Τη Δευτέρα θα διαβούν την πύλη του, μετά 49 έτη, οι νεοδιορισθέντες δάσκαλοι και οι λιγοστοί μαθητές.
Του Γιάννη Κτιστάκι*Με αγιασμό από τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο ξεκίνησε χθες την επαναλειτουργία του (έπειτα από 49 έτη!) το μειονοτικό σχολείο των Αγίων Θεοδώρων στην Ιμβρο. Το κτίριο ανακαινίστηκε πρόσφατα εκ βάθρων, πριν από λίγες ημέρες διορίστηκαν μειονοτική διευθύντρια και δάσκαλος και τα πρώτα, λιγοστά, παιδιά θα διαβούν την πύλη του από Δευτέρα.
Το σχολείο ακολουθεί την ιστορία του νησιού. Σύμφωνα με την περιλάλητη Συνθήκη της Λωζάννης, η Ιμβρος και η Τένεδος θα απολάμβαναν καθεστώτος ειδικής διοικητικής οργάνωσης, λόγω του αμιγώς ελληνορθόδοξου πληθυσμού τους. Ωστόσο, ο εκτελεστικός νόμος του 1927 αναίρεσε την ελληνοφωνία των σχολείων, ορίζοντας ότι στο περιθώριο και μόνον του τουρκόγλωσσου προγράμματος θα διδάσκονταν η ελληνική γλώσσα και τα θρησκευτικά. Τότε τα μισά σχολεία στην Ιμβρο (και όλα τα σχολεία της Τενέδου) έχασαν τον μειονοτικό τους χαρακτήρα. Το 1945, μαζί με τους πρώτους εποίκους, επιβάλλεται αποκλειστικά τουρκοφωνία σε όλα τα σχολεία, η οποία διαρκεί μέχρι το 1951, οπότε υπό την επιρροή της ελληνοτουρκικής προσέγγισης επικρατεί νέα ερμηνεία της ίδιας νομοθεσίας του 1927 και τα μειονοτικά σχολεία επανακτούν την ελληνοφωνία τους. Το 1964, υπό τη σκιά του Κυπριακού και μαζικής εγκατάστασης εποίκων, τα σχολεία επανέρχονται στην αποκλειστική τουρκοφωνία, οδηγώντας τον ελληνορθόδοξο πληθυσμό βίαια και οριστικά μακριά από το νησί.
Σήμερα, ενώ βρίσκεται πάντοτε εν ισχύι η νομοθεσία του 1927, το σχολείο ξανάνοιξε για τους ελληνορθόδοξους μαθητές. Πρόκειται για μία ad hoc διοικητική διευθέτηση, χωρίς νομοθετική ή συνταγματική βάση, σαν αυτές που συνηθίζει η διοίκηση Ερντογάν, ώστε να μπορεί ανά πάσα στιγμή να την ανακαλεί. Ωστόσο, το γεγονός δίνει κουράγιο και δύναμη στους Ιμβριους να συνεχίσουν την προσπάθεια για την προστασία της μειονοτικής τους ταυτότητας. Αλλωστε, ξέρουν ότι οι αγώνες κερδίζονται και χάνονται στο νησί και όχι στα διπλωματικά γραφεία.
* Ο δικηγόρος Γ. Κτιστάκις διδάσκει στα Πανεπιστήμια Θράκης και Βοσπόρου.
