Λίγες ημέρες πριν από τη συνάντηση Σαμαρά - Ερντογάν, η Αθήνα επιχειρεί να αποτρέψει τη δημιουργία τετελεσμένων, καταθέτοντας ρηματική διακοίνωση στον ΟΗΕ με την οποία απορρίπτει τη μονομερή ενέργεια της Τουρκίας να εγκρίνει άδειες έρευνας στην ελληνική υφαλοκρηπίδα. Αιτία είναι η πρόθεση της Αγκυρας να στείλει τις επόμενες εβδομάδες ερευνητικό πλοίο στο Αιγαίο. Παράλληλα, ο κ. Σαμαράς αναδεικνύει την ενεργειακή διάσταση ορίζοντας τα πιθανά κοιτάσματα αερίου σε Ελλάδα και Κύπρο ως «ευρωπαϊκές πηγές ενέργειας».Οι κινήσεις Σαμαρά ενόψει και της συνάντησής του με τον Ερντογάν στην Τουρκία
Του Αθανασιου Ελλις
Λίγο πριν από την πρώτη του επίσκεψη στην Τουρκία και τη συνάντησή του με τον Ταγίπ Ερντογάν, ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς κινείται σε μια λεπτή ισορροπία, προβάλλοντας με δημόσιες δηλώσεις και ενέργειες τη διασφάλιση των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων, αλλά αποφεύγοντας να προχωρήσει σε κινήσεις που θα προκαλούσαν την αντίδραση της Αγκυρας. Στο πλαίσιο αυτής της «ρεαλιστικής» στρατηγικής, η Αθήνα κατέθεσε ρηματική διακοίνωση στον ΟΗΕ με την οποία απορρίπτει τη μονομερή ενέργεια της Τουρκίας να παραχωρήσει άδειες για έρευνες εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, πλησίον της Ρόδου και του Καστελλόριζου, την οποία δημοσιοποίησε τον περασμένο Απρίλιο, ενώ ενημέρωσε σχετικά και τον ΟΗΕ τον Σεπτέμβριο.
Αντιδρώντας και στις σχετικές συστάσεις συμμάχων, η Αθήνα επιδεικνύει αυτοσυγκράτηση, επιλέγοντας, προς το παρόν, να μην προχωρήσει σε ανακήρυξη Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης, αλλά ούτε και να καταθέσει συντεταγμένες για τις θαλάσσιες ζώνες της χώρας, περιοριζόμενη σε μια απόλυτα δικαιολογημένη κίνηση που αποτελεί και το ελάχιστο που όφειλε να πράξει. Την περασμένη εβδομάδα, παρουσία του Φρανσουά Ολάντ, ο κ. Σαμαράς διεμήνυσε ότι η Ελλάδα θέλει να λύσει τα προβλήματα με την Τουρκία «φιλικά και ειρηνικά», αλλά παράλληλα διατηρεί το δικαίωμά της, που απορρέει από το Δίκαιο της Θάλασσας, να ανακηρύξει ΑΟΖ «με τις σωστές κινήσεις που απαιτούνται». Η Αθήνα εκτιμά ότι η εκκολαπτόμενη ευρωπαϊκή στήριξη σε αυτή την εξέλιξη θα ενισχύσει την ελληνική θέση και υπό αυτό το πρίσμα χαράσσει τις επόμενες κινήσεις της.
Κάλεσμα σε Γαλλία
Δεν είναι τυχαίο ότι σε κάθε ευκαιρία ο Ελληνας πρωθυπουργός υπογραμμίζει την ενεργειακή διάσταση που εμβαθύνεται καθώς προχωρούν οι έρευνες στην Κύπρο με τη συμμετοχή αμερικανικών, ισραηλινών και γαλλικών εταιρειών, οι οποίες ενδιαφέρονται και για τα πιθανά ελληνικά αποθέματα. Ενώπιον του Φρανσουά Ολάντ, ο κ. Σαμαράς περιέγραψε τα κοιτάσματα φυσικού αερίου που πιθανώς να υπάρχουν στον ελληνικό θαλάσσιο χώρο, όπως και αυτά που βρίσκονται στην Κύπρο, ως «στρατηγικής σημασίας ευρωπαϊκές πηγές ενέργειας» και κάλεσε τη Γαλλία να συμμετάσχει στη διαδικασία των ερευνών και της πιθανής εξόρυξης στο μέλλον. Ο κ. Ολάντ ανταποκρίθηκε θετικά. Δήλωσε ότι πρόκειται για «μια ευκαιρία για την Ελλάδα και για την Ευρώπη», επισήμανε την πρόθεση της Γαλλίας «να συνεκμεταλλευθεί με την Ελλάδα αυτά τα κοιτάσματα» και υπογράμμισε ότι οι εξελίξεις θα λάβουν χώρα «υπό το Δίκαιο της Θάλασσας».
Το ευαίσθητο ζήτημα θα συζητηθεί κατά τη συνάντηση των κ. Σαμαρά και Ερντογάν στις 4 Μαρτίου στην Κωνσταντινούπολη και ενώ η Αθήνα δεν κρύβει τον προβληματισμό της για κινήσεις όπως είναι η έξοδος του τουρκικού ερευνητικού σκάφους «Barbaros Hayrettin Pasa» τον Μάρτιο στο Αιγαίο και τη Μεσόγειο. Η Αγκυρα έχει διαμηνύσει ότι θα αντιδρά με ανάλογο τρόπο σε ό,τι κάνει η Ελλάδα. Υπό αυτό το πρίσμα θα μπορούσε να ερμηνευθεί η τουρκική απάντηση στη ρηματική διακοίνωση της Ελλάδας, στην οποία η Αγκυρα επιμένει ότι με βάση το διεθνές δίκαιο οι συγκεκριμένες περιοχές βρίσκονται εντός της δικής της υφαλοκρηπίδας, αν και υπογραμμίζει τη σημασία της συνέχισης του διαλόγου για την επίλυση των όποιων διαφορών. Από την άλλη, έρευνες εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας σίγουρα δεν αποτελούν «συμμετρική αντίδραση», αλλά επιλογή κλιμάκωσης.
Στη συνάντηση της Κωνσταντινούπολης, ο κ. Ερντογάν αναμένεται να θέσει θέματα θρησκευτικού ενδιαφέροντος όπως την ανοικοδόμηση τεμένους στην Αθήνα, τη δημιουργία μουσουλμανικού νεκροταφείου, αλλά και την εκλογή και δράση των ιμάμηδων στη Θράκη, ζητήματα για τα οποία υπάρχουν λύσεις. Αντίθετα, η Αθήνα έχει απορρίψει ως ανυπόστατους τους ισχυρισμούς περί εκπαίδευσης τρομοκρατών στην Ελλάδα.
Παράλληλα με τη συνεδρίαση του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας - Τουρκίας, θα διεξαχθεί συνέδριο περίπου 150 επιχειρηματιών από τις δύο χώρες. Την επόμενη Κυριακή, θα διεξαχθεί στην Πόλη η τελευταία προπαρασκευαστική συνάντηση των Αβραμόπουλου - Νταβούτογλου.
Συζητήσεις για ενοικίαση δύο φρεγατών FREMM αντί 100 εκατ. ετησίως
Κατά τη συνάντηση Σαμαρά - Ολάντ στην Αθήνα, συζητήθηκε η ενοικίαση δύο φρεγατών τύπου FREMM αντί 50 εκατ. ευρώ ετησίως για την κάθε μία. Μιλώντας στην «Κ», αρμόδιες στρατιωτικές πηγές περιέγραψαν τα πλοία ως υπερσύγχρονα, με τεχνολογία stealth, αποτελεσματική ανθυποβρυχιακή δράση, καθώς κινούνται αθόρυβα, και δυνατότητα εκτόξευσης πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς scalp navale (που θεωρούνται εφάμιλλοι των αμερικανικών tomahawk). Η μέθοδος της ενοικίασης χαρακτηρίζεται πρωτόγνωρη, αλλά οι υποστηρικτές της συμφωνίας επισημαίνουν ότι με τις προδιαγραφές που απαιτούσε το ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό για να ικανοποιήσει τις επιχειρησιακές του ανάγκες, η τιμή αγοράς υπερβαίνει τα 700 εκατ. ευρώ για την κάθε φρεγάτα, ποσό που στη σημερινή συγκυρία θεωρείται απαγορευτικό. Οι ίδιες πηγές επισημαίνουν επίσης ότι οι ανάγκες συντήρησης, αλλά και οι αυξημένες απαιτήσεις εκπαίδευσης του προσωπικού λόγω της πολυπλοκότητας των ηλεκτρονικών συστημάτων, επιβάλλουν την απόκτηση περισσότερων των δύο πλοίων αυτού του τύπου.
Ο Γάλλος πρόεδρος σχεδιάζει να επισκεφθεί και την Τουρκία, σε μια στιγμή κατά την οποία οι εμπορικές συναλλαγές ανάμεσα στις δύο χώρες φθάνουν τα 15 δισ. ευρώ. Μεταξύ άλλων, το Παρίσι διεκδικεί την πώληση 150 Airbus στις τουρκικές αερογραμμές, όπως και την κατασκευή πυρηνικού εργοστασίου στη Σινώπη.
