15 Νοεμβρίου 2016

Τραμπ και Ερντογάν


Τι αντίκρισμα ως προς την εξομάλυνση των σχέσεων ΗΠΑ -Τουρκίας μπορεί να έχουν οι τηλεφωνικές φιλοφρονήσεις Τραμπ - Ερντογάν; Είναι βέβαιο ότι τα όσα είπε το Σάββατο στη Wall Street Journal ο επόμενος πρόεδρος των ΗΠΑ ήταν μια ψυχρολουσία για τον Ερντογάν: Στόχος μας δεν είναι ο Ασαντ, αλλά το Ισλαμικό Κράτος, εναντίον του οποίου θα συνεργασθούμε με τη Ρωσία, υπογράμμισε ο Τραμπ.

Ρεαλπολιτίκ προσέγγιση και πολύ περισσότερο συνεργασία ΗΠΑ - Ρωσίας στη Συρία σημαίνει δραματική συρρίκνωση, αν όχι εκμηδένιση, των περιθωρίων ελιγμών της Τουρκίας, που μέχρι σήμερα αξιοποιούσε τις διαφωνίες και αντιπαραθέσεις Ουάσιγκτον - Μόσχας για να εισέλθει στη Συρία με τις δυνάμεις της, να είναι σφήνα ανάμεσα στις δύο ελεγχόμενες από τους Κούρδους περιοχές ανατολικά και δυτικά του Ευφράτη. Η συνεργασία Τραμπ - Πούτιν στη Συρία θα στριμώξει τον Ερντογάν πίσω στη σκληρή απομόνωση στην οποία βρισκόταν όταν, λίγες μέρες πριν το αποτυχόν πραξικόπημα, αναζήτησε εξομάλυνση των σχέσεών του με το Κρεμλίνο. Εξυπακούεται ότι εάν και όταν ΗΠΑ και Ρωσία συμφωνήσουν για την επόμενη μέρα στη Συρία με δεδομένη την παραμονή του Ασαντ, θα συμφωνήσουν και κοινή στάση που δεν θα επιτρέπει στην Αγκυρα να συνεχίσει να παρενοχλεί, να δυσχεραίνει και να καθυστερήσει την εξουδετέρωση του Ισλαμικού Κράτους.

Το μόνο στο οποίο μπορεί να ελπίζει ο Ερντογάν είναι η Μόσχα, ως συντηρητική δύναμη που απεχθάνεται αλλαγές του στάτους κβο, να πιέσει ώστε η χειραφέτηση των Κούρδων στη Βορειοανατολική Συρία να είναι ντε φάκτο όπως στο Βόρειο Ιράκ και όχι ντε γιούρε με τη δημιουργία ανεξάρτητου κράτους. Σε καμιά περίπτωση το Κρεμλίνο δεν θα αφήσει το κουρδικό χαρτί στη Συρία και στο Ιράκ αποκλειστικά στις ΗΠΑ στο όνομα της στερέωσης μιας στενής συνεργασίας με τον Ερντογάν.

Μετά τη συνάντησή τους τον Αύγουστο Πούτιν και Ερντογάν υλοποίησαν μια προσέγγιση που δεν είναι κάτι παραπάνω από τακτικός ελιγμός:

• Το Κρεμλίνο αύξησε την πίεση προς την κυβέρνηση Ομπάμα αποδεχόμενο την είσοδο τουρκικών δυνάμεων στη Συρία, ένα μήνυμα ότι ο χρόνος δουλεύει σε βάρος των ΗΠΑ καθώς η κατάσταση στο πεδίο της μάχης έγινε ακόμη πιο περιπλοκή.

• Η Αγκυρα έβαλε πόδι στη Συρία και ταυτόχρονα ενίσχυσε τις δυνάμεις της στο Βόρειο Ιράκ, αλλά η επί τόπου παρουσία της δεν είναι τόσο ισχυρή ώστε να αντέξει κοινή πίεση ΗΠΑ - Ρωσίας για αποχώρηση. Η πραγματική ευκαιρία για τον Ερντογάν θα ήταν δίχως καμιά αμφιβολία η σκληρή στάση στην οποία είχε δεσμευθεί η Κλίντον απέναντι στον Πούτιν στη Συρία και την Ουκρανία.
kapopoulos@pegasus.gr