05 Φεβρουαρίου 2014

Βήματα ανεξαρτησίας Οι Κούρδοι της Συρίας αυτονομούνται από κυβέρνηση και αντιπολίτευση.

Την περασμένη εβδομάδα έγινε ακόμη ένα βήμα για την ντε φάκτο ίδρυση του Συριακού Κουρδιστάν, που ονομάζεται Rojava (δυτικό)

Του Νικόλα Ζηργάνου Μπορεί οι Κούρδοι της Συρίας να μην εκπροσωπήθηκαν στην ειρηνευτική Διάσκεψη της Γενεύης, όμως εκείνες τις ημέρες (των άκαρπων συνομιλιών) έκαναν άκρως αισθητή την παρουσία τους στο εσωτερικό της χώρας. Τρεις περιοχές όπου πλειοψηφεί το κουρδικό στοιχείο, στα σύνορα με το Ιρακινό Κουρδιστάν και την Τουρκία, διακήρυξαν την αυτονομία τους από τη Δαμασκό, την ουδετερότητά τους απέναντι στην αντιπολίτευση και την επιλογή τους να περιφρουρήσουν τα εδάφη τους από κάθε ξένη δύναμη. Την περασμένη εβδομάδα, έγινε ακόμη ένα βήμα για την ντε φάκτο ίδρυση του Συριακού Κουρδιστάν, που ονομάζεται Rojava (δυτικό) για να διακρίνεται από το Ιρακινό (Βόρειο) Κουρδιστάν.


Ανακηρύχθηκαν τρία κουρδικά καντόνια που θα έχουν δική τους τοπική κυβέρνηση και συμβούλιο, θα στέλνουν εκπροσώπους σε μια περιφερειακή κυβέρνηση και θα συναποτελούν μια περιοχή με δική τους πολιτοφυλακή, που θα περιφρουρεί την ασφάλεια κάτω από τη δική τους σημαία, με πιθανότερη πρωτεύουσα το Καμισλί. Την κουρδική πρωτοβουλία στηρίζουν οι μειονότητες που ζουν στην περιοχή, κυρίως οι χριστιανοί, οι οποίοι δοκιμάζονται από τις επιθέσεις των φανατικών ισλαμιστών. Στη διακήρυξη των Κούρδων αναφέρεται ρητά η πρόθεση να δημιουργηθεί μια αυτόνομη, αυτοδιοικούμενη περιοχή με δημοκρατία και συνύπαρξη όλων των θρησκειών και των δογμάτων.

Μέσα στους επόμενους τρεις μήνες θα διεξαχθούν τοπικές εκλογές, έχει ήδη ολοκληρωθεί σχέδιο Συντάγματος (όπου δεν γίνεται καμία αναφορά για ανεξαρτησία και απόσχιση από τη Συρία) και όλα δείχνουν ότι τα 2,5 εκατομμύρια των Κούρδων της Συρίας (περί το 12% του συνολικού πληθυσμού της χώρας) προσπαθούν να αποκτήσουν μια οντότητα, που ελπίζουν να εξελιχθεί και ντε γιούρε σε αυτόνομη περιοχή μιας Ομόσπονδης Συρίας, όπως συμβαίνει με τους Κούρδους του Ιράκ.

Συζητούν ομοσπονδία

«Μια Ομόσπονδη Συρία είναι η καλύτερη λύση», δήλωσε πρόσφατα ο ηγέτης του κόμματος Δημοκρατικής Ενότητας (PYD), Σαλίχ Μουσλίμ, που διατηρεί στενούς δεσμούς με το PKK και τον φυλακισμένο Αμπντουλάχ Οτσαλάν. Ο Μουσλίμ δεν κρύβει ότι οι Κούρδοι της Συρίας δεν θέλουν να ζήσουν ούτε κάτω από τον Ασαντ ούτε και υπό τους σαλαφιστές Αραβες, οι οποίοι από την αρχή του συριακού εμφυλίου προσπαθούν να ελέγξουν με τη βία τις κουρδικές περιοχές.

Ωστόσο, το PYD, αν και είναι η ισχυρότερη κουρδική οργάνωση, δεν εκφράζει το σύνολο των Κούρδων της Συρίας. Ισχυρότερος πολιτικός αντίπαλός του είναι το Κουρδικό Δημοκρατικό Κόμμα Συρίας (KDP-S), το οποίο πρόσκειται στον Μασούντ Μπαρζανί, τον ηγέτη του Ιρακινού Κουρδιστάν. Το KDP-S διαφώνησε με το PYD για την εσπευσμένη ανακήρυξη αυτονομίας, αλλά, παρά τις πολιτικές τους διαφορές, οι Κούρδοι είναι ενωμένοι στον στρατηγικό στόχο τους.

Την περασμένη εβδομάδα ο Οτσαλάν έστειλε μέσω της Κούρδισσας βουλευτίνας Λεϊλά Ζάνα επιστολή στον Μπαρζανί, με την οποία του ζητούσε να στηρίξει την ειρηνευτική διαδικασία στο εσωτερικό της Τουρκίας και να βοηθήσει το υπό διαμόρφωση κρατικό υβρίδιο των Κούρδων της Συρίας.

Η Αγκυρα, προς το παρόν, είναι αρνητική στη δημιουργία Συριακού Κουρδιστάν γιατί αποτελεί μακροπρόθεσμα κίνδυνο για την εδαφική της ενότητα. Ομως, ένα κουρδικό μόρφωμα που θα παραμείνει έστω και τυπικά στη Συρία και θα αποτελεί ανάχωμα στον ισλαμικό ριζοσπαστισμό στα νότια σύνορα της Τουρκίας ίσως να μην είναι και τόσο αρνητική εξέλιξη. Ιδίως αν η Αγκυρα έχει εν τω μεταξύ βρει ένα modus vivendi με τους Κούρδους της Τουρκίας και ολοκληρωθεί η ειρηνευτική συμφωνία με το PKK και τον Οτσαλάν. Ισως μάλιστα να μην είναι τυχαίο και μεμονωμένο περιστατικό πως την περασμένη εβδομάδα, για πρώτη φορά, τουρκικά πυρά κατέστρεψαν κομβόι ισλαμιστών ανταρτών που μάχονται κατά των Κούρδων της Συρίας.

Ηταν η πρώτη φορά που οι Τούρκοι επενέβησαν ανοιχτά στο εσωτερικό της Συρίας και ίσως ήταν ένα μήνυμα-πρόδρομος εξελίξεων στην περιοχή.