27 Οκτωβρίου 2016

Στον δρόμο του Ομπάμα


Τι αντίκρισμα έχει ο ισχυρισμός του Τραμπ ότι η Κλίντον στον Λευκό Οίκο ισοδυναμεί με κίνδυνο Τρίτου Παγκοσμίου Πολέμου με επίκεντρο τη Συρία; Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το παρελθόν το απώτερο (περίοδος Μπιλ Κλίντον 1992-2000) όπως και το πιο πρόσφατο (περίοδος Χίλαρι στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ 2008-2012) δείχνουν μια εμμονή στον μονομερή παρεμβατισμό και μια ταλάντευση ανάμεσα στην υποτίμηση ή τη δαιμονοποίηση της Ρωσίας. Σήμερα όμως βρισκόμαστε στο 2016 και, όποια και αν ήταν η προεκλογική της ρητορική, η Κλίντον στον Λευκό Οίκο θα κινηθεί στα δεδομένα που έχει διαμορφώσει η κυβέρνηση Ομπάμα.

Οι αλλαγές και προσαρμογές άλλωστε στην πολιτική των ΗΠΑ τα τελευταία χρόνια στην ευρύτερη Μέση Ανατολή ήταν ρεαλιστική επιλογή επιβεβλημένη από τη ραγδαία αποσάθρωση της περιφερειακής αστάθειας και της συρρικνωμένης δραματικά βούλησης και δυνατότητας της Ουάσιγκτον για ανατροπές καθεστώτων στο όνομα μιας ζητούμενης νέας τάξης. Σήμερα η επιλογή μονομερών επεμβάσεων μετά τις οδυνηρές εμπειρίες στο Ιράκ, στο Αφγανιστάν αλλά και στη Λιβύη προβάλλει να έχει απαγορευτικό κόστος. Ετσι η συνεργασία με άλλες μεγάλες δυνάμεις όπως η Ρωσία και τοπικά-περιφερειακά κέντρα ισχύος είναι μονόδρομος αν οι ΗΠΑ δεν θέλουν να εγκαταλείψουν στρατηγικής σημασίας περιοχές όπως η ευρύτερη Μέση Ανατολή σε μια χαοτική μεταβατική περίοδο μέχρι οι τοπικοί πρωταγωνιστές να διαμορφώσουν τη δική τους τάξη πραγμάτων.

Η σύγκρουση στο Ιράκ και στη Συρία βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη, με την αβεβαιότητα για τη διάρκεια και το κόστος των επιχειρήσεων στα κύρια μέτωπα απρόβλεπτα και τις συμμαχίες μεταξύ μεγάλων δυνάμεων και τοπικών παικτών ευμετάβολες και ασταθείς. Ετσι πέραν της αδυναμίας επιστροφής σε μονομερείς επεμβάσεις από τις ΗΠΑ είναι δύσκολο έως αδύνατον σήμερα να προβλέψουμε ποια θα είναι η κατάσταση πραγμάτων στο πεδίο της μάχης και στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης στις 21 Ιανουαρίου του 2017 όταν ο Ομπάμα θα παραδίδει τον Λευκό Οίκο στον νικητή.

Θα είναι μέχρι την τελευταία μέρα της παραμονής του στον Λευκό Οίκο υπερδραστήριος σε όλα τα μέτωπα της εξωτερικής πολιτικής και έτσι θα επηρεάσει αποφασιστικά την ομάδα μετάβασης που θα σχηματίσει ο νικητής των εκλογών για να συνεργασθεί με την απερχόμενη κυβέρνηση.
Σήμερα η Ρωσία του Πούτιν δεν είναι η Ρωσία του Γέλτσιν και ο νέος γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, πρώην πρωθυπουργός της Πορτογαλίας, Γκουτιέρες, δεν είναι Κόφι Ανάν για να νομιμοποιεί εκ των υστέρων μονομερείς επεμβάσεις σαν του NATO στη Γιουγκοσλαβία το 1999 ή σαν του υπό τις ΗΠΑ συνασπισμού που εισέβαλε στο Ιράκ το 2003.
kapopoulos@pegasus.gr