20 Μαρτίου 2013

Λείπουν οι ήρωες και ο «λόγος»

http://t1.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcSByfAxLEl3bx7rju9U8yNjpkLynTryIOg412pmy_8dkb1wGFVJEQ
Μιχάλης Κοσμίδης Μπορεί να λείπουν οι ηρωικές φυσιογνωμίες που θα ενέπνεαν τους δοκιμαζόμενους λαούς της Ελλάδας και της Κύπρου, ευτυχώς όμως υπάρχουν ακόμα τα αρχαία πρότυπά τους, όσο κι αν δεν μπορούν να κάνουν πολλά πράγματα απέναντι στη σύγχρονη τραγική καθημερινότητα.Αυτές τις μέρες το αμερικανικό πανεπιστήμιο Χάρβαρντ άρχισε μέσα από το Διαδίκτυο την παράδοση μιας ενότητας μαθημάτων για τον Αρχαίο Ελληνα Ηρωα. Στο επίκεντρο βρίσκονται θεμελιώδη ερωτήματα, όπως το τι σημαίνει να είσαι άνθρωπος και το πώς οι αντιλήψεις των αρχαίων για τους ήρωες και τους αντιήρωες μπορούν να μας βοηθήσουν στην κατανόηση της «ανθρώπινης κατάστασης».

Οι κλασικοί ήρωες απέχουν από τη σύγχρονη περί ηρωισμού αντίληψη. Είναι άντρες και γυναίκες με υπεράνθρωπες δυνάμεις. Δεν είναι πρότυπα ηθικής, αλλά άνθρωποι με μεγεθυσμένες στο έπακρον όλες τις ανθρώπινες ιδιότητες και αδυναμίες. Και γι' αυτό ακριβώς εμπνέουν. Επειδή, όπως και οι Ολύμπιοι θεοί, είναι «δικοί μας», ζουν τα πάθη μας. Κι έτσι δικαιούνται να μας οδηγούν σε αγώνες -νικηφόρους ή μη- αλλά πάντα ηρωικούς.

Τα μαθήματα του Χάρβαρντ δεν μας υπενθυμίζουν μόνο την απουσία ηρώων από τη σύγχρονη πολιτική ζωή, αλλά και την απουσία του «λόγου» -της λογικής έκφρασης ιδεών και απόψεων που προκύπτει από ψύχραιμη, προσεκτική μελέτη και διάλογο. Το αντίθετο, με άλλα λόγια, από αυτό που κυριαρχεί στη σύγχρονη σκηνή του πολιτικού μάρκετινγκ και του νευρωτικού αταβισμού, που εκφράζεται από το λόγο της νεοναζιστικής συμμορίας.

Φαίνεται όμως πως οι αρχαιοελληνικές αναφορές δεν λείπουν σε όλους. Το Πανεπιστήμιο της Αθήνας θα μείνει χωρίς μάθημα ελληνικών σπουδών, που θα συγχωνευθεί πλέον με τα Λατινικά. Ο λόγος, βέβαια, για το Πανεπιστήμιο της Αθήνας στη Γεωργία των ΗΠΑ (UGA).

Το Συμβούλιο του Πανεπιστημίου αποφάσισε να προχωρήσει στο δικό του «σχέδιο Αθηνά», λόγω προβλημάτων στον προϋπολογισμό, προκαλώντας πολλές αντιδράσεις. Ο πρόεδρος της επιτροπής εκπαιδευτικών υποθέσεων, καθηγητής Ρόντνι Μαουρίσιο, ο μόνος που καταψήφισε την πρόταση στο συμβούλιο, είπε ότι πρόκειται για μια «κακή ιδέα». Ακόμα μία από τις πολλές που δυστυχώς υπάρχουν, διεθνώς, τελευταία.