Είναι το Nowruz, μια πανάρχαια περσική γιορτή που σηματοδοτεί την έναρξη της άνοιξης και του νέου έτους. Γιορτάζεται από την Κεντρική Ασία μέχρι τα Βαλκάνια, το Nowruz (ή Nevruz όπως γράφεται στα τουρκικά) έχει από καιρό γίνει ένα σύμβολο του αγώνα των Κούρδων για αυτοδιάθεση. Πέρασε σχεδόν ένας χρόνος χωρίς μαζικές συγκεντρώσεις, διαδηλώσεις, συλλαλητήρια σε πόλεις σε όλη την Τουρκία, από την Κωνσταντινούπολη στο Ντιγιαρμπακίρ, όπου χιλιάδες κουνούν τις σημαίες του Κουρδιστάν, του Κουρδικού Εργατικού Κόμματος (ΡΚΚ), μιας οργάνωσης ανταρτών που έχει τεθεί εκτός νόμου χαρακτηρισμένη ως τρομοκρατική της οποίας θεωρείται ως νόμιμο παρακλάδι το Κόμμα Ειρήνης και Δημοκρατίας (BDP). Οι συνήθεις σκηνές αυτή την ημέρα είναι οι συγκρούσεις με την αστυνομία και τα δακρυγόνα.
Αλλά φέτος τα πράγματα είναι διαφορετικά. Ο Abdullah Ocalan, τον οποίο οι εθνικιστές Κούρδοι βλέπουν ως τον αδιαμφισβήτητο ηγέτη τους, έκανε έκκληση από το κελί του για τον αφοπλισμό του PKK. Η έκκλησή του διαβάστηκε δημοσίως από βουλευτές του BDP σε ένα πλήθος από 250 χιλιάδες συγκεντρωμένους στο κεντρικό Ντιγιαρμπακίρ (ή Αμέντ, όπως την αποκαλούν οι Κούρδοι), την ανεπίσημη πρωτεύουσα του Κουρδικού τμήματος της νοτιοανατολικής Τουρκίας. Μετά από πολύμηνες συνομιλίες με την τουρκική κυβέρνηση, η οποία έχει μετατρέψει την επίλυση του Κουρδικού ζητήματος σε μια κορυφαία προτεραιότητά της, ο Apo (όπως είναι γνωστός ο Ocalan), δήλωσε:
«Έχουμε δώσει χρόνια γι αυτόν το λαό [τον Κουρδικό] κι έχουμε πληρώσει ένα μεγάλο τίμημα. Καμία προσπάθεια ή θυσία δεν πήγε χαμένη. Οι Κούρδοι ξανακέρδισαν την ταυτότητά τους. Ας σιωπήσουν τα όπλα κι ας κυριαρχήσει η πολιτική».
Αυτό είναι σίγουρα ένα βήμα προς τα εμπρός ως προς το ότι μια διαδικασία αφοπλισμού θα διευκολύνει τις αλλαγές στο σύνταγμα και την Τουρκική νομοθεσία για την αναγνώριση των Κούρδων ως εθνοτική ομάδα: κάτι τέτοιο θα τους έδινε επίσημο καθεστώς και ίσως θα ξεκινούσε μια διαδικασία αποκέντρωσης, παρόμοια με εκείνη της Βόρειας Ιρλανδίας και θα ερχόταν σε συμφωνία με τις απαιτήσεις για «δημοκρατική αυτονομία» στη νοτιοανατολική Τουρκία (πρόσφατα το σύνθημα έχει μετατραπεί σε «Λαϊκή Δημοκρατία με τοπική αυτονομία»).
Αντί να χαράξουν ένα δικό τους κράτος, οι εθνικιστές Κούρδοι της Τουρκίας έχουν αποδεχθεί ότι ο δρόμος προς τα εμπρός είναι το να ζουν σε μια δημοκρατική χώρα, η οποία δέχεται τη γλωσσική και πολιτιστική τους ταυτότητα, μια έννοια η οποία είναι ευρέως αποδεκτή από τους πιστούς συν-εθνικιστές συνεργάτες τους, που είναι υποστηρικτές του κυβερνώντος κόμματος Δικαιοσύνη και Ανάπτυξη (AKΡ). Επίσης θετική είναι και η αντίδραση της κυβέρνησης: Ο Υπουργός Εσωτερικών Muammer Güler, σχολίασε: «Η γλώσσα που χρησιμοποίησε ο Ocalan ήταν η γλώσσα της ειρήνης». Επίσης, ο υπουργός πρόσθεσε ότι θα πρέπει να ακολουθήσει η εφαρμογή.
Εδώ αρχίζουν τα δύσκολα. Παρόμοιες προσπάθειες για ένα Κουρδικό άνοιγμα το 2009-2010 απέτυχαν όταν αντάρτες του ΡΚΚ έλαβαν καλωσόρισμα ηρώων με την είσοδό τους σε Τουρκικές πόλεις. Υπό την πίεση των Τούρκων εθνικιστών ο πρωθυπουργός Erdogan αναγκάστηκε να κάνει μια στροφή 180 μοιρών και μια ευκαιρία πήγε χαμένη. Αυτή τη φορά η κύρια αντιπολιτευτική δύναμη στο κοινοβούλιο, το Λαϊκό Ρεπουμπλικανικό Κόμμα (CHP) είναι σε μεγάλο βαθμό υποστηρικτικό και γενικότερα η κοινωνία είναι πιο άνετη με την ιδέα της Κουρδικής χειραφέτησης ως αντάλλαγμα για την παύση της βίας. Αλλά αυτή η οιονεί συναίνεση θα μπορούσε εύκολα να αποδειχθεί εύθραυστη και ευάλωτη σε ριζοσπαστισμό τόσο από τους Κούρδους (π.χ. ομάδες που έχουν αποσχιστεί από το PKK) ή ακόμη και από τους Τούρκους. Ειδικότερα, το πόσο μεγάλο βαθμό εξουσίας ο Ocalan, ο οποίος συνελήφθη στην Κένυα το 1999, έχει πάνω στους αντάρτες στο βουνό Καντίλ στο βόρειο Ιράκ, όπου έχει αναδειχθεί ως στρατιωτικός διοικητής ο Murat Karayilan, δεν είναι σαφές. Ο Karayilan προήδρευσε κατά την κλιμάκωση των επιθέσεων το 2012 που οδήγησαν σε περίπου 700 νεκρούς, κάτι που εκ των υστέρων θα μπορούσε να θεωρηθεί ως μέρος μιας στρατηγικής καρότου και μαστιγίου για τον επηρεασμό της διαδικασίας διαλόγου με τις αρχές της Άγκυρας.
Η αδιαφανής φύση του PKK καθιστά δύσκολο να πει κανείς πόση έλξη ασκεί η ειρηνευτική διαδικασία στις τάξεις της οργάνωσης. Από την άλλη, όμως, η μαρξιστική-λενινιστική ανταρτική οργάνωση δεν είναι γνωστή για την ανεκτικότητά της στις διαφωνίες. Την περασμένη εβδομάδα αφέθησαν ελεύθεροι από το Καντίλ Τούρκοι όμηροι, μια σαφής χειρονομία καλής θέλησης.
Αν ο αφοπλισμός σημειώσει πρόοδο, το γεγονός αυτό θα έχει σίγουρα θετικές επιπτώσεις στη Συρία, όπου το συναναστρεφόμενο με το ΡΚΚ Κόμμα Δημοκρατικής Ένωσης (PYD) έχει προηγουμένως συγκρουστεί με τον Ελεύθερο Συριακό Στρατό, που υποστηρίζεται από την Τουρκία, για τον έλεγχο των πόλεων στην περιοχή Jazeera στα βορειοανατολικά (περισσότερα σε μια πρόσφατη έκθεση του ICG).
Υπάρχει επίσης και μια προειδοποίηση. Υπάρχουν πολλοί στην Τουρκία που ανησυχούν ότι τα δικαιώματα των Κούρδων θα μπορούσαν να είναι το τίμημα του BDP και του ΡΚΚ για να ρίξουν το βάρος τους στο σχέδιο εγκατάστασης ενός προεδρικού καθεστώτος του πρωθυπουργού Erdogan. Το εάν είναι εφικτή μια δημοκρατική αυτονομία σε μια δημοκρατική Τουρκία όπου η δημοκρατική παγίωση βρίσκεται σε ρίσκο, είναι εξαιρετικά αμφίβολο.
Πηγή:www.capital.gr
