Anna Panagiotidou Η πρόσφατη υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Τουρκίας από τον οίκο αξιολόγησης Moody’s τροφοδοτεί στην χώρα την παράνοια, αν και οικονομολόγοι επισημαίνουν ότι η οικονομική παρακμή της Τουρκίας είχε καθιερωθεί πριν από την απόπειρα πραξικοπήματος.Τον Μάιο του 2013, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα και ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν εγκωμίαζαν τη στρατηγική εταιρική σχέση μεταξύ των χωρών τους, ενώ η Moody’s αναβάθμιζε τη πιστοληπτική ικανότητα της Τουρκίας σε καλή.
Τώρα όμως το σκηνικό αλλάζει και μαύρα σύννεφα φαίνεται να καλύπτουν πλέον τις σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας. Βαθιά ρήξη με την πολιτική της Τουρκίας στη Συρία, τα γεγονότα στο Πάρκο Γκεζί,, διαφθορές και, τέλος, μια απόπειρα πραξικοπήματος είχαν τραυματικές επιπτώσεις στις σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών.
Το τελευταίο χτύπημα ήρθε από την Moody’s και μάλιστα την στιγμή που ο Ερντογάν, επισκεπτόταν τις Ηνωμένες Πολιτείες. Η απόφαση αυτή της Moody’s που προκάλεσε την οργή όχι μόνο του πρωθυπουργού, αλλά και άλλων υπουργών, ακόμα και από τα κόμματα της αντιπολίτευσης, αλλά και την πλειοψηφία του τουρκικού κοινού, καθώς και των μέσων ενημέρωσης, πυροδοτεί στους Τούρκους τον φόβο για νέα απόπειρα πραξικοπήματος στο οικονομικό μέτωπο.
Ο οίκος αξιολόγησης Moody’s υποβάθμισε το αξιόχρεο της Τουρκίας στην κατηγορία του «ακατάλληλου για επένδυση», επικαλούμενος τις ανησυχίες για το κράτος δικαίου μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του Ιουλίου, τους κινδύνους από την εξωτερική χρηματοδότηση και την επιβράδυνση της οικονομίας της χώρας. Η Moody’s, διατηρεί πάντως «σταθερή» την προοπτική της χώρας, σημειώνοντας ότι η «ευέλικτη» οικονομία της και τα ισχυρά φορολογικά έσοδά της εξισορροπούν τις πιέσεις που δέχεται το ισοζύγιο πληρωμών της. Νωρίτερα, και ο οίκος Standard & Poor’s είχε υποβαθμίσει την Τουρκία κατά δύο μονάδες αμέσως μετά την απόπειρα πραξικοπήματος. Ο Fitch θα ανακοινώσει τις δικές του εκτιμήσεις στις αρχές του 2017.
Τούρκοι οικονομολόγοι παρατηρούν ότι ακόμη και αν δεν υπήρχε μια απόπειρα πραξικοπήματος, οι οικονομικές και πολιτικές εξελίξεις στη χώρα θα μπορούσαν να έχουν επιφέρει μείωση του βαθμού και συμβουλεύουν τους Τούρκους να διατηρήσουν την ψυχραιμία τους.
«Ο ρυθμός ανάπτυξης είναι υποτονικός. Έχουμε υψηλό γεωπολιτικό κίνδυνο. Ο τουρισμός έχει πληγεί εξαιτίας της κλιμάκωσης της τρομοκρατίας. Όλα αυτά επηρεάζουν ξένες χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας. Η απόπειρα πραξικοπήματος επιτάχυνε τη διαδικασία της μείωσης βαθμού. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ήμασταν σε αρνητική παρακολούθηση για τους τελευταίους 30 μήνες» αναφέρουν χαρακτηριστικά αναλυτές στα τουρκικά ΜΜΕ, ενώ παρατηρούν ότι από το 2013, η τουρκική οικονομία έχει γίνει ολοένα και πιο εύθραυστη.
Δεν είναι πάντως λίγοι αυτοί που πίστευαν ότι η τουρκική οικονομία είχε ξεπεράσει το σοκ της απόπειρας πραξικοπήματος, ενώ πολλοί αναλυτές σχολίαζαν ότι δεν θα υπάρξει καμία αλλαγή στην αξιολόγηση της Τουρκίας.
Ωστόσο πέφτει ο πήχης ανάπτυξης της Τουρκίας. Χαμηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης και υψηλότερο πληθωρισμό και ανεργία «βλέπει» η κυβέρνηση της Τουρκίας για φέτος και το 2017, με τον πρωθυπουργό Μπινάλι Γιλντιρίμ να παραδέχεται ότι επιβεβαιώνεται το «πιο αρνητικό σενάριο» για την οικονομία, μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του Ιουλίου.
Ο πληθωρισμός εκτιμάται ότι θα «τρέξει» με 7,5% φέτος και 6,5% το 2017 (έναντι στόχου για 6%), καθώς όμως είναι ευρέως αναμενόμενο ότι η Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας θα συμμορφωθεί με την «εντολή» του προέδρου Ερντογάν για περαιτέρω μείωση του κόστους δανεισμού ώστε να τονωθεί η εγχώρια ζήτηση και η πιστωτική επέκταση, η ισοτιμία της τουρκικής λίρας έναντι του δολαρίου υποχώρησε στις 3,04 λίρες/δολάριο. Η ανεργία προβλέπεται να διαμορφωθεί στο 10,5% φέτος και να παραμείνει σε διψήφιο ποσοστό για την επόμενη διετία.
Μετά το πραξικόπημα και χωρίς καν αλλαγή στο σύνταγμα, η Τουρκία κυβερνάται με προεδρικά διατάγματα υπό τον μανδύα εκτάκτου ανάγκης, όπου ο Ερντογάν αποφασίζει και διατάζει, προχωρώντας σε εκκαθαρίσεις.
Το Υπουργείο Δικαιοσύνης της Τουρκίας καταγράφει μαζική εκκαθάριση χωρίς τέλος. Από την επομένη του πραξικοπήματος, έχουν συλληφθεί 32.000 άτομα, έχουν υποβληθεί μηνύσεις εναντίον 70.000, δεκάδες χιλιάδες δημόσιοι υπάλληλοι απολύθηκαν κυρίως από τον χώρο της δικαστικής εξουσίας και τα διάφορα σώματα ασφαλείας.
Στα σχολεία και τα πανεπιστήμια η εκκαθάριση υπήρξε στοχευμένη. Στις Κουρδικές επαρχίες 13.000 καθηγητές και δάσκαλοι έχουν αποπεμφθεί με την υποψία ότι σχετίζονται με τρομοκρατικές οργανώσεις. Δεκάδες τηλεοπτικοί σταθμοί και εφημερίδες έκλεισαν με την ίδια υποψία και μάλιστα, με προεδρικό διάταγμα.
Πρόσφατα τέθηκαν σε διαθεσιμότητα άλλοι 13.000 αστυνομικοί και προαναγγέλθηκαν νέες εκκαθαρίσεις. Όλοι αυτοί αντικαθίστανται από υποτακτικούς του καθεστώτος που κυβερνά με προεδρικά διατάγματα και φυλακίζει χωρίς καν κατηγορίες.
Οι αναλυτές εκτιμούν ότι οι επιπτώσεις της «κάθαρσης» που ακολουθεί ο Ερντογάν θα έχουν απτές συνέπειες για τα επόμενα 20-30 χρόνια, με το «κυνήγι μαγισσών» να συνεχίζεται αδιάκοπα για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα, έως ότου ο Ερντογάν επανακτήσει τον απόλυτο έλεγχο, όπως ο ίδιος τον οραματίζεται, χωρίς φωνές που να του εναντιώνονται.
https://panagiotidouanna.wordpress.com
