Το τρίτο ταμπού είναι εδώ, και είναι μια πολύ πιο σύνθετη πρόκληση: Αντέχει η Ευρωζώνη χωρίς σοβαρούς κλυδωνισμούς τον εξαναγκασμό μιας χώρας-μέλους σε έξοδο;
Το πρόβλημα για το Βερολίνο είναι ότι το ερώτημα σήμερα δεν τίθεται για τα επόμενα της Κύπρου μεγέθη -Ελλάδα και Πορτογαλία- αλλά για μεγάλες χώρες όπως η Ιταλία και η Ισπανία.
Το τρίτο ταμπού έχει σαφή ποιοτική διαφορά με τα δύο προηγούμενα: Το «κούρεμα» των κρατικών ομολόγων και των καταθέσεων άνω των 100.000 ευρώ είναι επιλογές επιβολής της σκληρής γερμανικής γραμμής, αλλά δεν θέτει σε αμφισβήτηση το σύνολο της Ευρωζώνης.
Μέχρι στιγμής, μια ισορροπία του τρόμου αποτρέπει την υιοθέτηση μιας πολιτικής εθελούσιας εξόδου από τις χώρες του Νότου: Δεν υπάρχει διαχειρίσιμη επόμενη μέρα ύστερα από μετωπική σύγκρουση με το Βερολίνο, η εικόνα του αεροσκάφους που προσγειώθηκε στη Λάρνακα, μετά την αποδοχή της θυσίας του τραπεζικού συστήματος της Κύπρου, με τα 5,5 δισ. ευρώ έκτακτης ρευστότητας τα λέει όλα και δεν χρειάζεται σχολιασμό.
Η συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα όταν υιοθετήθηκε δεν έπεισε κανέναν ότι προοριζόταν για την «ειδική περίπτωση Ελλάδα», εξ ου και το κύμα πίεσης των αγορών που ακολούθησε. Το «κούρεμα» των καταθέσεων χλιαρά και προσχηματικά και για πολύ λίγο παρουσιάσθηκε ό,τι αφορά μόνον την Κύπρο, καθώς ο πραγματικός στόχος ήταν η συνολική επιβολή του μετά το 2015 στις διασώσεις τραπεζών.
Δεν είμαστε στις αρχές του 2010, που η Αθήνα φωτιζόταν ως ειδική περίπτωση και έτσι σήμερα καμιά χώρα-μέλος της Ευρωζώνης δεν μπορεί να απομονωθεί για παραδειγματισμό όλων όσοι δυσανασχετούν για την εφαρμογή της γερμανικής συνταγής.
Δεν υπάρχει αξιόπιστο σενάριο αναδίπλωσης σε μια υγιή Ευρωζώνη των πλεονασματικών, υπάρχει μόνον η υψηλού πολιτικού και οικονομικού κόστους επιλογή επιστροφής της Γερμανίας στο εθνικό της νόμισμα με δύο τρεις δορυφόρους να της κρατούν συντροφιά σε μια «ζώνη μάρκου».
Δεν είναι μόνον η ίδρυση του κόμματος εναλλακτική για τη Γερμανία, αλλά και κινήσεις που μπορούν εύκολα να παρερμηνευθούν, όπως ο επαναπατρισμός των αποθεμάτων χρυσού της Μπούντεσμπανκ.
Το πιο ανησυχητικό δείγμα είναι οι ολοένα πιο συχνές αναφορές Γερμανών αξιωματούχων στην ανάγκη αναθεώρησης της Συνθήκης της Λισαβόνας, μόλις πριν από λίγες μέρες ο Σόιμπλε την έθεσε ως προϋπόθεση για την Τραπεζική Ενωση, που δείχνει σκηνικό σύγκρουσης: Με δεδομένη την αδυναμία ομοφωνίας των «27» για τα όσα ζητά το Βερολίνο, το αδιέξοδο της αναθεώρησης θα ήταν ένα πολύ ωραίο νομιμοποιητικό άλλοθι για μια εθνική γερμανική αναδίπλωση.
Ισορροπία τρόμου
Μια ισορροπία του τρόμου αποτρέπει την υιοθέτηση μιας πολιτικής εθελούσιας εξόδου από τις χώρες του Νότου: Δεν υπάρχει διαχειρισίμη επόμενη μέρα ύστερα από μετωπική σύγκρουση με το Βερολίνο, η εικόνα του αεροσκάφους που προσγειώθηκε στη Λάρνακα, μετά την αποδοχή της θυσίας του τραπεζικού συστήματος της Κύπρου, με τα 5,5 δισ. ευρώ έκτακτης ρευστότητας τα λέει όλα και δεν χρειάζεται σχολιασμό.
