Η κυβέρνηση της Ρωσίας παραδέχτηκε ότι υπάρχει η σκέψη να δοθεί σε ανεξάρτητους παραγωγούς φυσικού αερίου το δικαίωμα της εξαγωγής. Αυτή τη θέση εξέφρασε στο Νταβός της Ελβετίας ο πρωθυπουργός, Ντμίτρι Μεντβέντεφ. Οι αναλυτές πιστεύουν, ότι η δήλωση αφορά την περίπτωση της εταιρείας, Novatek. Μια τέτοια κίνηση, άραγε, είναι πιθανόν να απειλήσει το εξαγωγικό μονοπώλιο της Gazprom; 
 
«Τώρα υπάρχουν στη Ρωσία ανεξάρτητοι προμηθευτές φυσικού αερίου. Αλλά και εμείς δεν θα πρέπει να χάσουμε χρηματικούς πόρους», δήλωσε στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στο Νταβός, ο Ντμίτρι Μεντβέντεφ. «Αυτό είναι το πιο σημαντικό. Τα χρήματα. Και μάλιστα, μπροστά. Όλα τα άλλα, είναι απλά κουβέντες», σημείωσε ο πρωθυπουργός. Σύμφωνα με τον ίδιο, πριν επιτρέψει στη Novatek και στους άλλους παραγωγούς να μπορούν να εξάγουν ενεργειακούς πόρους, θα πρέπει να μελετηθούν και να υπολογιστούν επακριβώς όλες οι πιθανές συνέπειες από την εφαρμογή μιας τέτοιας ρύθμισης.

Το μονοπώλιο και οι ανεξάρτητοι
Σήμερα, το αποκλειστικό δικαίωμα για εξαγωγές φυσικού αερίου, ανήκει στη Gazprom. Ο αναπληρωτής υπουργός Ενέργειας, Πάβελ Φιόντοροφ, είπε ότι στην παρούσα φάση γίνονται συζητήσεις σχετικά με την απελευθέρωση των εξαγωγών σε κυβερνητικό επίπεδο και η απόφαση μπορεί να ληφθεί μέσα στο επόμενο διάστημα. Από τη δική του πλευρά, το υπουργείο έχει επεξεργαστεί και παρουσιάσει διάφορες εκδοχές – σχέδια για την αναθεώρηση της νομοθεσίας περί εξαγωγών ενεργειακών πόρων.

Η Novatek έχει μέχρι στιγμής τη δυνατότητα να κλείνει συμβάσεις προμήθειας υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) από το πεδίο Yamal, μέσω της Gazprom. Όμως, η εταιρεία θέλει να αποκτήσει το δικαίωμα να προμηθεύει αυτόνομα. Το Νοέμβριο ανακοινώθηκε ότι η εταιρεία έχει στείλει πρόταση προς το υπουργείο Ενέργειας για την κατάργηση του εξαγωγικού μονοπωλίου της Gazprom. Ο υπουργός Ενέργειας, Αλεξάντερ Νόβακ, είχε τότε σημειώσει ότι το υπουργείο θα εξετάσει τη δυνατότητα των απευθείας συμβάσεων, σημειώνοντας ότι θα πρέπει να συζητηθεί ξεχωριστά το θέμα της μορφής των νομικών συμφωνιών που θα χρησιμοποιηθούν για να γίνει, συμπεριλαμβανομένης και της συμφωνίας με την Gazprom Export.

Προς το παρόν, η Novatek μπορεί να συνάπτει μόνο εμπορικές συμβάσεις με ξένες εταιρείες. Έτσι, από τον Οκτώβριο, ο ανεξάρτητος προμηθευτής πουλάει στη γερμανική EnBW φυσικό αέριο, που το αποκτά στην ευρωπαϊκή αγορά. Με τον τρόπο αυτό, σχεδιάζει να παραδίδει στην EnBW περίπου 2 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου. Ο επικεφαλής της Novatek, Λεονίντ Μίιχελσον, σημείωσε πρόσφατα ότι δεν αποκλείει το ενδεχόμενο της υπογραφής και νέων συμβάσεων με ευρωπαϊκές εταιρείες, χωρίς να αποκαλύψει λεπτομέρειες.

Στη Gazprom, δεν συμφωνούν με τη δυνατότητα διαφοροποίησης των προμηθευτών στις διεθνείς αγορές. «Θεωρούμε ότι το υφιστάμενο σχήμα εξαγωγών είναι αξιόπιστο και αποτελεσματικό», δήλωσε ο εκπρόσωπος Τύπου της Gazprom, Σεργκέι Κουπριάνοφ. Πηγή στο υπουργείο Φυσικών Πόρων, δήλωσε στη RBC Daily ότι το υπουργείο υποστηρίζει την κατάργηση του εξαγωγικού μονοπωλίου της Gazprom, αλλά μόνο για το υγροποιημένο φυσικό αέριο.

Η παροχή στη Novatek του δικαιώματος να διενεργεί εξαγωγές φυσικού αερίου αυτόνομα, θα αυξήσει τη ζήτηση για τον ρώσικο ενεργειακό πόρο, δήλωσε ο Βιτάλι Κριούκοφ της εταιρείας «IFD Kapital». Σύμφωνα με τον ίδιο, οι Ευρωπαίοι είναι υπέρ της διαφοροποίησης των προμηθευτών φυσικού αερίου και της εξάλειψης του μονοπωλίου της Gazprom. Στην περίπτωση της απελευθέρωσης των εξαγωγών, η Novatek έχει μια καλή ευκαιρία για να αποκτήσει μια στέρεη θέση σε αυτή την αγορά. Σύμφωνα με τον κ. Κριούκοφ, δεν θα υπάρξει πρακτική ντάμπινγκ από την ανεξάρτητη εταιρεία, αλλά και η Gazprom θα πρέπει να συμβιβαστεί με την ιδέα του ανταγωνισμού.