Μετά τον Ερντογάν τι;

Mία σκληρή δήλωση του υπουργού Εξωτερικών Δημήτρη Αβραμόπουλου, " έκανε λόγο για την εποχή που οι κρίσεις δεν γνωρίζουν σύνορα και για το στρατηγικό λάθος να επενδύει κανείς σε αυτές και να επιχειρεί να τις «αξιοποιήσει» στις διακρατικές σχέσεις.

Μαλούχος Γεώργιος Π.«Εάν το 2011 ήταν η κορύφωση της πολιτικής ηγεμονίας των νεοθωμανών, το 2012 φαίνεται να είναι το έτος κατά τη διάρκεια του οποίου άρχισε η αμφισβήτηση αυτής της πολιτικής ηγεμονίας» γράφει ο συνάδελφος Σταύρος Λυγερός σε ένα από τα πιο ενδιαφέρονται και διεισδυτικά βιβλία για τη συνολική πορεία της γείτονος χώρας υπό τον τον επί δέκα χρόνια σημερινό πρωθυπουργό της, που γράφτηκε από κοινού με τον οικονομολόγο καθηγητή Κώστα Μελά και με τίτλο «Μετά τον Ερντογάν, τι;», των εκδόσεων Πατάκη.Τα όσα συμβαίνουν αυτές τις μέρες στην Τουρκία έχουν αφήσει άναυδους τους περισσότερους. Όμως, όποιος διάβασε αυτό το πολύ πρόσφατο βιβλίο, ουδόλως εξεπλάγη ούτε από τα γεγονότα που ξεκίνησαν στο Ταξίμ, ούτε από τον τρόπο που γενικεύθηκαν σε όλη τη χώρα, αλλά ούτε και από την αντίδραση του ίδιου του Ερντογάν σε αυτά – κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει πολύ συχνά, ειδικά στην ελληνική παραγωγή σκέψης, ειδικά όταν η εικόνα που δίνεται και βγαίνει αληθινή βρίσκεται σε σχεδόν πλήρη αντίθεση με την κυρίαρχη επικρατούσα άποψη…
Ουδείς γνωρίζει φυσικά τι θα γίνει μετά τον Ερντογάν. Ουδείς γνωρίζει επίσης αν τελικά ο Τούρκος πρωθυπουργός θα πέσει, ή αν θα επικρατήσει μετά από αυτή την εξέγερση και με ποιο κόστος. Η ουσία είναι ότι η συζήτηση πλέον άνοιξε και άνοιξε καθώς ο Ερντογάν έπεσε θύμα της ίδιας της δύναμής του, της ισχύος, της επιτυχίας του.

Την ίδια στιγμή, ορισμένα ξένα - και μάλιστα πολύ σοβαρά - μέσα ενημέρωσης, αναρωτιούνται τις δύο τελευταίες ημέρες πώς είναι δυνατόν η Τουρκία να βιώνει μία τέτοια εξέγερση την ώρα που βρίσκεται στο απόγειο της ευημερίας της σε σχέση με όλο της το παρελθόν.

Το ερώτημα είναι αποτέλεσμα μιας πολύ επιφανειακής ανάλυσης της εξαιρετικά σύνθετης τουρκικής πραγματικότητας, αλλά και της στοιχειώδους αρχής ότι η ευημερία, που ούτως ή αλλώς δεν αφορά τους πάντες, όχι μόνον δεν μπορεί να επιβιώσει χωρίς ελευθερία, αλλά, αντιθέτως, είναι αιτία αναζήτησης και διεκδίκησης περισσότερης ελευθερίας.

Ο Ερντογάν αυτό ίσως δεν το κατάλαβε. Όπως δεν κατάλαβε ότι τα όρια της δυνατότητάς του να χαράξει διεθνή πολιτική είναι πεπερασμένα. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι πρόκειται για έναν μεγάλο ηγέτη, όμως, όπως κι αυτή η στήλη έγραψε στο παρελθόν, ο μεγαλύτερος κίνδυνός γι αυτόν και το καθεστώς του είναι το να «ξεφύγει» ακριβώς λόγω των επιτυχιών του, που υπήρξαν σημαντικές.

Ο Τούρκος πρωθυπουργός βρίσκεται τώρα μπροστά σε κάτι που ο ίδιος δημιούργησε, τόσο σε σχέση με το εσωτερικό πεδίο, όσο και σε σχέση με το ρόλο της Τουρκίας στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Ανεξάρτητα από το τι θα συμβεί, ή δεν θα συμβεί, λοιπόν μέσα στη χώρα του στο επόμενο διάστημα, όλα αυτά τα γεγονότα έχουν και μία διάσταση που αφορά άμεσα και την Ελλάδα και έχει να κάνει με τη σταθερότητα και την αξιοπιστία που είναι κεντρικά ζητούμενα για την περιοχή μας.

Πριν από λίγο καιρό, κάποιες ατυχέστατες δηλώσεις του Τούρκου πρωθυπουργού για την ελληνική κρίση, είχαν προκαλέσει μία σκληρή δήλωση του υπουργού Εξωτερικών Δημήτρη Αβραμόπουλου, την οποία τότε οι περισσότεροι στην Αθήνα ίσως δεν αντιλήφθηκαν: έκανε λόγο για την εποχή που οι κρίσεις δεν γνωρίζουν σύνορα και για το στρατηγικό λάθος να επενδύει κανείς σε αυτές και να επιχειρεί να τις «αξιοποιήσει» στις διακρατικές σχέσεις. Τώρα, το περιεχόμενό της γίνεται κατανοητό.

Η κρίση στην Τουρκία, έδειξε πολλά και θα δείξει περισσότερα. Εκείνο όμως που έχει για εμάς την πιο μεγάλη σημασία απ’ όλα αυτά, είναι ότι η Ελλάδα, η Κύπρος, και το Ισραήλ, πρέπει να προχωρήσουν ταχύτατα από κοινού σε μία άλλου επιπέδου και βάθους συνεργασία, όπως έχει ήδη αρχίσει να συμβαίνει. Συνεργασία για την πολλαπλή αξία της οποίας πρέπει να πειστούν και οι ΗΠΑ.

Όταν συμβεί αυτό, που μπορεί να συμβεί γιατί συμφέρει όλα τα μέρη, τότε, μία εντελώς νέα πραγματικότητα θα έχει διαμορφωθεί στην περιοχή μας, από την οποία οι σύμμαχες αυτές χώρες μόνον οφέλη, και μάλιστα μεγάλα, έχουν να περιμένουν.