Στο ίδιο χρονικό διάστημα επιβεβαιώθηκε ότι με τα σημερινά δεδομένα είναι αδύνατη έστω και μια σταδιακή εξομάλυνση των σχέσεων Ουάσιγκτον-Αγκυρας: η πίεση για έκδοση του Γκιουλέν, οι θεωρίες συνωμοσίας που δείχνουν τις ΗΠΑ ως ενορχηστρωτή όχι μόνον του πραξικοπήματος αλλά και ως σπόνσορα ανεξάρτητου Κουρδιστάν, και από την άλλη μεριά η βεβαιότητα ότι δεν πρόκειται να εκδοθεί ο ιμάμης από την Πενσιλβανία, ούτε να διακοπεί η αμερικανική στήριξη στους Κούρδους της Συρίας, στήνουν το ιδανικό σκηνικό για μια τουλάχιστον επικοινωνιακή φαντασμαγορική προβολή από τους Πούτιν-Ερντογάν μιας αναβαθμισμένης διμερούς σχέσης.
Ομως, αν για τον Ερντογάν η προσέγγιση με τη Μόσχα είναι σήμερα ο μόνος δυνατός τακτικός ελιγμός για να σπάσει την πρωτοφανή διεθνή και περιφερειακή απομόνωση στην οποία βρέθηκε η Τουρκία από τους μικρομεγαλισμούς του «στρατηγικού βάθους», για τον Πούτιν υπάρχουν σαφείς «κόκκινες γραμμές» που δεν μπορεί να υπερβεί στην προσέγγισή του με την Αγκυρα:
• Πρώτη «κόκκινη γραμμή» να αποφύγει τη μη αντιστρέψιμη αντιπαράθεση με τις ΗΠΑ και να διαφυλάξει τα κεκτημένα μιας τρίχρονης διμερούς προσέγγισης στη Μέση Ανατολή που δημιούργησε τις προϋποθέσεις για την επάνοδο της Ρωσίας ως μεγάλης δύναμης στη διεθνή σκηνή για πρώτη φορά μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ στα τέλη του 1991.
• Δεύτερη «κόκκινη γραμμή» οι σταθερά καλές και λειτουργικές σχέσεις Μόσχας - Τεχεράνης. Με το Ιράν και συμμάχους του από το Ιράκ και τον Λίβανο, η Ρωσία στηρίζει τον Ασαντ στη Συρία, ενώ την ίδια στιγμή η Τουρκία βρίσκεται απέναντι στην Τεχεράνη, στους συμμάχους της, αλλά και στις ΗΠΑ στο βόρειο Ιράκ και πιο συγκεκριμένα στη Μοσούλη.
Μόνο ορατό επί του παρόντος στήριγμα του Ερντογάν η Ρωσία του Πούτιν, έχει αυτήν τη στιγμή τη δυνατότητα, πέραν της όποιας ρητορικής και επικοινωνιακής διαχείρισης, να διαμορφώσει μια ετεροβαρή διμερή σχέση με την Τουρκία. Το πραγματικό ζητούμενο του Ερντογάν, μια αντικουρδική συμμαχία Αγκυρας-Βαγδάτης-Δαμασκού-Τεχεράνης με τη στήριξη ή και την ανοχή της Μόσχας, ανήκει στον χώρο της φαντασίας.
kapopoulos@pegasus.gr
