Των Χαράλαμπου Τσαρδανίδη και Ελισάβετ Μυσίρη
Η κυβέρνηση δια του υπουργού Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας κ.
Χατζηδάκη έχει ανακοινώσει, μετά από τις σχετικές εισηγήσεις Ολλανδών
ειδικών στα πλαίσια της Task Force, διοικητικές προσαρμογές στο πεδίο
της οικονομικής διπλωματίας, μεταξύ των οποίων η μεταφορά των στελεχών
και των αρμοδιοτήτων των Γραφείων Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων
(ΟΕΥ) στο ΥΠΑΝ, η δημιουργία μιας μονάδας διαμόρφωσης πολιτικής για
την οικονομική διπλωματία στο ΥΠΑΝ και η συγχώνευση του ΕΛΚΕ/Invest in
Greece με τον Ελληνικό Οργανισμό Εξωτερικού Εμπορίου/ΟΠΕ, σε μια
προσπάθεια να υπάρξει ένα ενιαίο και αποτελεσματικό σύστημα εξωστρέφειας
για την αύξηση των εξαγωγών και την προσέλκυση Άμεσων Ξένων Επενδύσεων.
Πέρα του ότι τελικά η επιχειρούμενη αναδιάρθρωση των μηχανισμών της
οικονομικής διπλωματίας δεν έχει ακολουθήσει τις υποδειχθείσες από την
Task Force κατευθύνσεις, όπως διαφάνηκε από επιστολή που η τελευταία
έχει αποστείλει στον κ .Χατζηδάκη, η μεταφορά μεγάλου μέρους των
αρμοδιοτήτων της εξωτερικής οικονομικής πολιτικής από το ΥΠΕΞ στο ΥΠΑΝ
δημιουργεί μεταξύ άλλων τρεις σημαντικούς κινδύνους:
Πρώτον, την αποστέρηση του ΥΠΕΞ από το εξειδικευμένο προσωπικό ΟΕΥ και
των σχετικών αρμοδιοτήτων, συνεπαγόμενης έτσι της ουσιαστικά
αυτοκατάργησής του ως του κύριου διαμορφωτή της οικονομικής διπλωματίας
της χώρας. Ο νέος Οργανισμός του ΥΠΕΞ δεν προβλέπει Γενική Γραμματεία
Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων ούτε αρμόδια Γενική Διεύθυνση Διεθνών
Οικονομικών Σχέσεων. Οι διμερείς και οι πολυμερείς οικονομικές
διαστάσεις της εξωτερικής πολιτικής σαφώς υποβαθμίζονται και θα
ασκούνται αναγκαστικά από τις δύο εναπομένουσες Γενικές Διευθύνσεις
Πολιτικών Υποθέσεων διμερών και πολυμερών σχέσεων σε μια περίοδο όπου η
εξωτερική οικονομική πολιτική και η οικονομική διπλωματία θα πρέπει να
απασχολεί πάνω από το 80% του χρόνου και των προσπαθειών της εξωτερικής
πολιτικής της χώρας. Στην ουσία είναι η πολιτική και η διοικητική ηγεσία
του ΥΠΕΞ σαν να επιθυμεί, όλως παραδόξως, να αποστερηθεί από το
βασικότερο μοχλό άσκησης εξωτερικής πολιτικής, που είναι σήμερα η
οικονομική διπλωματία, τη στιγμή μάλιστα που άλλες χώρες, όπως η
Ολλανδία, έχουν μεταφέρει στο ΥΠΕΞ από το Υπουργείο Οικονομικών όλες
τις αρμοδιότητες της οικονομικής διπλωματίας.
Δεύτερον, τη διαιώνιση μιας «γραφειοκρατικής ασυνεννοησίας» στο πεδίο
της εξωτερικής οικονομικής πολιτικής μεταξύ των δύο συναρμόδιων
Υπουργείων, όπως έχει συμβεί εξάλλου ξανά στο παρελθόν: του ΥΠΕΞ, με
όσες αρμοδιότητες θα του έχουν απομείνει και του αναβαθμισμένου ΥΠΑΝ, με
κύρια ευθύνη την άσκηση της οικονομικής διπλωματίας. Πολύ περισσότερο,
όταν η οικονομική διπλωματία στην πράξη θα διαμορφώνεται – αν
διαμορφώνεται- σ’ ένα τεράστιο και χαώδες ΥΠΑΝ και θα καλείται στην
ουσία το ΥΠΕΞ, εξ αιτίας και της παράδοσης της έλλειψης συνεργασίας
μεταξύ Υπουργείων και Υπουργών, μέσω των ήδη πρεσβειών, απλά να την
«υπηρετεί» και να την υλοποιεί. Αν θέλουμε να μιλάμε για ενιαία και
συνεκτική άσκηση οικονομικής εξωτερικής πολιτικής και διπλωματίας, όλες
οι υπηρεσίες και οι αρμοδιότητές της θα πρέπει να ανήκουν σ’ ένα
ενιαίο φορέα και αυτός δεν μπορεί παρά να είναι το Υπουργείο
Εξωτερικών.
Τρίτον, τη δημιουργία πολλαπλών προβλημάτων διαφάνειας,
αποτελεσματικότητας και σύγχυσης αρμοδιοτήτων, αν μέσα από τη
διαφαινόμενη γιγάντωση ο νέος φορέας, προκύπτοντας από τη συγχώνευση του
ΟΠΕ με το Invest in Greece - που θα λειτουργεί με ιδιωτικο- οικονομικά
κριτήρια με τη μορφή είτε ΑΕ είτε Οργανισμού/Agency- αποκτήσει και
αρμοδιότητες διαμόρφωσης πολιτικής. Στην περίπτωση αυτή δεν θα
υφίσταται ο αναγκαίος και ξεκάθαρος διαχωρισμός μεταξύ πολιτικού
μηχανισμού που αποφασίζει και ελέγχει την οικονομική διπλωματία και
μηχανισμού που την υλοποιεί.
Ίσως θα έπρεπε η κυβέρνηση να επανεξετάσει με μεγαλύτερη προσοχή το όλο
ζήτημα της αναμφισβήτητης αναγκαιότητας της αναδιάρθρωσης της
οικονομικής διπλωματίας εν όψει μάλιστα της αναπόφευκτης διοικητικής
αναστάτωσης που θα επέλθει σε μια περίοδο που η Ελλάδα προετοιμάζεται να
αναλάβει την Προεδρία της ΕΕ.
*Ο κ. Χαράλαμπος Τσαρδανίδης είναι Διευθυντής του Ινστιτούτου
Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων (ΙΔΟΣ) και η κ. Ελισάβετ Μυσίρη είναι
Επιστημονική Συνεργάτις του ΙΔΟΣ
Πηγή:www.capital.gr