερβολικά πολλοί δεν εργάζονται καθόλου». Απέναντι σε ένα διχασμένο Κογκρέσο, όμως, ο πρόεδρος Ομπάμα δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι θα επιτύχει την αύξηση του κατώτατου μισθού που ζήτησε. Ετσι, αποφάσισε να αυξήσει μονομερώς τον κατώτατο μισθό όσων απασχολούνται εργολαβικά στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση. Χωρίς την υποστήριξη του Κογκρέσου, οι όποιες παρεμβάσεις του στους μισθούς και στις συντάξεις θα είναι περιορισμένες. Οσο για την προτροπή του στις επιχειρήσεις να προσλάβουν μακροχρόνια ανέργους, είναι ακριβώς αυτό – μία προτροπή. Οπως άλλωστε και αυτή προς το Κογκρέσο, «να διορθώσει το χαλασμένο μεταναστευτικό σύστημα» των ΗΠΑ.
Η ομιλία του τελείωσε με μία αναφορά στο συναίσθημα, που έκανε όλο το Κογκρέσο να χειροκροτήσει όρθιο, αναγνωρίζοντας δημοσίως τη συνεισφορά του τραυματία βετεράνου Κόρι Ρέμσμπουργκ. Σε τελική ανάλυση, αυτό που ενώνει πάντα τους Αμερικανούς είναι η σημαία τους. Το γεγονός ότι έχουν επιτύχει να την τιμούν ακόμη και σε ένα αθλητικό γεγονός όπως το Σούπερ Μπόουλ, είναι ένα από τα μυστικά που δένουν αυτό το μωσαϊκό των λαών. Το είπε καλύτερα η διαφήμιση της Coca-Cola... Έντυπη ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΣΩΚΟΥ
